abbàtu 1 , nm: abbatzu 1 Definizione cosa abbatada, murigada a forte; àbba cun mele, agiummai coment'e saba, de comente si sàmunat sa chera de is abes; a logos, mustu / múrghere a unu che chera de abbatu = isfrutaidhu, pigaindedhu sa cosa, totu, comenti faint is allurpius Sinonimi e contrari abbamela Frasi sa chera si lavat chin s'abba e si faghet s'abbatu o abbamele budhíndhela e consumíndhela fintzas a ghelare Etimo srd. Traduzioni Francese fouetté, -ée, mixé, milk-shake Inglese beaten, shake Spagnolo batido Italiano frullato Tedesco Mix, Mixgetränk.

agiolotàre , vrb: agiorotare, axolotare, azolotare Definizione murigare e bulugiare, avolotare sa cosa, mòvere a meda, pònnere avolotu Sinonimi e contrari atrepillai, scambillai, stragamullai, studugai, trumbugliai | ctr. asseliai, apasigare Frasi nos sunt agiorotendhe totu sas abbas ◊ su cúrrere de su riu agiolotaiat sas abbas isbatèndhelas dai pedra in pedra 2. cantu chi ses agiorotendhe, bae a fàghere su chi ti apo nadu! ◊ est agiolotadu che undha ◊ unu gherreri no si podiat azolotare in cara de sa zente e in cara de sa mama at agguantadu a su prantu Etimo srd. Traduzioni Francese remuer, troubler, agiter Inglese to make sluggish, to paddle, to shake Spagnolo enturbiar, alborotar Italiano diguazzare, intorbidire, agitare Tedesco trüben.

assachitài , vrb: assachitari, atzachitai Definizione mòvere su sacu po dhu prènnere méngius, ponendhodhoe cosa, mòvere che sacu, camminare unu pagu a iscutuladura; iscutulare, mòvere a cropu, fintzes betare o iscúdere a terra Sinonimi e contrari ascioculare, assaconare, assucare, ghirghidhare, insaculare, iscotzinare, iscutuai, issachedhare, issucare, nannigare, resacare, sachedhare, saculare, saidare, sciachitai, sucariare, tzantziare Modi di dire csn: Frasi custu cuadhu assachitat s'ómini ◊ est abarrau foras de sentidu de comenti dh'ant assachitau a terra ◊ ge dhoi eus atzachitau pagu, comenti currèt sa màchina!…◊ si assachitat s'istrexu po nci càpiri prus cosa 2. po fai a biri chi iat cumpréndiu, iat assachitau tres o cuatru bortas s'aforru Etimo srd. Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere, sobbalzare Tedesco schütteln, aufspringen.

assachítidu , nm Definizione móvia a cropu Sinonimi e contrari ghighinada, resacu, sachedhada, sachedhonzu, trémida Frasi intr'e un'assachítidu e una frenada, fiaus arribbaus a s'istatzioni Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo tumbo, sacudida Italiano scòssa, sobbalzo Tedesco Stoß, Sprung.

estremessíri , vrb: stremessiri Definizione trèmere totu de s'assíchidu Sinonimi e contrari atidhidai, istrementire, sadhie, trèmere Etimo spn. Traduzioni Francese sursauter Inglese to shake Spagnolo estremecer Italiano sussultare Tedesco zusammenfahren.

ghighinàda , nf Definizione su ghighinare, su prugare; movimentu coment'e su chi si faet cun su chiliru prugandho Sinonimi e contrari mobinada 2. li est andhau dae bandha de palas a supra pro li dare una bella ghighinada ◊ apo dau una ghighinada a Pepeu chi si nche ischidat isprasumau Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano scòssa Tedesco Ruck.

ghighinàre , vrb Definizione mòvere a cropu, a iscutuladura; mòvere de una parte a s'àtera o faendho fàere giros a sa cosa; dhu narant fintzes po mòvere is sentidos Sinonimi e contrari chindhalare, sachedhare, scedassai, trumuinare Frasi ghighinare su chilibru, s'orju in sa canistedha ◊ bidia a mimme etotu ghighinandhe un'ispada che paladinu anticu 2. su coro, a tzocos gurdos, mi ghíghinat sa carena ◊ s'iscabessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, agiter, brandir Inglese to shake, to stir, to brandish Spagnolo sacudir, agitar Italiano scuòtere, agitare, brandire Tedesco schütteln, schwenken, schwingen.

innaigài , vrb: innaigare Definizione indrúchere o abbasciare is naes càrrigas de una mata, tròchere o andhare de un’ala a s’àtera che is naes de is matas Sinonimi e contrari allancare, annaigare, bantzicare, iscotzinare, iscutuai, saidare, stontonai, tambulare, tòmbere Frasi innàigat una mata de pira pro ndhe betare a terra Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, chanceler Inglese to shake, to stagger Spagnolo contonear Italiano scuòtere, barcollare Tedesco schütteln, schwanken.

irghinitàda , nf: irghitinada Definizione su irghitinare Sinonimi e contrari assachitadura, iscutinada, sachedhada, saidada Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano scòssa Tedesco Stoß.

irghinitàre, irghinitiàre , vrb: irghitinare, irghitzunare Definizione iscutulare o iscabbúllere su preugu, iscutulare po che fàere orrúere a terra css. cosa (fintzes in su sensu de s'iscabbúllere de unu); illimpiare su laore Sinonimi e contrari ispiogare / ischitinare, ischitzilliare, iscotzinare, sachedhare, saidare, scotulai / ispagiare 2. pro si l'irghitinare li at dau una bella ispinta e cudhu est falau a terra che pirastru ◊ irghithinàtebbos e ischitatebboche dae su sonnu! Etimo srd. Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

ischisinàda , nf: ischixinada Definizione su ischisinare; cropu chi si giaet a forte Sinonimi e contrari illempiada, ischixinadura, limpiamentu, samunada / addobbada, arropada, bultzonada, ischichinada, isciuta, istrilla, trempa 2 2. s'ischixinada de sa gafetera a chelvedhos e già l'apo tassidhadu: sa cara pariat unu panetone! Etimo srd. Traduzioni Francese bousculade, coup Inglese shake, stroke Spagnolo sacudida, golpe Italiano scossóne, percòssa Tedesco heftiger Stoß, Schlag.

isconchinàre , vrb: sconchiai Definizione mòvere sa conca po nàrrere chi una cosa no est deasi, chi unu no est de acórdiu, giare cropos cun sa conca Sinonimi e contrari isconchidare, isconculare, scorrociai, tzilibbecare, tzurumbecare Frasi sas betzighedhas si sunt cheghentanne, isconchinanne e a tremuledha Etimo srd. Traduzioni Francese secouer la tête Inglese to shake one's head Spagnolo mover la cabeza Italiano scrollare il capo Tedesco den Kopf schütteln.

iscotulàda , nf: iscutulada*, iscutzulada, scutulada Definizione su iscotulare; fintzes cropu de calecuna cosa Sinonimi e contrari assachitadura, ghirghidhada, irghinitada, iscutinada, sachedhada, saidada / cumerada 2. su burricu si pesat cun is duas cambas de segus e donat una grandu iscutulada ◊ a iscutzuladas de palita de tzidha, cudhu gatu si fit dadu bandhidu ◊ dona un'iscutulada a sa tialla ca est prena de pimpiralla de pani! Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano scòssa Tedesco Stoß, Erschütterung.

iscotzinàre , vrb: iscurtinare, iscurtzinare, iscutinare, iscutzinare Definizione mòvere sa cosa a cropos o iscúdere coment'e po che dhi fàere orrúere su chi portat atacau; lassare andhare, fintzes bogare, istesiare calecuna cosa o a ccn.; èssere a úrtimos de calecuna cosa, acabbandho Sinonimi e contrari acinnicai, assucare, innaigai, ischitinare, iscutuai, issucare, sachedhare, sucariare, sutrinnare / caciare, iscabbúllere / acabbae Modi di dire csn: i. foza = lassare andhare o pèrdere sa foza; i. fiore = lassare rúere su fiore (chi lassat su frutu seberadu); i. olia, landhe = iscúdiri olia, làndiri; iscutinaresindhe sas manos (de carchi cosa o chistione)= acabbai de si nd'interessai, lassai pèrdiri, no nci pentzai prus (itl. lavarsene le mani) Frasi est rutu a terra, si ndhe pesat e si ndhe iscotzinat su prúere ◊ iscútinache sa tiaza fora! ◊ su bentu iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare ◊ sas àrbures sunt iscutinendhe fiore, foza ◊ apo iscotzinadu sa chisina 2. nues gràvidas de abba sunt prontas a iscutzinare pro su sidi de sa terra 3. los zuto alliados, cussos malafatores, no mi los poto iscutinare! ◊ si che rues in manos de zustíssia za ti l'as a iscutinare gai! ◊ candho si nche iscutzinabat sas umbras malas dae su cherbedhu, tandho torrabat in sèsi 4. sa figu est iscutinendhe: àteras pagas dies e no che ndhe at prus! Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, gauler, chabler Inglese to beat down, to shake Spagnolo sacudir, zarandear, varear Italiano scuòtere, scrollare, bacchiare Tedesco schütteln, rütteln, abschlagen.

iscutinàda , nf: iscutzinada Definizione su iscutinare; cropu chi si giaet iscutulandho Sinonimi e contrari assachitadura, ghirghidhada, irghinitada, sachedhada, saidada, scutuladura / cdh. trinicata Frasi mi at aggarrau a sos pilos e mi dat un'iscutzinada (A.G.Solinas)◊ dae un’iscutinada a sa tiaza ca bi at parfaruza! Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano scòssa, scrollata Tedesco Schlag, Schütteln.

iscutuài , vrb: iscutulai, iscutulare, iscutzulare, scotulai Definizione mòvere a cropu sa cosa po che dhi fàere orrúere su chi portat in pitzu (es. àliga); pigare a cropos, iscúdere Sinonimi e contrari ghirghidhare, innaigai, irghinitare, isciúdere, iscotzinare, issucare, sachedhare, saidare, sucariare Frasi si ndh'est pesau addoloriu iscutulàndhesi su ludu dae dossu ◊ tanti no s'intendhet candho s'iscutulat sas iscrapas!…◊ dona crobba, no dh'iscutulis a terra cussa cosa!◊ seus annaos a iscutulare is lintzolas 2. cussu mi at iscutuau a caróngiu Etimo ltn. *excutulare Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

sachedhàda , nf Definizione su sachedhare; móvia a forte, a corpu Sinonimi e contrari acinnicada, assachítidu, ghirghidhada, irghinitada, iscollizada, iscutinada, saculada, saidada, saigada, scianchitu / cdh. trinicata Frasi custu postale andhat totu a sachedhadas ca s'istrada est totu a fossos Etimo srd. Traduzioni Francese ballottement, cahotage Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano trabalzóne, scossóne, scrollata Tedesco heftiger Stoß, heftiger Ruck.

sachedhàre , vrb: assachedhare Definizione mòvere o pigare a iscutuladura, a cropu, a tremidura forte, nau fintzes de unu po s'arrennegu Sinonimi e contrari assachitai, assucare, ghirghidhare, irghinitare, iscutuai, issucare, saculare, saidare, sansiae, sucariare Frasi apo bidu su bolu de sas columbas, seghendhe s'aera frimma, sachedhendhe sas alas ◊ sa cosa in s'isterzu, segundhu it'est, cheret sachedhada ca afallat e bi ndhe cabet de prus ◊ si sachedhas s'àrbure, sa pira ndhe ruet Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, locher Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

saidàre , vrb Definizione mòvere de una parte a s'àtera a iscutuladura, a forte; in cobertantza, iscúdere, atripare, fàere ischidare fintzes in sensu morale Sinonimi e contrari acinnicai, assachitai, innannigare, irghinitare, iscotzinare, iscutuai, nannigare, saigare, sainare, tzantziare Frasi su bentu forte sàidat sas àrbures ◊ su bentu disestradu torraiat tzochedhendhe in sas bentanas, trummentendhe àlvures, saidendhe elva e pelcossendhe su bestiàmine (P.Foragizzu) 2. si no ti ndh'essis ti sàido sas costas, oe! 3. no fuo in sónnios e arrabbato che s'àbbile atrivida chi pesat bolu pro saidare sas cusséntzias pasugadas (C.Puddu) Etimo ltn. exagitare Traduzioni Francese secouer Inglese to shake Spagnolo sacudir Italiano scuòtere Tedesco schütteln.

sansiàe, sansiài , vrb: sansiari, santziai, santzinai, tzantzigare Definizione giare unu movimentu de andhetorra a cosa apicada o fintzes posta in terra ma de pòdere mòvere chentza dificurtade, èssere a su move move, pagu firmu; saidare, mòvere a forte, a iscutuladura a duas bandhas; bogare o fàere intèndhere dinare po pagare Sinonimi e contrari bantzicare, chigliare, intzainnai, lachedhare, sachedhare / saidare, tzannigare / pagai Modi di dire csn: santziai su frenu a su cuadhu = mòere su frenu, coment'e pro lu chèrrere abbiare, fàghere andhare e gai; andai sàntzia sàntzia = nadu de traste iscossiminzadu, èssere male frimmu; èssiri sàntzia sàntzia = èssere a su moe moe, coment'e bantzighendhe Frasi est totu s'ora santziendi su bartzolu ◊ totu est tremi tremi, is pubas sàntzia sàntzia mi parru in mesu mari (L.Porcedhu)◊ acabbadha de ti santziai, ca mi fais benni gana maba puru! ◊ a su cuadhu dhi sàntziat unu ferru ◊ su barsolu portat is pes atundhaus po dhu sansiari 2. sàntziat sa mata po ndi arrúiri su frutu ◊ in sa mata is nais funt santziendi ◊ su bentu est santzinendi is gurdonis 3. chi no sàntziant munera no dhui impérriant, me in su magasinu! Etimo srd. Traduzioni Francese balancer, secouer Inglese to shake, to swing Spagnolo balancear, sacudir Italiano dondolare, scuòtere Tedesco schaukeln, schütteln.

«« Cerca di nuovo