agronadúra , nf: ogronadura Definizione su trebballu de pistadura chi si faet a su linu àrridu po che dhi bogare s'ossu Sinonimi e contrari argadonzu, bargadadura Etimo srd. Traduzioni Francese teillage, tillage Inglese hackling Spagnolo agramado Italiano stigliatura Tedesco Brechen.

algadàre , vrb: argadare, arganai, arganare Definizione trebballare, pistare su linu cun s'àrgada; in cobertantza, istare abbetiandho, a gherra Sinonimi e contrari ogranai Frasi at allegau de arganai su linu 2. ghite fistis arganandhe chin su poledhu malu a domare? (P.Pireddu) Etimo srd. Traduzioni Francese écanguer, pétrir Inglese to ripple Spagnolo agramar Italiano gramolare Tedesco brechen.

bargadadùra , nf: barghedadura Definizione su trebballu a pistadura chi si faet a su linu àrridu po ndhe dhi bogare s'ossu Sinonimi e contrari agronadura, argadonzu Etimo srd. Traduzioni Francese teillage, tillage Inglese hackling Spagnolo agramado Italiano stigliatura Tedesco Brechen.

bargadàre , vrb: barghidare Definizione pistare su linu àrridu po ndhe bogare s'ossu Sinonimi e contrari iscardare, ogranai Etimo srd. Traduzioni Francese teiller, tiller, échauvrer Inglese to hackle Spagnolo agramar Italiano stigliare Tedesco brechen.

bombitài, bombitàre , vrb: bumbitare, vomitai Definizione caciare, torrare de s'istògomo sa cosa chi unu at papau; bogare a fora a meda coment'e caciadura; èssere a conos, àere gana de caciare Sinonimi e contrari arrevesciai, bombare, bòmbere, butare, caciae, conare, gòmbere, istercorare Frasi su carabbineri che at bombitadu su chi zuchiat in corpus bidindhe cudhu cun su leputzedhu ficadu in su coro 2. acudesit su trenu bombitendhe fumentu, ca tandho fit a vapore Etimo itl. Traduzioni Francese vomir Inglese to vomit Spagnolo vomitar Italiano vomitare Tedesco brechen.

bómbitu , nm: búmbitu, vómbitu Definizione coment'e una fortza po caciare, po ndhe torrare de s'istògomo sa cosa papada, prus che àteru chentza dhu bòllere fàere, po gana chi no dipendhet de sa volontade Sinonimi e contrari butos, caciada, cóinu Frasi isse candho zughet sa frebba no podet assazare nudha ca li faghet a bómbitos ◊ su pódhighe postu in s'irguzu faghet bènnere su bómbitu ◊ su frenugu faet passare sos bómbitos Traduzioni Francese vomissement Inglese vomit Spagnolo vómito Italiano vòmito Tedesco Brechen.

immutzurràre , vrb: irmuciurrae, irmutzurrare, ismutzurrare, smuciurrai Definizione segare cosa (longa) a incurtzadura, lassandhondhe unu tretu Sinonimi e contrari arrogai, ilmutzare, ilmurrutzare, immutzudhare, irmurtzinare, ismesujare, ispuntai, istuturai, mutzurrare, truncai Frasi ant immutzurradu sos ozastros pro los iferchire ◊ si si che sicat cussa inferchidura restas unu pirastru ismutzurradu ◊ su molinedhu che l'at immutzurradu su pódhighe mustradore destru Etimo srd. Traduzioni Francese rompre, casser Inglese to break Spagnolo romper, partir Italiano spezzare Tedesco brechen.

ischerbicàre , vrb: ischerbigare, ischervicare, ischervigare, ischervixare, iscrebigare 1 Definizione segare sa mola de su tzugu, iscúdere su pistidhu a terra; andhare peri su logu (nau cun tzacu), andhare male, currendho de pòdere orrúere, bagamundhare de unu logu a s'àteru / logu ue si b'ischérvigat sa craba = malu, trotu meda chi no fait a dhui passai Sinonimi e contrari igerbedhare, isperrumare, ispistidhare, issuludrare, scerbedhai, scerbigai Frasi l'aiant agatadu ischervijadu ca su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ chene nos ischervicare, nche colaimus in mesu de gurutinos e astrintòglios 2. no bi at bisonzu chi l'ingote, sa mente mia, pro ischervigare (G.Ruju)◊ cussa boza tenza de m'ischervigare, cantu tenzo boza de cussa cosa! ◊ e a ue si ch'est ischerbigadu, cust'àinu, chi no lu poto agatare?! ◊ chi si esseret ischerbicau isse, a chircare! ◊ su tazu si ch'est ischerbicau dae su trèmene a s'abba ◊ cussos bolliant giuntos apare a giuale de figu e iscrebigados, gente deasi!… Etimo ltn. *excervicare Traduzioni Francese se casser le cou Inglese to run helter-skelter, to break one's scruff Spagnolo romper el pescuezo, abalanzarse Italiano fratturarsi la collòttola, scapicollarsi Tedesco sich den Nacken brechen, Hals über Kopf hinunterstürzen.

iscollài , vrb: iscollare, iscolliare, iscrollare, scoliai Definizione andhare a passare o fragassare in is iscóglios; segare sa mola de su tzugu, orrúere male de s'istrupiare, andhare male, fàere sacrifícios po calecuna cosa / i. su pudhecu = comintzare sa domadura, abbituare a agguantare sa fune in trugu, avesare a si lassare pigare a fune Sinonimi e contrari istraventare 2. in d-unu pennente, làssinat su zuvu e unu boe s'iscrollat e morit ◊ bi at zente gai fortunada chi ndhe faghet a cadhu e a pè e no s'iscollat ne truncat s'ischina! ◊ si puru no ti cheres iscollare, t'iscollas, si tantu est destinadu ◊ ite fadu chi nos at giutu a nos iscollare cojuèndhennos!…◊ daghi s'iscollant in sa ruta mala giamant su carru a los gíghere a pala (Cubeddu) 3. Pitanu in s'oru de su cuile dhue teniat su palu apósitu po iscollare cadhos Traduzioni Francese s'échouer, se casser le cou, Inglese to break one's neck, to hinder, to spoil Spagnolo fracasar, rompersepartirse la crisma, estropear Italiano incagliare, rómpersi l'òsso del còllo, rovinare qlc Tedesco stranden, den Hals brechen, beschädigen.

istuturài, istuturàre , vrb: istuturrare, stuturai Definizione iscúdere a tuturros de origas; truncare, fàere a orrugos, a tuturros, a bículos (grussos) Sinonimi e contrari arrogai, immutzurrare, innànghere, ismugrare, istruncai 2. no dhi ant a istuturai perunu ossu Etimo srd. Traduzioni Francese rompre, casser Inglese to break Spagnolo partir, romper Italiano spezzare Tedesco brechen.

rebessàre , vrb: arrevesciai, revesciai, revesciare, revessare Definizione caciare o torrare de s'istògomo sa cosa chi unu at papau o bufau; portare is conos, èssere a conos, faendho fortza po caciare; rfl. su si furriare contras a ccn. (revessàresi chin ccn., contras a…), fàere cosas revessas, trotas, contras a ccn. / ocros revessatos = giraos totu a una parte, biancos Sinonimi e contrari bombare, bòmbere, bombitai, butare, caciae, gòmbere, istercorare Frasi che revessat totugantu su chi at ingullidu ◊ s'imbriagone ndhe at revessadu totu ◊ sunt timendhe no rebesset, ca at trincau binu meda 2. it'est custu tortíghine de vos revessare contra a su Segnore?! Traduzioni Francese vomir, rejeter Inglese to throw up (again) Spagnolo vomitar, devolver, arrojar Italiano vomitare, rigettare Tedesco brechen.

ruciadúra , nf: orrogadura, rucradura, rugadura, ruxadura, urrugadura Definizione su rucrare Sinonimi e contrari orrugamentu, rucrata, truncadura Modi di dire csn: andhare a r. = andai a istruncadura, a orrugadura, leare un'incurtziadorzu, fendi unu tretu prus curtzu (e passendi fintzas fora de su mòri); essíreche a r. in su chistionu = che iscassuletadu Frasi arratza de rugadura chi li as fatu a custa linna!… 2. su fogu fuidu curret a ruxadura ◊ at comintzadu a faedhare pàsidu e de bona manera, ma poi ch'est essidu a rugadura! Etimo srd. Traduzioni Francese cassure, brisure, cassement, traversée Inglese breaking, passage Spagnolo rotura, cruce Italiano spezzatura, spezzaménto, attraversaménto Tedesco Brechen.

ruciàre , vrb: orrucrare, rucrare, rugare, rugiare, rugrare, ruxare Definizione segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu Sinonimi e contrari arrogai, atraessare, istruncai, secare / ingruxai / imbestire 1 | ctr. annànghere Frasi s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu 2. sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna 3. sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas! Etimo ltn. cruc(u)lare Traduzioni Francese rompre, casser, traverser, heurter Inglese to break, to cross, to run into Spagnolo partir, cruzar, atropellar Italiano spezzare, attraversare, investire Tedesco brechen, durchqueren, überfahren.

rucràda , nf: orrucrada, rucrata, rugada, ruxada Definizione su rucrare o fàere a orrugos; orrugu, una parte de ccn. cosa e pruschetotu de gente, de bestiàmene; su passare de unu logu, de un'oru, a un'àteru (fintzes po incurtzare su camminu); fintzes tretu inue duas orrugas si atóbiant a grughe Sinonimi e contrari secada / arrogu / camarada, fiotu, grústiu, rucru, tropedhu, trumada / cassiadorju, gruxeri, incultzatóriu, ruciadura Modi di dire csn: rujadas de dies = partes de sa die; in rucrata = a rugadura, colendhe fora de su caminu pro incurtziare 2. totu istrintzadu, istaio ruxadas de manzana ifatu de carchi grígliu ◊ una rugada ’e zente navighendhe fit ifatu ’e sa lughe soberana 3. nche colaimus in rucrata, in mesu de gurutinos e astrintòglios ◊ a pede colaiat in sas rucratas pro incurtziare su tretu Etimo srd. Traduzioni Francese cassure, partie, traversée Inglese breaking, crop, crossing Spagnolo rotura, trozo, cruce Italiano spezzatura, spezzóne, attraversata Tedesco Brechen, Stück.

scerbigài , vrb: scervigai Definizione segare sa mola de su tzugu, fèrrere is crebedhos de asegus (su gatzile) a terra, orrúere de mala manera, andhare male Sinonimi e contrari ischerbicare* Traduzioni Francese se casser le cou Inglese to break one's neck Spagnolo romperse la crisma Italiano rómpersi il còllo Tedesco den Hals brechen.

scuncodrài , vrb: isconcordare*, scuncordai, scuncordare Definizione segare s'acórdiu, essire in malas, bogare de pare o isconciare una cosa o unu logu bene allichidiu, fintzes cambiare su tempus de bonu a malu / s. sa coja = essire fora de pare maridu e muzere Sinonimi e contrari disconcordiare, isconciare, isordulare | ctr. cuncodrai Frasi Peparosa nd'est cuntenta chi tui àpasta scuncodrau cun su vicàriu ◊ cun issu fustis sempri impari, ma eus scuncordau e no si fait a biri prus 2. cumentza a ndi scuncodrai s'ingirialetu! ◊ no nc'est prus nisciunus a comporai: cumbenit a scuncordai totu e a si spesai! 3. e no mi scuncòdristi su sànguni! ◊ oi est dí bella ma su tempus nanca torrat a scuncordai Traduzioni Francese rompre un accord, décomposer, mettre en désordre Inglese to break an agreement, to disarrange Spagnolo romperquebrar un acuerdo, desarmar, desarreglar Italiano romper l'accòrdo, scompórre, méttere in disórdine Tedesco die Vereinbarung brechen, zergliedern, durcheinanderbringen.

secàre , vrb: segae, segai, segare Definizione fàere a orrugos (de css. manera e cun css. aina, ma fintzes solu fàere tachedha), ispartzire in partes, pigare una parte de ccn. cosa istacandhodha cun ccn. aina o fintzes a tiradura; tènnere sa capacidade de segare, de si segare; isconciare un'acórdiu, bènnere mancu a un'acórdiu, a una manera de fàere Sinonimi e contrari arrogai, chimentare, filchinare, istruncai, ruciare, stronciai, trincare 1 Modi di dire csn: segare a minudu, a maduru, a dortu, dritu, ororu, in frimmu, in bóidu, a istratzadura, a pistadura, a tostadura, segai a sbiàsciu, a unga, a corrupetza; segare una cosa morimori = andhendhe e miminendhe, semper prus istrintu, prus fine fintzas a torrare zustu a s'oru; segai a cíncinu, a límpiu (o in truncu) = a ororu, cun segada pertzisa a paris; segare fenu = fartzare; segare laore = messare; segàresi unu mermu de sa carena = fai una segada, arrogai ccn. ossu; segàreche unu mermu = istacaindedhu; segare su crèschere a unu = fai mali a unu de no sighiri a crèsciri; segare su rispetu a unu = pigaidhu sentza de arrespetu, fuedhai mali; secare sa passéntzia = donai tanti istrobbu de fai pèrdiri sa passiéntzia; segai a curtzu, segai in mesu de… (andhendhe)= andhare a rugadura, fora de caminu pro fàghere innantis, colare in mesu de…; segai sa diferénsia = pònnere de acordu duos, chircare de fàghere torrare paris duas ideas o àteru in disacórdiu; segai su giaunu = faghindhe zeunu, manigare carchi cosa; segai su sonnu = ischidare a unu chentza chi apet drommidu su tantu chi li cheret; segai is casidhus = bogare su mele; segai sa conca (in suspu) = dare ifadu mannu; segai su coru = àere o dare dispiaghere mannu; segai in ccn. logu = andhare, essíreche in…; segare sa currente, segare s'abba a unu (a una domo)= pigaindedhu o istacai sa currenti, serrai s'àcua a manera chi no ndi tengat, chi no ndi potzat pigai; segaisí de (un'arereu, de una famíglia) = bènnere de…, èssere de un'arereu, de una famíglia Frasi segai nuxi, méndula, nuxedha ◊ so andhadu a mi che segare sos pilos ◊ beneico sas pretas chi at secatu babbu meu (P.Dui)◊ s'ampudhita ndi est arruta e si est segada ◊ si at segadu unu pódhighe tochendhe bidru a cantos ◊ in montes che sunt seghendhe sas àrbures ◊ su maistu de pannu segat s'arrobba po fai sa bestimenta ◊ est rutu e si at segadu s'anca 2. custa est lepa chi no segat ◊ custus ferrus no segant: donamí is nous! ◊ sa pedra ferrina est mala a segare 3. unu sero at isetau a babbu e li at secau a tundhu s'errore meu e de sa fiza ◊ fiat faendusí una barchitedha po ci segai in s'ocèanu ◊ iat acabussau e in s'àcua ci segàt coment'e unu pisci ◊ dego no bos apo mai secau su rispetu! ◊ si no pagas sa currente, ti che la segant ◊ custu leputzedhu no segat mancu s'abba ◊ labai de no arrui in sa trampa de nc'iscavuai sa língua nosta po su progressu: est una trampa chi si at segau su cresci! (A.Satta)◊ sa lepa mia segat chei su pensamentu ◊ naramí de innui si segat cussu piciocu e ti potzu donai informatzionis giustas! Etimo ltn. secare Traduzioni Francese couper, casser, rompre, amputer Inglese to cut (off), to amputate Spagnolo cortar, romper Italiano tagliare, recìdere, amputare, rómpere, spezzare Tedesco schneiden, abschneiden, amputieren, brechen, durchbrechen.

«« Cerca di nuovo