allondhédhu , avb Sinònimos e contràrios allodhu, bidhu, midhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu le voilà Ingresu here it is! (he) Ispagnolu ¡helo aquí! Italianu èccolo Tedescu hier ist er!
allondhélu , avb Sinònimos e contràrios allodhu.
allondràre , vrb rfl Definitzione arreulare, istare firmu o abbarrare in domo angena, in d-unu logu, a poderiu, a face manna Sinònimos e contràrios aposentae Frases si ndh'est allondradu in domo a ogros cotos (G.Ruju).
allongàda , nf Sinònimos e contràrios illongada Ètimu srd.
allongadúra , nf: allonghiadura Sinònimos e contràrios allonghiamentu, illonghiadura | ctr. incurtziadura, antibitzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu allongement, procrastination Ingresu lengthening, procrastination Ispagnolu alargamiento, aplazamiento Italianu allungaménto, procrastinazióne Tedescu Verlängerung, Verschiebung.
allongài, allongàre , vrb: allonghiai, allonghiare Definitzione fàere o lassare longu, prus longu de su chi est; tirare a longas / allonghiai su passu = istirare o acradiare su passu, caminare cun prus lestresa; allonghiai su bratzu, su tzugu = istirare o bogare su bratzu, istirare su trugu (bogare sa conca) Sinònimos e contràrios illongare Frases no as a èssi allonghiendi tropu sa funi, a fai intrai cussu piciocu a domu candu dhi praxit? ◊ allónghia su pei cunforma a su lenciou! ◊ allonghiai su passu! 2. su preíderu s'est allongadu in sa préiga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu allonger, prolonger Ingresu to lengthen, to prolong Ispagnolu alargar, prolongar Italianu allungare, prolungare Tedescu verlängern.
allonghiadúra allongadúra
allonghiài allongài
allonghiaméntu , nm Sinònimos e contràrios allongadura Ètimu srd.
allonghiàre allongài
allongriài , vrb Sinònimos e contràrios illalgare, istegiare, istesare, istesire | ctr. acoltziare, acostire Frases at sighiu a mi castiai fintzas a candu sa màchina s'est allongriada ◊ de s'arrisu chi m'est pigau est tocau a ci allongriai de sa fentana, diacussu, chi mi biriat, ci abarràt mali! (U.Annis)
allongroxài , vrb Definitzione illonghiare, istèrrere, nau de sa carena po comente unu si ponet, o fintzes de una parte / a. is cambas = istirare sas ancas Sinònimos e contràrios isterricrare, istirare, stendiai | ctr. atuturae 2. dhi líssiant is peis, arruit…, est abarrau allongroxau che un'iscaba de carru! (A.Garau) Ètimu srd.
allontànu , avb: lontanu* Sinònimos e contràrios atesu | ctr. acanta, acurtzu Frases candho tue lu pensas allontanu vivet piús cun tegus aunidu.
allòpo, allòpu , nf Definitzione calidade de àghina aghedhosa, tostada, litàchina; a logos, luo in domo, in cortile Sinònimos e contràrios bégula, berguladu, lú, parra, trica.
alloràda , nf Definitzione su allorare / istare a s'a. = èssere sèmpere impare coment'e duos chi no si lassant mai Sinònimos e contràrios alloronzu Frases no isco prus su contu de mi leare cun custos sonnos sempre a s'allorada Ètimu srd.
alloràdu , pps, agt Definitzione de allorare; chi dhi ant postu is loros, chi est acapiau Tradutziones Frantzesu lié, succube Ingresu person entirely dominated by (s.o.), bound Ispagnolu atado, sometido Italianu legato, sùccube Tedescu gebunden, höriger.
alloradúra , nf Sinònimos e contràrios alloronzu Ètimu srd.
alloràe, allorài, alloràre , vrb Definitzione acapiare cun is loros su giuale a is boes; nau in cobertantza, pigare o portare a ccn. coment'e acapiau, acapiare o pònnere impare / istare o èssere a s'allora allora = fendi e sentz’e fai, perdendi tempus Sinònimos e contràrios prèndhere / ingannare Frases su massaju allorat sos boes 2. si est alloradu cun zente mala ◊ cussu si at alloradu ambas sorres e como las gighet finas a bufare 3. a s'allora allora mi ch'est passada sa die! (G.Ruju)◊ a ndh'as de s'allora allora!… Ètimu srd.
allordigài allodrigài
alloredhài , vrb rfl Definitzione bestire a s'abbunzina, a improdhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se fringuer, se nipper Ingresu to dress up slovenly Ispagnolu vestirse mal Italianu vestirsi in mòdo pòco elegante Tedescu sich schlecht anziehen.