A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

allórgiu allógiu

allorgiumàlu , nm Definitzione genia de erba, sa calidade peus de is lògios ca su granu chi faet est toscosu Sinònimos e contràrios giodhu 1, lullumalu Terminologia iscientìfica rba, Lolium temulentum Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ivraie Ingresu darnel Ispagnolu cizaña Italianu zizzània Tedescu Taumellolch.

alloriài , vrb: alloriare Definitzione fàere, giare o pigare is cosas a tropu, a mal'istropiadura, a manera de atontare, menguare s'atuamentu o àteru deasi / a. sa conca a unu = fàghere sa conca che moju Sinònimos e contràrios isazerare / abbanghelare, allolloriai, atolondrai, atordire, istronae Frases dh'at alloriau a binu, a corpus, a trabballu 2. si ponint a predicai po ti alloriai su ciorbedhu ◊ cussu est alloriau de s'ódiu ◊ dha fiat alloriendi po dha cumbinci a comporai Ètimu srd.

alloriaméntu , nm Sinònimos e contràrios atolondramentu Ètimu srd.

alloriàre alloriài

alloriàu , pps, agt Definitzione de alloriai Sinònimos e contràrios allocau, allochiau, atontau, scimprau 2. Luchiedha no est andhata a iscola ca est alloriata po su zocu ◊ cussu giòvunu fiat torrau de sa guerra totu iscorau e alloriau.

alloricadúra , nf Definitzione su alloricare Sinònimos e contràrios loriconzu Ètimu srd.

alloricàre , vrb: allorigae, allorigai, allorigare, loricare Definitzione fàere o essire a una lóriga, a lórigas, a tzirbisas / allorigare su porcu = pònnere sa lóriga in su murru, afiliverrare Sinònimos e contràrios acocolitai, ammurutulare, aprigare, fortzicare | ctr. illorigare, istirare Frases cuss'animale allórigat sa coa ◊ cussa camisa si no la remonis bene si allórigat e cheret prantzada ◊ cudhos imbriagos pigant sa pitzinnedha e li allórigant sas palas cun sos bratzos ◊ no dha pighis aici, sa funi, ca si allórigat totu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu harponner, entortiller Ingresu to retwist, to curl Ispagnolu ensortijar, arrugar Italianu arroncigliolare Tedescu hakenförmig krümmen, sich krümmen.

alloricàu , pps, agt: allorigadu, lorigadu Definitzione de alloricare; chi est fatu a lóriga, a unu túturu / allorigadu che unu nodu moltu = fatu a unu gantzu, própriu a lóriga Sinònimos e contràrios anedhadu, aprigadu, fronziu, ingruciupidu | ctr. istiradu 2. tra fàmine e fritu, allorigadu a unu gantzitu at a mòrrere in sa tana ◊ oji niedha e pili allorigada, fintzas in su faedhare zeniosa Tradutziones Frantzesu ridé, flétri Ingresu to wrinkle (up) Ispagnolu arrugado Italianu raggrinzito Tedescu runzelig.

allorichitadúra , nf Sinònimos e contràrios anedhadura, arrulladura, frisadura, incincinnadura, incrispa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frisure Ingresu curling Ispagnolu encrespado Italianu arricciatura Tedescu Kräuseln.

allorichitàre , vrb: allorighitare, lorichitare Definitzione fàere o essire a lorighedhas, a tzirollos (cricos) pitichedhos, nau mescamente de is pilos Sinònimos e contràrios anedhai, arrullai, eritzare, frisai, incincinnare, riciulare | ctr. istirare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu friser Ingresu to form into curls Ispagnolu ensortijar Italianu arricciolare, fare i bóccoli Tedescu kräuseln.

allorigàdu alloricàu

allorigadúra , nf Definitzione su allorigare Sinònimos e contràrios allorigamentu Ètimu srd.

allorigàe, allorigài alloricàre

allorigaméntu , nm Definitzione su allorigare Sinònimos e contràrios allorigadura Ètimu srd.

allorigàre alloricàre

allorighedhàe, allorighedhàre , vrb Definitzione fàere o essire a una lóriga, allorigare meda Sinònimos e contràrios acoconare, allorimedhare Frases su cane s'est allorighedhadu in d-unu cuzone Ètimu srd.

allorighitàre allorichitàre

allorimmedhàre , vrb: allorumedhare Definitzione fàere a lómboru, (nau de filu o cosas deasi), fàere a ballotas (nau de farra); in cobertantza, pinnigare, pigare a s'isfacia, a trassa, ma fintzes istare a s'atrollada cun ccn. Sinònimos e contràrios aggromare, aggromerare, aggromeredhare, allomborae, arrombulonai, arromulare, tròbere / acoconare Frases fintzas a s'incràs manzanu su cane si allorimmedhat in d-un'oredhu aisetandhe sa mere 2. chirca de no ti che l'allorimmedhare, a cussu, ca no ti lu catzas prus! ◊ Pedru ch'est allorimmedhadu cun Tatanu ◊ su batu si est allorumedhadu in cue Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pelotonner, tortiller, enrouler Ingresu to wrinkle, to twist Ispagnolu ovillar, retorcer Italianu aggomitolare, attorcigliare Tedescu aufwickeln.

allorincài , vrb Definitzione bestire chentza crabbu, pònnere bestimentu fintzes bonu ma chentza gustu, a bisura de istràcios: su pps. fintzes agt. po bestiu mali, atrugiotau Sinònimos e contràrios atrociai, atrugiotai 2. ma castiadí comenti ses totu allorincada!◊ allorincau ses tui, e cadhotzu puru! (F.Bayre)