A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

frenugànis fenujànis

frenugàre finuciàre

frenúgu fenúciu

freósu , agt Definitzione nau de sa carre a parte de fora, chi est totu freos, iscrafangiada, fresada, a isperraduredhas Frases cun totu custu fritu giuto sas laras freosas Ètimu srd.

frèsa , nf, nm: fresu 1 Definitzione donniunu de is duos pígios de su pane carasau, o fintzes custa genia de pane; pischedhu o làmpina de casu (e fintzes de arrescotu) laditu / f. de ou = oidedhu abbatadu cun túcaru, ispíritu de ou Sinònimos e contràrios màtula Frases si at manigadu duas fresas de pane cun casu ◊ su pane de fresa est lísiu a parte de fora (ca est tesu), ma aspru intro (ca sos pizos s'ispítzigant desesi coghindhe) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu abaisse Ingresu sheet of pastry Ispagnolu masa en hoja Italianu sfòglia Tedescu Blätterteig.

frèsa 1 , nf Definitzione farta, fata de malu, dannighedhu Sinònimos e contràrios malafatia, mancànscia Frases su gatu at fatu sa fresa: at obertu su móbbili e si ndi at furau cosa de papai ◊ si bit ca su pipiu at fatu calincuna fresa: est afartau! ◊ su furoni po fai sa fresa aspetat s'iscuriu ◊ e it'est sa fresa chi eis cumbinau, piciochedhus?

fresàda , nf Definitzione su fresare Maneras de nàrrere csn: f. de roca = abberta, isperradura in sa roca; f. de ou = fresa o ispíritu de ou, oidedhu abbatadu cun túcaru Ètimu srd.

fresadòre , agt, nm Definitzione chi o chie fresat Ètimu srd.

fresàdu , pps, agt Definitzione de fresare; chi est ispizadu (bogau a pígios), ispitzulau; chi at bistu malu iscrammentu Sinònimos e contràrios abbertu / freadu 1, iscadhau, isprajadu, spreau Maneras de nàrrere csn: laras fresadas = trapadas, calpidas de su fritu o fintzas de sa frebba; pratu fresau = tzacau, afiladu; ómine fresadu = fatu a sa russa (de cumportamentu) 2. a sa coghidora li essiat pane bellu e bene fresadu 3. su picapedreri in s'ierru fit fresadu de s'astraore ◊ su ribbussu est fresadu ca ant fatu s'impastu tropu rassu Sambenados e Provèrbios prb: a cadhu fresadu sa sedha li píticat.

fresàdu 1 , agt, nm: furesadu, furesau Definitzione chi o chie est bestiu de furesu, mescamente ómine de campu, chi trebballat in su sartu Frases sos furesados funt babbos mios! ◊ de dutores puru bi ndh'at tostorrudos piús de calicunu furesadu! Ètimu srd.

fresàdu 2 , agt Definitzione chi est prexau, cuntentu Sinònimos e contràrios allegru, contentu, pregiosu, presau | ctr. annicadu, dispiàchiu, tristu Frases fit fresadu puite cudhu teniat in cussideru s'amighéntzia sua ◊ totu fresados, che aimis leadu su concale de su porcu a su retore (Z.A.Cappai)◊ sa pitzinna est fresada ca li apo nadu chi est bona a cumandhu ◊ arribbat a domo fresada de cudhos pagos sodhos.

fresadúra , nf: frisadura 1 Definitzione su fresare; genia de segadura in sa pedhe intostada po su fritu / fresadura a laras = calpidura Sinònimos e contràrios freu, frísida 1, isperradura, tzacadura / iscopercadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rhagade, gerçure, crevasse Ingresu chapping, raghas Ispagnolu grieta Italianu ràgade, screpolatura Tedescu Hautriß, Rhagade.

fresài , vrb: fresare Definitzione fàere a fresa, isperrare, apèrrere a pígios Sinònimos e contràrios iscaltulare / abbèrrere, cannire, crasare, filiri, sacai, scanniri, sinniai Maneras de nàrrere csn: fresare su pane = iscopercare su pane, segare su pane de fresa ororu pro ispitzigare sos duos pizos e ndhe furriare unu a manera de resurtare ambos de su matessi betu ca sunt lísios a parte de fora ma aspros a parte de intro; fresai sa castàngia = trapare, ispitighedhare sa castanza pro no si tzocare arrustindhe Frases fint chie coghindhe e chie fresendhe, a sa cota ◊ su fritu li at fresau sas manos ◊ su sole coghet sa terra faghíndhela fresare Ètimu ltn. fresus Tradutziones Frantzesu fendre, scinder, crevasser, craqueler Ingresu to chapp, to separate, to cleave Ispagnolu hender, escindir, agrietar Italianu fèndere, scìndere, screpolare Tedescu spalten, trennen, rissig machen.

fresalènte , nf Definitzione pane de fresa lentu (cotu ma no torrau a intrare a su forru) Frases pro donzi zoronada li daiant tres panes de fresa, duas fresalentes e tres francos ◊ chenau mi dh'ant a fresalente Ètimu srd.

fresàlliu , nm Definitzione tira de terra, corria de terra trebballada.

fresàre fresài

fresédhu , nm Definitzione bestimentu de obrache chi is féminas poniant asuta de sa gunnedha (e po gunnedha puru) Frases de unu forrighesu suterradu ndh'at essidu tres fadas in fresedhu (S.Are).

frési forési

frésia , nf Definitzione frori de beranu Sambenados e Provèrbios smb: Fresia Terminologia iscientìfica frs.

fresínu , nm Definitzione calidade de pane carasau chi si faet de su crivàgiu: abbarrat unu pagu niedhutzu (ca dhue at unu pagu de podhinedhu) e benit cunsiderau prus pagu bonu (in ccn. logu dhu narant chivarzinu) Sinònimos e contràrios chiàgliu Frases sighiat a s'infúndhere bículos de fresinu in s'ozu de sa minestra ◊ sa mama li aiat postu casadinas, unu pischedhu de casu, unu mesu anzone e unu pagu de fresinu Terminologia iscientìfica pne Ètimu srd.