frutuósu frutósu
frutupàrte , nm Definitzione una parte de su frutu, de su chi giaet unu trebballu: a f. = zenia de cuntratu.
frútura frútora
fruturàre , vrb Definitzione its, giare frutu? Frases fatitamente intendho dàlia e chiriellu fruturendhe apalas de su muscu.
frúture frútora
fruturéri , nm Definitzione
butegheri chi bendhet frutuàriu
Sinònimos e contràrios
fruteri
Frases
tiu Antiogu est unu frutureri tramposu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
marchand de primeurs
Ingresu
greengrocer
Ispagnolu
frutero,
verdulero
Italianu
fruttivéndolo
Tedescu
Obsthändler.
frúturu frútora
fruxàdu , pps, agt Definitzione de fruxare; chi est abbruxau Sinònimos e contràrios brusiadu 2. su bestiàmine, pili fruxadu e allangoridu, est morzendhe de su fàdigu (G.Monzitta).
fruxàre , vrb Sinònimos e contràrios brugiare*.
fruxòne , nm Definitzione furione, nue de bentu fridu cun neulatzu, népide etotu; una genia de ànima mala Sinònimos e contràrios abra, abrina, araghe, atza 1, disàura, frina / nébida Frases a su primu fruxone de bentu si asciaiat trigu e paza umpare e si lassaiat rúere dae altu ◊ che fruxone de bentu est passadu isse intro de sa vida tua ◊ ant dévidu lassare domos e bighinados fuendhe assuconados dae fruxones de morte (C.Meridda).
fruzàghe , nf: furzaga Definitzione surgiaga, genia de linna chi podet fàere fintzes a mata manna meda: sa linna est lenta e forte e portat su corgiolu in colore de chinisu; faet unu frutighedhu minudu (cantu a unu chíghere) bonu fintzes a papare candho est cotu (niedhu) Sinònimos e contràrios cigraxa, cixiredhu 1, frugàgia*, sogàrgia, soliacra, solzaga, urriaca Terminologia iscientìfica mtm, Celtis australis.
fruzàre , vrb Definitzione fuire currendho, a giagaradura / pps. manigiau coment'e agt. = timendho, assicau Sinònimos e contràrios fúere, fughire, infrusai Frases candho at bidu sa capa male sestada za at coitadu a fruzare, timindhe su corpu!◊ daghi mi at bidu cun su fuste at fruzadu (P.Casu).
fruzénia frugénia
fúa , nf: fuga Definitzione
su fuire; su cúrrere cun fuliesa manna, fuliesa etotu / min. fuighedha
Sinònimos e contràrios
currera,
fuera,
fughidura,
ifuada,
petone
Maneras de nàrrere
csn:
fuire a pala fua = a tota fua; a una fua = chentza si frimmare; leare sa fua = leare sèmpere prus fuliesa; parare sa fua = chircare de frimmare, de fàghere frimmare
Frases
mi fio fatendhe in deghe pro li parare sa fua, a s'acheta, e ruta mi est! ◊ at imparau a tirai a su pegus in fua ◊ is piciocus funt partius a cuadhu a totu fua ◊ no podes, sendhe topu, andhare a fua! ◊ cussos cadhos no tenent fua
Ètimu
ltn.
fuga
Tradutziones
Frantzesu
fuite,
galop
Ingresu
gallop,
getaway
Ispagnolu
fuga,
galope
Italianu
fuga,
galòppo
Tedescu
Flucht,
Galopp.
fuàda , nf Definitzione su logu inue si aprigant, si cuant o si crocant is porcos abros, is sirbones Sinònimos e contràrios boada* 1 Frases a punta de su monte bi atrempant un'istrada irfundhàndheche matas, triulandhe fuadas e nidos (L.Loi).
fúbba, fúbbala, fúbbalu, fúbbaru, fúbbola , nm, nf Definitzione
genia de giogu a bòcia, a iscuadras de úndhighi giogadores; sa bòcia chi serbit a giogare / èssere ufradu che f. = a casidhu, primmadu meda, oféndhiu
Sinònimos e contràrios
boce
Frases
si giraiat de botu che giogadore de fúbbaru chi at apena fatu gol ◊ sos zocadores a fúbbalu sunt úndhichi in donzi iscuadra ◊ a is piciochedhus praxit su giogu de su fúbbala
2.
aggrànfiat su fúbbaru, si ndhe bogat sa patadesa e lu faghet a cantos ◊ su pisedhu teniat unu fúbbaru nou de pedhe
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
engl.
football
Tradutziones
Frantzesu
football
Ingresu
football
Ispagnolu
fútbol
Italianu
càlcio
Tedescu
Fußball.
fucíbi fachíle
fúcu , nm Definitzione fossu, fundhu bassu: de fucu (devucu) = fucudu, copudu.