A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

gesimínu germínu

gesmèglia, gesmèlla , nf Definitzione una calidade de germinu, genia de mata chi faet a cannàile longu, bella po is frores fragosos Sinònimos e contràrios germinu Terminologia iscientìfica frs, Jasminum sambac Ètimu itl.l gemella Tradutziones Frantzesu jasmin Ingresu kind of jasmin Ispagnolu gemela Italianu gelsomino àrabo Tedescu Arabischer Jasmin, Nachtblume.

gesmínu germínu

gesocànnu! , iscl: gesucannu!, zesocannu! Definitzione Gesu, ocannu!… = genia de foedhu chi si narat cun prexu candho si tastant is primos frutos: dhu narant fintzes in sensu de ispantu candho si biet a unu faendho cosa chi no costumat a fàere / gesocannu arrabbiados! = essummaria cantu funt arrennegaus! Sinònimos e contràrios socannu! Frases Gesu ocannu… chi no mi fatat dannu! 2. gesocannu, in crésia, tue! ◊ gesocannu in su tzilleri, cussu! Ètimu srd.

gèspa , nf, nm: chespe, ghespa, ghespe, ghespu Definitzione genia de bobboi (upm) de sa mannària de un'abe, ma prus istrígile, a ispertiadas grogas e niedhas, cun is alas, chi punghet e dolet meda / genias de ghespu: terranza, puzonarja, barja; ifostighinare is ghespes = chircare cunzunturas de abbolotu Sinònimos e contràrios vespe*, espa Frases muscas e ghespes subra sa binatza faghiant festa che in domo issoro (A.Casula)◊ bi at dolos chi ti punghent che ghespe ◊ punghet che ghespa terranza Terminologia iscientìfica crp, vespa crabro, vespula vulgaris, v. germanica, polistes gallicus Tradutziones Frantzesu guêpe Ingresu wasp Ispagnolu avispa Italianu vèspa Tedescu Wespe.

gespàrgiu , nm Definitzione tana de espu Sinònimos e contràrios ghespàgliu*.

gésperu, géspuru , nm Sinònimos e contràrios pésperu* Frases est morta su géspuru de sa festa de santa Maria.

gèssa gèrsa

gessài , vrb: gessare, ghessare, ghisciare, ghissare, grisciare Definitzione furriare o incrubare s'istrégiu e betare a terra su chi dhu’est, ma fintzes su essire de s'abba o cosas deasi a sumidura, a biradura de un'istrégiu tropu prenu Sinònimos e contràrios betae / besciare*, birare, butulai, rebbucare 1 / sfai, sumire Frases mih chi ghissas su binu a terra! ◊ sos tubbos sont ghissanne trainos de petróliu ◊ grísciache s'abba! ◊ no che grisces su túcaru! ◊ sas mamas pianghent su sàmbene ghessau de sos fizos ◊ si as víviu tropu, a ghessare a fora, eh! ◊ li apo ghissau abba a manos a si sapunare 2. su late si che fit ghissendhe in su fogu ◊ s'abba sàssiat sos sartos assutos candho funtanas e putos ghissant e ingrussant sos pojos e sos rios (L.Loi) 3. sa cuba est gessendu Sambenados e Provèrbios prb: si nche ghissas s'ozu, disgràssia! Tradutziones Frantzesu renverser, déborder Ingresu to overflow, to pour Ispagnolu verter, derramar Italianu versare, traboccare Tedescu gießen, überlaufen.

gessamodhícia , nf Definitzione genia de linna lenta e fragosa connota meda in Sardigna: faet a tupas e fintzes a matighedha, un’arraighina grussa meda in s’oru de su truncu in terra, corgiolu a parte de fora orrubiastu, frutu innanti orrúbiu ma niedhu candho est cotu, a pibionedhu minudu, a gurdone, bonu po fàere ógiu Sinònimos e contràrios chessa, lentíschinu, modhici, ollestincu Terminologia iscientìfica mt, Pistacia lentiscus Ètimu srd.

gessàre gessài

gèssu , nm Sinònimos e contràrios ghísciu*.

géssu! , iscl: cessu! Sinònimos e contràrios esummaria! Frases gessu ite nue niedha!

géstu , nm: zestru Definitzione genia de móvia chi si faet cun is manos o cun sa cara bolendho nàrrere calecuna cosa, mescamente a befa / donai su gestu a is figuras = pònnere o fàghere figuras de una manera de pàrrere zente faedhendhe o faghindhe Sinònimos e contràrios ingestu Ètimu itl. gesto, gestro.

gésu , nm Definitzione s'alfabbeto / no ischire mancu unu g. = no isciri nudha, èssiri ignorantis; no nàrrere mancu gesu = mòrrere a corpu, puntu e mortu, a s'ingrundha.

gesucànnu! gesocànnu!

Gesugrístu , nm: Zesugristu Definitzione sa de duas personas de sa trinidade divina, segundhu sa dotrina de s'Evangéliu, su Cristos Tradutziones Frantzesu Jésus Ingresu Jesus Ispagnolu Jesús Italianu Gesù Tedescu Jesus.

Gesús, Gesúsu , nm: Zesu Sinònimos e contràrios Gesugristu Frases candho a Gesusu l'ant crucifissu, a cudhos chi l'ant martirizadu sendhe in puntu de morte at perdonadu Sambenados e Provèrbios smb: Gesu Ètimu spn. Jesús.

getàda , nf Sinònimos e contràrios abbasciada, cabada, ghetada*, caladògia, falada Frases in cussa getada sa genti arruit puru, si no càstiat bèni.

getài, getàri , vrb Definitzione betare; fintzes giare resa (nau de cosa semenada o prantada) Sinònimos e contràrios betae, detai, ghetai* Frases su predi at getau sa scumúniga a una fémina 2. ocannu su trigu at getau a trinta.