A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

gentíglia , nf: gentília, gentilla, gentiza, gintília, gintilla Definitzione una genia de laore (upm) chi faet a sirba o canna longa e fine: faet unu granighedhu minudu e laditu; su pl. genia de maladia chi benit a is brebès / gentilla e gentilledha de àcua = crezes de erba chi faghent in s'abba, subra subra (Lemna gibba, L. minor) Sinònimos e contràrios lentige, tentilla Frases si fiant odiaus po duas gentillas! ◊ tèngiu un'arrestixedhu de gintilla a cenai ◊ tui, Gilda, gintilla ndi papas?◊ si est terra chi coit su lori dhoi crescit bèni sa gentília puru ◊ sa gentilla si arat impari cun su trigu Sambenados e Provèrbios smb: Gentilla Terminologia iscientìfica lrs, Lens culinaris Ètimu ctl. gentilla Tradutziones Frantzesu lentille Ingresu lentil Ispagnolu lenteja Italianu lentìcchia Tedescu Linse.

gentilèsa , nf: zentilesa Definitzione su èssere gentiles, manera de fàere de chie si faet istimare, o arresurtat aggradéssiu, chi si prestat po agiudare s’àteru Sinònimos e contràrios acatu, donosidadi / irfestu Tradutziones Frantzesu gentillesse Ingresu kindness Ispagnolu amabilidad Italianu gentilézza Tedescu Höflichkeit.

gentíli , agt Definitzione chi at unu bonu fàere cun sa gente, chi si faet bòllere bene / èssiri a corpus g. = chentza capoto o àtera bestimenta de subra, in camisa Sinònimos e contràrios garbosu, geniosu.

gentília, gentílla gentíglia

gentillósu , agt Definitzione chi giughet sa pedhe totu a pintirighinos de diferente colore Sinònimos e contràrios gintillau, neadu, pintarinadu Frases portat pius biundus, pedhi crara e gentillosa.

gentixèdha , nf: zentichedha Definitzione gente: segundhu comente si narat, bolet nàrrere gente meda (antífrasi), ma segundhu comente bolet nàrrere gente metzana Sinònimos e contràrios gentaredha, ratatúglia, scrufulia, tzentedha / zentória 2. contighedhos de dogni forma istrana ndhe narat in sa die dogni momentu sa zentighedha pitica e metzana ◊ lassadhus a perdi, no passis de genti a gentixedha! Tradutziones Frantzesu racaille, multitude Ingresu multitude, mob Ispagnolu populacho, multitud Italianu plebàglia, moltitùdine Tedescu Pöbel, Menge.

gentíza gentíglia

gentziàna , nf: agintziana, gintiana Definitzione genia de erba bona fintzes po fàere licore: faet a digirire Sinònimos e contràrios dentziana, sensiana Terminologia iscientìfica rbc, Gentiana lutea Ètimu itl. genziana.

genugàrbu , agt Definitzione nau de animale, chi giughet marcu de pilu biancu in benugos Ètimu srd.

genughèra , nf: ghinucera Definitzione genia de cambera o àteru chi serbit a badrare is benugos (fintzes po personas antzianas chi sufrint a is annoigadòrgios) Frases sos sedhajolos vendhent sedhas, crapistos, ghinuceras de pedhe e fronimentos pro àinos Tradutziones Frantzesu genouillère Ingresu knee-pad Ispagnolu rodillera Italianu ginocchièra Tedescu Knieschützer.

genúglu, genúgru, genúgu, genúngu , nm: gianugu, gianungu, ginugu, giunugu, zenuju Definitzione s’annoigadórgiu mannu de sa camba, a sa parte de ananti, tra s'ossu de sa còscia e sa cannedha de sa camba, in su tretu de sa néscia; in su bestimentu, su tretu a paris a benugos a sa parte de ananti Sinònimos e contràrios benucru, denucru, fenucru 1, ghinúciu Frases su cani fiat feriu asuba de is genugus ◊ fiat a genugus freaus, sempri inginugada in perda de frúmini ◊ portat su bistiri curtzu apenas asuta de is genugus ◊ non podiu camminai de su dolori a is genugus!◊ ci fiant arrutus ingenungaus pistendi is genungus 2. portat is pantalonis cun calincunu tzàpulu in genugus Sambenados e Provèrbios smb: Genugu Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. genuc(u)lum Tradutziones Frantzesu genou Ingresu knee Ispagnolu rodilla Italianu ginòcchio Tedescu Knie.

génuru géneru

gèo , prn: ceo, eo, geu, zeo Definitzione prn. de prima persona, manigiau coment'e sugetu Sinònimos e contràrios dego*, ego Frases ti mandu su chi apu iscritu geu (diasi neus in fordongianesu).

gèo 1 , nm Sinònimos e contràrios cosinu.

geògrafu , nm Definitzione istudiosu de giografia.

geología , nf Definitzione istúdiu e isciéntzia de sa Terra po totu comente est fata e comente càmbiat in su pígiu de fora (una setantina de chilómitros de orroca frida).

geológicu , agt Definitzione chi pertocat sa geologia.

geólogu , nm Definitzione istudiosu, iscientziau chi connoschet comente est fata e càmbiat sa Terra.

gèpa , nf: cepa* Definitzione lea, orrughedhu de sàmbene cagiau. Sinònimos e contràrios

gèpere , vrb: gèpiri Definitzione tènnere o àere s'óbbrigu, o su bisóngiu, sa presse de calecuna cosa Sinònimos e contràrios dèpere*.