A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

intíchiu, intícu , nm Definitzione gana de mossigare cosa tostada chi benit a is animales coment'e maladia; fintzes una genia de pispinidura, de tristura, de annicu, de malumore 2. e ita tenis, s'inticu, chi ses aici tristu? Sambenados e Provèrbios smb: Inticcu, Inticu Terminologia iscientìfica mld.

intíga , nf Definitzione capacidade de fàere cosa Sinònimos e contràrios abbilidade, abbiléncia, abbilesa, capacidade Frases no zughet s'intiga de si che pesare unu muru, de si semenare pagos ranos de laore, de si cosire unu traste ◊ a l'as zuta s'intiga… epuru bi l'as fata a mazare una criadura!

intígnere , vrb: intínghede, intínghere, intíngiri Definitzione pigare o pònnere tinta, fàere de àteru colore; pònnere in lutu, bestire a dolu / pps. intintu Sinònimos e contràrios illatare, imbarjare, tígnere / inlutai Frases sos burdones sunt intinghendhe ◊ cussa fémina no acudit mancu a s'intínghere sos murros ◊ intinghendhe linna fipo balente cantu a su mastru ◊ dèu intíngiu sa lana cun su croxu de s'arenara ◊ ita ti at acucau, oi, ca intingis cussa genna? 2. mucadoredhu cotu chi mi ant arregalau… dèu m'intíngiu totu si ti ndi andas sordau! ◊ mortu est maridu meu: como za mi l'intingo su zipone! ◊ si est intintu ca li est morta sa pobidha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu teindre Ingresu to dye Ispagnolu teñir Italianu tìngere Tedescu färben.

intilliàre , vrb Sinònimos e contràrios abbirtiai, indeletare, ingeniai.

intilliéri , agt Definitzione chi s'intílliat, chi s'ingéniat Sinònimos e contràrios ammaniosu, artigiosu, indelletosu, ingeniosu, inzeniache Ètimu srd.

intilliósu , agt Definitzione chi s'intílliat, chi s'ingéniat Sinònimos e contràrios indelletosu, ingeniosu, intillieri, inzeniache Ètimu srd.

intílliu , nm Definitzione capacidade de fàere, de imbentare, de s'ingeniare Sinònimos e contràrios albítriu, ingéniu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ingéniosité Ingresu ingeniousness Ispagnolu ingeniosidad Italianu ingegnosità Tedescu Einfallsreichtum.

intíma , nf Definitzione genia de órdine, ammonestu grae chi mescamente un'autoridade (o chie credet de pòdere cumandhare) giaet de fàere o de no fàere una cosa Sinònimos e contràrios abertimentu, addochimentu, ammonestu, atisbada, avelténtzia, consígiu, intimatzioni Frases chi emu portau pistola aici dh'emu rispostu a s'intima! ◊ si ti cheres sarvare, custu nàrrere ti servat de intima ◊ no intro in pagura mancu ca est morte tua intima mea! ◊ faghet sas cosas cun intimas e minetas ◊ su giugi dhi at mandau s'intima ◊ s'intima de su síndigu narat de no fuliai àliga a passiu (G.Mura) Ètimu spn., ctl. intima, entima Tradutziones Frantzesu injonction, notification, sommation Ingresu notice, injunction Ispagnolu intimación Italianu ingiunzióne, notificazióne, diffida Tedescu Befehl, Zustellung, Verwarnung.

intimàda , nf Sinònimos e contràrios intima, intimatzioni Ètimu srd.

intimadòri , agt, nm Definitzione chi o chie faet s'intima Ètimu srd.

intimài, intimàre , vrb Definitzione mandhare, betare, fàere s'intima, proibbire, ordinare o ammeletzare calecuna o cun calecuna cosa Sinònimos e contràrios impònnere Frases sos bentos divididos totu si sunt unidos pro mi intimare gherra! (G.Congiu)◊ pariant fatèndhelu a dispetu su mi intimare gai sos muschetes! ◊ Gesús dh'iat intimau: Citidí e bessi luegu de cust'ómini! ◊ si ti devo cosa, intima, za che at cuntziliadore! Tradutziones Frantzesu sommer (dr.), notifier, mettre en demeure Ingresu to order, to warn Ispagnolu intimar Italianu intimare, notificare, diffidare Tedescu zustellen, auffordern.

intimatziòni , nf Sinònimos e contràrios intima, intimada.

intimidàde , nf Definitzione su èssere íntimu, díligu, apartau, nau de unu cumportamentu, de unu fàere chi no deghet a dhu giare a bíere.

intimòre intemòre

intimoriàre , vrb Definitzione pònnere timoria, fàere a tímere Sinònimos e contràrios intimorigiai Frases intimoriados dai s'ojada fea de su mere, ponzeint a mente 2. su pisedhu, bidendhe su babbu afruscadu ca aiat istentadu, fit intimoriadu.

intimorigiài , vrb: intimorillai, intimorizai, intimorizare Definitzione pònnere timoria, fàere a tímere: prnl., tímere Sinònimos e contràrios apantejare, apramare, asciustrare, aterrighinare, atimorigiai, intimoriare Frases intimorígiant sa genti cun sonus de cadenas e cun itzérrius ◊ comenti at inténdiu a issu si est intimorigiau 2. biendi iscurighendi a mesudí chini no nd'iat a èssi intimorigiau? Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to intimidate Ispagnolu atemorizar Italianu intimorire Tedescu veränstigen.

intimorigiàu , pps Definitzione de intimorigiai, chi est timendho Sinònimos e contràrios intimorigiu 2. est intimorillau de torrai a biri su meri.

intimorigíu , agt Definitzione chi est coment'e timendho Sinònimos e contràrios intimorigiau Frases intimorigius e merevillaus si narànt s'unu cun s'atru: Ma chini est, issu? Ètimu srd.

intimorillài intimorigiài

intimoríre , vrb Sinònimos e contràrios intimoriare, intimorigiai.