A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

illugerrài , vrb: illugherrare, illuxarrai, illuxerai, illuxerrari Definitzione fàere lughe meda; pigare a ogos, coment’e leare sa vista po sa lughe tropu Sinònimos e contràrios alluinai, allutzerrare, illughentare, illughinare, impannare, lugerrai, slugerrai Frases su soli at illuxerau prus de milli orbescidroxus ◊ sos lampos illugherrant sas nues 2. femu totu illugerrau de su luxentori ◊ su sole m'illugerrat ◊ no castis su soli, lah ca t'illuxerrat! ◊ seo totu illugerrau: sos ogos meos sunt brusaos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éblouir Ingresu to dazzle Ispagnolu deslumbrar Italianu abbacinare, abbagliare Tedescu blenden.

illughentàre , vrb Sinònimos e contràrios brigliai, illampizare, illugerrai, lúchere Frases deo in saltu e binzas so sempre afatzendhada, goi o gai, e tribagliendhe etotu m'illughento (Piras) Tradutziones Frantzesu resplendir Ingresu to shine Ispagnolu resplandecer Italianu risplèndere Tedescu glänzen, strahlen.

illughéntu , nm Definitzione su illughentare Tradutziones Frantzesu éclairage Ingresu illumination Ispagnolu iluminación Italianu illuminazióne Tedescu Beleuchtung.

illúghere , vrb Sinònimos e contràrios illucherare, illugare, illuminai.

illugherràre illugerrài

illughidàre illuchidàre

illughinadòre , nm Definitzione chi o chie illúghinat Ètimu srd.

illughinadúra , nf Definitzione su illughinare Sinònimos e contràrios allugerradura, alluinadura, alluinamentu, alluinu, illúghinu Ètimu srd.

illughinaméntu , nm Definitzione su illughinare Sinònimos e contràrios allugerradura, alluinadura, alluinamentu, alluinu, illúghinu Frases s'istriadura pigat a illúinu, a iscambatzone, a illughinamentu Ètimu srd.

illughinàre , vrb: illuinai, illuinare, illuinari, illuniare, irluinai Definitzione fàere lughe meda, pigare a ogos, leare o annapare sa vista po sa lughe a tropu, leare a su sentidu; cumbínchere a ccn. cun calecuna cosa prus che àteru po su malu, cufúndhere sa mente; fintzes illuinare Sinònimos e contràrios allampiai 1, alluinai, illugerrai, illughentare / improsae, incegai, ingannai, slugerrai / ingadhinae, scimingiai Frases su sole fit gai luchente chi illughinabat ◊ sigomenti no bidia prus, poita cuss'astru sighiat a m'illuinai, is cumpàngius m'iant pigau a sa manu (Atus)◊ sa pitzinna fughendhe trambucat e rughet, coment'e illughinada ◊ mi at illuinadu sa cara de risitos (L.Brozzu)◊ su soli cumenciaiat a irluinai e de sa fentana intraiant is istriuledhus de is curculeus 2. illuinant che sole sas richesas ◊ dhus iat illuinaus cun is maias suas ◊ macari sa zente t'illúinet nendhe, l'isco deo comente est sa chistione ◊ medas si lassant illuinai de giogus e cassai de meris abbramius (G.Moi)◊ su bufóngiu fut cumenciandho a dhos illuinare 3. fipo totu sa die illughinau: nen crapas nen crapitos distinghio (T.Ziranu) 4. a su cadhu inghirianne sa mola dhi poniant una paja de atzales de pedhe po non s'illuinare Ètimu ltn. in *lucinare Tradutziones Frantzesu éblouir Ingresu to dazzle Ispagnolu deslumbrar Italianu abbagliare, abbacinare Tedescu blenden.

illughintinàre , vrb Sinònimos e contràrios abbrèschere, albeschire, illuchèschere, ispanigai, obbrèsciri Frases Totoi fit unu tribagliadore de cudhos sena lerozu, dae candho illughintinaiat a s'iscurigada Ètimu srd.

illúghinu , nm: illúinu, illúniu Definitzione su illughinare; lughe chi intzurpat, forte meda, ma fintzes genia de furriamentu de conca Sinònimos e contràrios alluinamentu, alluinu, illughinadura, illuinore / abbadhinamentu, imbatzinamentu, insimíngiu, loinu, luinore Frases s'últimu illúinu solare atzendhet de incantu sa marina e invitat sos coros a gosare (A.Frau) 2. seo a illúinos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éblouissement persistant, lueur Ingresu dazzling, flash Ispagnolu deslumbramiento, resplandor Italianu abbàglio, baglióre Tedescu Blendung, blendendes Licht.

illughíre , vrb Sinònimos e contràrios allucorare, illucherare, illugare, illuminai Frases sa luna nos sighiat che catedhu illughíndhennos sa caminera Ètimu srd.

illughizàre , vrb Sinònimos e contràrios illutzigare.

illuinài, illuinàre, illuinàri illughinàre

illuinòre , nm Definitzione lughe forte, lughe meda; furriamentu de conca Sinònimos e contràrios alluinamentu, alluinu, giaria, giarura, illughinadura, lucura / ibbadhinamentu, illúghinu, insimíngiu Frases coladu mesaustu, sas dies imminórigant e finas sas oras de mesudie no ant piús cudhu illuinore de su coro de s'istadiale 2. sos fiores de su cagarantu ndhe batint s'illuinore cun s'istúrridu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lueur, luminosité Ingresu brightness Ispagnolu resplandor Italianu luminosità Tedescu Helligkeit.

illúinu illúghinu

illuíre illoíre

illumbàdu , pps, agt: illumbau, slumbau Definitzione de illumbare; chi dhi dolent is lumbos, is errigos; chi andhat o est coment’e pendhendho a un’ala Sinònimos e contràrios illatonadu, iscarrucau, iscrocau, iscumaradu, lúmbinu 2. totus, giòvanos, betzones, ti si sunt dichiarados, pro finas sos illumbados imbiadu ti ant cantones (B.Cara)◊ fit illumbadu de una ruta mala chi aiat fatu e caminaiat topitopi.

illumbadúra , nf Definitzione su illumbare; male, dólima a lumbos Sinònimos e contràrios sdarrigamentu, allumbadura Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd.