illugerrài , vrb: illugherrare,
illuxarrai,
illuxerai,
illuxerrari Definizione
fàere lughe meda; pigare a ogos, coment’e leare sa vista po sa lughe tropu
Sinonimi e contrari
alluinai,
allutzerrare,
illughentare,
illughinare,
impannare,
lugerrai,
slugerrai
Frasi
su soli at illuxerau prus de milli orbescidroxus ◊ sos lampos illugherrant sas nues
2.
femu totu illugerrau de su luxentori ◊ su sole m'illugerrat ◊ no castis su soli, lah ca t'illuxerrat! ◊ seo totu illugerrau: sos ogos meos sunt brusaos!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éblouir
Inglese
to dazzle
Spagnolo
deslumbrar
Italiano
abbacinare,
abbagliare
Tedesco
blenden.
illughentàre , vrb Sinonimi e contrari
brigliai,
illampizare,
illugerrai,
lúchere
Frasi
deo in saltu e binzas so sempre afatzendhada, goi o gai, e tribagliendhe etotu m'illughento (Piras)
Traduzioni
Francese
resplendir
Inglese
to shine
Spagnolo
resplandecer
Italiano
risplèndere
Tedesco
glänzen,
strahlen.
illughéntu , nm Definizione
su illughentare
Traduzioni
Francese
éclairage
Inglese
illumination
Spagnolo
iluminación
Italiano
illuminazióne
Tedesco
Beleuchtung.
illúghere , vrb Sinonimi e contrari illucherare, illugare, illuminai.
illugherràre illugerrài
illughidàre illuchidàre
illughinadòre , nm Definizione chi o chie illúghinat Etimo srd.
illughinadúra , nf Definizione su illughinare Sinonimi e contrari allugerradura, alluinadura, alluinamentu, alluinu, illúghinu Etimo srd.
illughinaméntu , nm Definizione su illughinare Sinonimi e contrari allugerradura, alluinadura, alluinamentu, alluinu, illúghinu Frasi s'istriadura pigat a illúinu, a iscambatzone, a illughinamentu Etimo srd.
illughinàre , vrb: illuinai,
illuinare,
illuinari,
illuniare,
irluinai Definizione
fàere lughe meda, pigare a ogos, leare o annapare sa vista po sa lughe a tropu, leare a su sentidu; cumbínchere a ccn. cun calecuna cosa prus che àteru po su malu, cufúndhere sa mente; fintzes illuinare
Sinonimi e contrari
allampiai 1,
alluinai,
illugerrai,
illughentare
/
improsae,
incegai,
ingannai,
slugerrai
/
ingadhinae,
scimingiai
Frasi
su sole fit gai luchente chi illughinabat ◊ sigomenti no bidia prus, poita cuss'astru sighiat a m'illuinai, is cumpàngius m'iant pigau a sa manu (Atus)◊ sa pitzinna fughendhe trambucat e rughet, coment'e illughinada ◊ mi at illuinadu sa cara de risitos (L.Brozzu)◊ su soli cumenciaiat a irluinai e de sa fentana intraiant is istriuledhus de is curculeus
2.
illuinant che sole sas richesas ◊ dhus iat illuinaus cun is maias suas ◊ macari sa zente t'illúinet nendhe, l'isco deo comente est sa chistione ◊ medas si lassant illuinai de giogus e cassai de meris abbramius (G.Moi)◊ su bufóngiu fut cumenciandho a dhos illuinare
3.
fipo totu sa die illughinau: nen crapas nen crapitos distinghio (T.Ziranu)
4.
a su cadhu inghirianne sa mola dhi poniant una paja de atzales de pedhe po non s'illuinare
Etimo
ltn.
in *lucinare
Traduzioni
Francese
éblouir
Inglese
to dazzle
Spagnolo
deslumbrar
Italiano
abbagliare,
abbacinare
Tedesco
blenden.
illughintinàre , vrb Sinonimi e contrari abbrèschere, albeschire, illuchèschere, ispanigai, obbrèsciri Frasi Totoi fit unu tribagliadore de cudhos sena lerozu, dae candho illughintinaiat a s'iscurigada Etimo srd.
illúghinu , nm: illúinu,
illúniu Definizione
su illughinare; lughe chi intzurpat, forte meda, ma fintzes genia de furriamentu de conca
Sinonimi e contrari
alluinamentu,
alluinu,
illughinadura,
illuinore
/
abbadhinamentu,
imbatzinamentu,
insimíngiu,
loinu,
luinore
Frasi
s'últimu illúinu solare atzendhet de incantu sa marina e invitat sos coros a gosare (A.Frau)
2.
seo a illúinos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éblouissement persistant,
lueur
Inglese
dazzling,
flash
Spagnolo
deslumbramiento,
resplandor
Italiano
abbàglio,
baglióre
Tedesco
Blendung,
blendendes Licht.
illughíre , vrb Sinonimi e contrari allucorare, illucherare, illugare, illuminai Frasi sa luna nos sighiat che catedhu illughíndhennos sa caminera Etimo srd.
illughizàre , vrb Sinonimi e contrari illutzigare.
illuinài, illuinàre, illuinàri illughinàre
illuinòre , nm Definizione
lughe forte, lughe meda; furriamentu de conca
Sinonimi e contrari
alluinamentu,
alluinu,
giaria,
giarura,
illughinadura,
lucura
/
ibbadhinamentu,
illúghinu,
insimíngiu
Frasi
coladu mesaustu, sas dies imminórigant e finas sas oras de mesudie no ant piús cudhu illuinore de su coro de s'istadiale
2.
sos fiores de su cagarantu ndhe batint s'illuinore cun s'istúrridu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lueur,
luminosité
Inglese
brightness
Spagnolo
resplandor
Italiano
luminosità
Tedesco
Helligkeit.
illúinu illúghinu
illuíre illoíre
illumbàdu , pps, agt: illumbau, slumbau Definizione de illumbare; chi dhi dolent is lumbos, is errigos; chi andhat o est coment’e pendhendho a un’ala Sinonimi e contrari illatonadu, iscarrucau, iscrocau, iscumaradu, lúmbinu 2. totus, giòvanos, betzones, ti si sunt dichiarados, pro finas sos illumbados imbiadu ti ant cantones (B.Cara)◊ fit illumbadu de una ruta mala chi aiat fatu e caminaiat topitopi.
illumbadúra , nf Definizione su illumbare; male, dólima a lumbos Sinonimi e contrari sdarrigamentu, allumbadura Terminologia scientifica mld Etimo srd.