ispigulitàre , vrb: ispulighitare Definitzione nau de is animales cambiandho pilu, essire de pilu bellu, lúghidu; in cobertantza, ispreculare Sinònimos e contràrios ispricuedhai, precontare, scrocollai Ètimu srd.
ispigulòsa , nf Sinònimos e contràrios cambiruja, ebraentu, pigolosa* Terminologia iscientìfica rba, Parietaria officinalis.
ispígulu , nm Definitzione atza de muru, s'ala de fora ue duas línias o duos muros si atóbiant apare Sinònimos e contràrios cantonada, cantone 1.
ispígulu 1 ispícu
ispijolàre ispigiolàre
ispilibúdhas , agt, nm Definitzione
nau de ccn., chi est arrestigu e aprofitadore
Sinònimos e contràrios
aggangadore,
aggantzadu,
assuriu,
ingurdone,
issotzigadore,
limidu,
soridu,
susuncu
Frases
cussu ispilibudhas no faghet àtera berza che prèndhere s'imbíligu a totus!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
usurier
Ingresu
usurer
Ispagnolu
usurero
Italianu
strozzino
Tedescu
Wucherer.
ispilicíre , vrb Definitzione
tirare, bogare is pinnias, is pilos, illimpiare bene de su pilu un'animale chi ndhe portat
Sinònimos e contràrios
ispilire,
ispinnare,
ispinnicire
Tradutziones
Frantzesu
plumer
Ingresu
to pluck
Ispagnolu
desplumar
Italianu
spennare
Tedescu
rupfen.
ispilidòre , agt, nm Definitzione chi o chie ispilit (fintzes olia, tirandhodha cun is pódhighes de is cambos) Ètimu srd.
ispilidórzu , nm Sinònimos e contràrios ispilidura Frases no bi aiat ne ispilidorzu e ne sinnale de istrinnigadorzu: no si cumprendhiat chie o ite aiat mortu su pudhighinu Ètimu srd.
ispilídu , pps, agt: ispilitu,
ispiliu,
spiliu Definitzione
de ispilire; chi che dhi ant tirau su pilu, chi no portat pilos (fintzes coment'e difetu); nau de cambu de matedu, chi at pérdiu o che dhi ant tirau (o che dhi ant papau) sa fògia, is cambighedhos piticos
Sinònimos e contràrios
ispinniadu,
ispiumadu,
spilurciu
| ctr.
pilosu 1,
piludu
2.
est conchi ispilidu che cucu betzu ◊ custu fit ispilidu che cucu, chin su nare a punta e chin d-unu paxu de ispixitos própriu in punta de nare ◊ is duas si ndhe ant tirau pilos de dogna logu… aungadas e ispilidas dhas iat dividias unu carabbinieri
3.
in sas cortinas de sas piantas setzi bidias ramos ispilidos, manigados a bacas e berveghes
Tradutziones
Frantzesu
pelé,
glabre
Ingresu
plucked,
hairless
Ispagnolu
pelado,
lampiño
Italianu
pelato,
glabro
Tedescu
haarlos,
bartlos.
ispilidúra , nf Definitzione
su ispilire; manera de bodhire cosa pitica chi si faet passandho su cambu in mesu de is pódhighes, coment'e in d-unu pètene, e tirandho
Sinònimos e contràrios
spinniadura
/
ispilinzu
2.
s'olia de cufetu l'amus fata a ispilidura a manu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pelage
Ingresu
plucking
Ispagnolu
peladura
Italianu
pelatura
Tedescu
Enthaarung.
ispiliessàre , vrb Definitzione isconciare is pilos, betare apare Sinònimos e contràrios ispilurtire, ispilusare, scrabionai, spetonai.
ispiliessàu , pps, agt: ispiriessau Definitzione de ispiliessare; chi est cun is pilos totu male postos, chentza petenare, betaos apare Sinònimos e contràrios irtzufau, ischerritzadu, ispilurtiu, ispilusadu, sgrinau, spubusau / aciarollau 2. non ti lasses is pilos ispiliessaos!
ispiligàmba , agt, nm: spilligamba Definitzione
chi o chie aprofitat a face manna de is cosas angenas
Sinònimos e contràrios
brunzeri,
imbolicosu,
mangiafrancu,
smurfidori,
tramperi
/
mandronàciu
Frases
benint pro fàghere promissas istrambas a sa manera de sos ispiligambas (L.Ilieschi)◊ su babbu at àpidu sa fiza passizendhe cun d-unu ispiligamba ◊ si l'imbrocas in domo anzena cun sa banca aparitzada, s'ispiligamba ispilit fintzas sa conca de su mortu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
escroqueur,
trompeur
Ingresu
cadger,
cheat
Ispagnolu
gorrón
Italianu
scroccóne,
gabbamóndo
Tedescu
Schmarotzer.
ispilínzu , nm Definitzione su ispilire; sa pérdia de is pilos; manera de bodhire s'olia de sa mata Sinònimos e contràrios ispilidura Frases s'ispilinzu de s'uliba Ètimu srd.
ispiliortàre , vrb Definitzione betare is pilos apare Sinònimos e contràrios ispilucire, ispilultiare, ispilurtire, ispilusare, scrabionai, spilliortzai.
ispilíre, ispilíri , vrb: spiliri Definitzione
tirare, bogare o fintzes pèrdere is pilos; bodhire cosa a tiradura a manu passandho is cambos in mesu de is pódhighes (es. olia, murta, ma si narat fintzes de animales chi tirant a móssigu)
Sinònimos e contràrios
iltzudhare,
ispilicire,
ispilujire,
ispinnicire,
spilissiri
| ctr.
pilire
/
irrampare,
spibitzai
Maneras de nàrrere
csn:
ispilíresi de su dispiaghere, de su disizu = tènnere dispiaghere, disizu mannu azummai de si ndhe dèpere ispilire; i. un'imbriaghera = isfegare, scexiai
Frases
sos pudhos si sunt totu ispilidos a bicadas ◊ si moviat che maca ispilíndhesi e abbanzèndhesi che linu suta de s'àlghida
2.
sas berbeghes si ant ispilidu sa sida ◊ ndhe amus ispilidu un'àrbure de olia ◊ ant ispilidu sas àlvures chei su cucu: no bi ant lassadu una cariasa! ◊ manzanu babbu ti giughet a ispilire olia
3.
eh, ispilindhe si ndh'est de sa gana de triballare!…◊ no mi dias nudha, no mi ndhe so ispilindhe de su disizu! ◊ siscuros, candho bi lis apo nadu, de su dannu, pro unu pagu no si ndhe ispilint!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
peler
Ingresu
to unhair,
to pluck,
to peel,
to tear off the hair (fur)
Ispagnolu
pelar
Italianu
pelare,
spelare,
spelacchiare
Tedescu
ausrupfen.
ispilisàre, ispilissàre , vrb Definitzione bogare de pare, pilisare / i. una madassa = sòrbere o sciòlliri sa madassa Sinònimos e contràrios ispertare 1, ispilusare, ispitzigare, spodhai Frases fipo totu ispilisada ca fit tirandhe bentu forte ◊ dhi at passau sa manu in conca ispilisandhodhu 2. mi frundhit in cuchina supra de un'istojedha ispilisada 3. su cannedhu de s'ispola che est urrutu a suta de su telarzu e seo dépiu intrare zeo a che dhu ispilissare.
ispilítu, ispilíu ispilídu
ispílla , nf Definitzione
agúgia fata a lóriga in mesania, cun sa punta a un'ala, e a s'àtera una genia de conca ue intrat sa punta arreschendho po serrare; fintzes una genia de prendha de intrare a punghiduta in su bestimentu che un'ispilla
Ètimu
itl.
spilla
Tradutziones
Frantzesu
épingle
Ingresu
pin
Ispagnolu
alfiler
Italianu
spillo
Tedescu
Stecknadel.