Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

longariòne , agt: longorione Definitzione nau de persona, chi est de carena longa, arta meda Sinònimos e contràrios iscannainzadu, longaridhone, longhiridhai, longhei | ctr. dudhurinu Frases fit unu pitzinnu unu pagu longarione Terminologia iscientìfica zcrn Ètimu ltn. longurio, -onis.

longaròni , nm Definitzione donniunu de is duos currentes de un'àndhia po ingòllere unu santu in crufessone.

longhéi , nm: longheu Definitzione persona de carena arta meda Sinònimos e contràrios drangalloni, iscalandrone, longariete, longarione, longhiridhai Sambenados e Provèrbios smb: Longheu, Lungheu Terminologia iscientìfica zcrn Ètimu srd.

longheredhòne longaridhòne

longhèsa , nf: lunghesa Sinònimos e contràrios longària, longhia, longhiori Frases po fàere sa sarditza, sas istentinas si segant de sa longhesa chi si cheret ◊ su Frumendosa est su segundu frúmini de sa Sardigna cantu a longhesa ◊ su sulitu si fait cun d-un'incone de canna de unu prammu de longhesa.

longhéu longhéi

longhía , nf Sinònimos e contràrios longària, longhesa, longhiori Frases sa longhia de una camba de poesia podet cambiare segundhu ite poesia est ◊ faghent brincos in artia e in longhia Ètimu srd.

longhifànti , nm: longubante, longunfante, longupante, longupanti, lungufante, lungupanti Definitzione animale croxiu, de mare, una genia de aligusta manna (e portat is primas duas cambas coment'e tonàgias) Sinònimos e contràrios copante, lenfru, lifante, lusigupanti Frases in mesu de sos coradhos longubantes paschindhe, crabas de mare e cadhos… Terminologia iscientìfica crx, astacus gammarus Ètimu itl. lungubandi Tradutziones Frantzesu homard Ingresu lobster Ispagnolu bogavante Italianu àstice Tedescu Hummer.

longhiòri , nm Definitzione su èssere longu, de is cosas Sinònimos e contràrios longària, longhia, longhesa Frases fiant imbàtius in d-una rafineria totu coberta de cilindrus mannus, piticus, de dogna longhiori Ètimu srd.

longhiridhài , nm Definitzione persona cannàile, fine e arta meda Sinònimos e contràrios iscalandrone, longarione, longhei Terminologia iscientìfica zcrn.

longhiridhínu , agt Sinònimos e contràrios artu, iltrízile, longhitu | ctr. introssiu, russatzu Frases un'àrvure longhiridhina est alta ma fine ◊ custos fint duos pitzinnos, unu rassu, s'àteru lanzu e longhiridhinu Ètimu srd.

longhítu , agt Definitzione min. de longu, unu pagu longu, longu pagu prus de su chi serbit Sinònimos e contràrios longaridhinu | ctr. curtzarinu.

longhivrésu , nm: longuvresu Definitzione genia de mata, toscosa, faet linna bona, tostada e forte meda: a su frutu chi faet dhi narant giurixedha Sinònimos e contràrios eli, eni, linnarrúbia, tàsaru Terminologia iscientìfica mt, Taxus baccata Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu if Ingresu yew (tree) Ispagnolu tejo Italianu tasso Tedescu gemeine Eibe.

longitúdine , nf Definitzione sa distàntzia de unu puntu de sa Terra media in grados in su parallelu a cumenciare de su meridianu de Greenwich: a oriente, l. Est, a ponente l. Ovest; fintzes sa distàntzia de istúturu leada in d-unu sistema de duas línias postas a grughe s'una cun s'àtera.

longoriòne longariòne

lóngu , agt, nm Definitzione nau de cosa, chi misurat meda o fintzes prus de cantu serbit in su sensu de unu filu, de una filada; nau de tempus, chi durat o chi paret meda; nau de animale, su pl. parte de su matzàmene, su fodhale, fintzes totu s'istentina; nau de unu po comente faet, chi est pagu lestru / min. longhitu Sinònimos e contràrios | ctr. crúciu Maneras de nàrrere csn: l. che su mese de maju = chi parit de no acabbai prus; segaresiche curtzos e longos = (nau in cobertantza de s'ómini) segaisindi totu sa natura; andai a l. = tirare a longas, tzirigheltare, istare tropu tempus cun carchi chistione chentza ndhe atuliare; pònnere de l. = a manera de resurtare de su matessi betu sa longària de duas cosas, de su chi si ponet e de su logu inue si ponet e gai; male de su l. = male a istentinas; brodu l. = de pagu sustàssia, isabbisabbi; èssiri longu fuedhendi = istare a illériu nendhe fintzas cosas chi si podent lassare Frases s'abe reina est piús longhita ◊ cantu fit longu fit ladu, rutu in terra ◊ ponide su bancu de longu, ca de rugadis no cabet! ◊ no si podet istare a tempos longos ispetendhe! ◊ coitade ca su caminu de fàghere est longu! Sambenados e Provèrbios smb: Longu Ètimu ltn. longus Tradutziones Frantzesu long Ingresu long Ispagnolu largo Italianu lungo Tedescu lang.

longubànte, longunfànte, longupànte, longupànti longhifànti

longúra , nf Sinònimos e contràrios longària, longhiori Ètimu srd.

lòngus , nm pl. Definitzione totu su matzàmene, is istentinas de s'animale, ma mescamente su fodhale, s'úrtima parte e prus grussa chi si faet orrostia, buida o prena de àteru matzàmene o fintzes de purpuza Sinònimos e contràrios bortadu Terminologia iscientìfica crn, mng.

longuvrésu longhivrésu