nebbiósu , agt Definitzione chi o chie acostumat a si pigare annébbiu meda, tzacu, arrennegu fatuvatu, a pèrdere sa passiéntzia Sinònimos e contràrios airósigu, arrennegaditu, dirredhu, sufúriu Frases arguai a li torrare "Chi nono!", ca fit un'ómine nebbiosu Terminologia iscientìfica ntl.
nebbulòsa , nf Definitzione genia de nue o massa de istedhos, gasu e àteru materiale inchesu in s'universu.
nébida , nf: nébide,
nébidi,
nébira,
népida 1,
népide,
népira Definitzione
nues de vapore no meda cracu chi calant e istant bàscias bàscias, o si pesant e istant bàscias in sa terra o fintzes in logu de lagu; genia de dificurtade chi no lassat bíere o cumprèndhere bene sa cosa o chistione comente est
Sinònimos e contràrios
abboeru,
boiratzu,
bòrona,
fumacina,
néula
Frases
sigheint s'aronzu in mesu a sa nébida ◊ su fumu essiat che nébida dae sas cobelturas ◊ candu cudha fut acanta de arribbai si est formara custa nébira e no si est bia prus ◊ s'ischidat tra sa népida bianca sa terra de malària penosa (A.Casula)◊ sa nébide at afumau totu su trigu ◊ de is tres de chitzi si cumentzat a betai sa nébida
2.
tra noso e sa beridade sas nues e sa népide no che depent èssede! (L.Pisano)◊ su binu fiat faendho efetu e dhi pariat calandho sa népida, in ogos portaiat pibiristas de prumu
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
brouillard
Ingresu
fog
Ispagnolu
niebla
Italianu
nébbia
Tedescu
Nebel.
nébida 1 , nf Definitzione
genia de mufa chi ponet a su trigu (in css. parte: fògia, cambu, ispiga)
Sinònimos e contràrios
ruinu 1
Terminologia iscientìfica
mld, Puccinia graminis
Tradutziones
Frantzesu
rouille du blé
Ingresu
bunt
Ispagnolu
roya negra,
herrumbre
Italianu
rùggine del grano
Tedescu
Rost.
nébida 2 , nf Definitzione genia de erba, coment'e amenta, bona a meighina Sinònimos e contràrios bragamonti, nebidedha Terminologia iscientìfica rba, Calamintha nepeta Ètimu ltn. nepeta.
nébida 3 , nf Definitzione logu bonu, in paris Sinònimos e contràrios paris Ètimu srd.
nebidài , vrb: annebidai* Definitzione calare o betàresi sa népide (nau mescamente pentzandho a sa chi faet dannu a sa cosa coltivada): si narat cun s'aus. àiri: at nebidau Sinònimos e contràrios neulare.
nebidàrgiu , nm Definitzione nepidedha de pagu contu Sinònimos e contràrios nebidatzu, neulatzu Ètimu srd.
nebidàtzu , nm: nepidatzu Definitzione
nues bàscias o népide arta, nepidedha, genia de népide de pagu contu
Sinònimos e contràrios
boerarzu,
nebidàrgiu,
neulatzu,
neulita,
neulore
Frases
su nebidatzu a su chitzi e a su mericedhu s'isterriat me is basciuras che lana craminada a fini
Terminologia iscientìfica
tpm
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
brume
Ingresu
mist
Ispagnolu
neblina,
calina
Italianu
foschìa,
nebbiolina
Tedescu
Dunst,
leichter Nebel.
nébide nébida
nebidèdha , nf: annapidedha Definitzione
genia de erba, paret amenta, bona a meighina (e a logos dha ponent fintzes po cundhire papares, su pane cun gerdas)
Sinònimos e contràrios
bragamonti,
nébida* 2,
nèpeda
Frases
mamma at fatu culurzones de patata cun nebidedha comente dhos faent in Ardaule
Terminologia iscientìfica
rba, Calamintha nepeta
Tradutziones
Frantzesu
calament
Ingresu
calamint
Ispagnolu
hierba pastora
Italianu
nepitèlla
Tedescu
Kölle,
Bergminze.
nébidi nébida
nebidósu , agt: nepidosu Definitzione
nau de su tempus, chi est faendho népide
Sinònimos e contràrios
boerosu,
neulosu
/
fuscu,
iscuricosu,
múrinu
Tradutziones
Frantzesu
brumeux
Ingresu
foggy
Ispagnolu
nebuloso
Italianu
nebbióso
Tedescu
neblig.
nébidu , agt: néidu,
népidu,
népitu,
níbidu Definitzione
nau de truncu de mata (mannu o piticu, grussu siat o fine), chi no portat nodos, ténneru, deretu e de totunu andhare, e po cussu fintzes lisu, chentza giúmburos: nau de terrenu, chi est bellu totu in paris, límpiu; nau de persona, chi no tenet neghe, sana, chentza pecos
Sinònimos e contràrios
daretu,
nidu 2,
ténneru
/
nédidu
| ctr.
nodosu
Frases
as truncadu s'àrbure piús nébida ancora preustinu ◊ at norant'annos, ma est nébidu che opinu ◊ at fatu duos bellos irfilares népitos de tuntunnos ◊ carchi mandrone si fit ingulimatu a cussas raicras bellas e népitas ◊ piantas altas, népidas, fozidas, de formas variadas e istranas (F.Dore)◊ po fae iscalas de carru serbiant matas néidas de ílixi
2.
est una tanca manna, totu tirrinu népitu ◊ in còscias portat is carris níbidas che s'ou ◊ sos tzeracos, canno b'at de mannicare, sa canistedha la lassant népita che agliola (A.Pau)
3.
de sentidos fit fémina nébida e sana ◊ sa pitzinnia est s'istajone de sa vida piús níbida e rica ◊ che népidu cristallu istat s'aera (F.Dore)◊ su mare fit che népidu cristallu
Tradutziones
Frantzesu
tronc droit sans nœuds
Ingresu
straight and smooth (trunk)
Ispagnolu
tronco recto y liso
Italianu
diritto e lìscio (fusto)
Tedescu
glatt,
aufrecht.
nébira nébida
nebiràju , agt Definitzione its, fumosu? Frases fiat una domu nebiraja.
nebodàxa, nebodàza , nf Definitzione is nebodes, nau fintzes a disprétziu Ètimu srd.
nebòde, nebòdi nabòdi
nebodía , nf Definitzione su èssere nebodes, sa calidade de nebode, de neta Ètimu srd.
nebòri nabòdi