A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pariènte , agt Definitzione chi si paret bene meda, craru Sinònimos e contràrios ladinu Frases unu sole craru e pariente caentaiat sas intragnas meas addolofiatas (M.Dui).

paríga, pàriga , nf: pariza, periga, poriga Definitzione duos o duas de sa matessi cosa pigaos impare coment'e una cosa sola; si podet nàrrere po unos cantu, o fintzes po medas, mescamente candho si abbogat ispantu, meravíglia Sinònimos e contràrios pàgia 1 / meda, paricíos Frases apu ispaciau una pariga de crapitas ◊ apustis de una pàriga de annos si cheriat torrare a isposare 2. seti no funt ma gei funt assumancus una poriga! ◊ gei funt una pariga… ant a èssi milla! ◊ cudha pariga de sodhus chi m'ia postu a parti funt andendusindi Ètimu ltn. paric(u)la Tradutziones Frantzesu paire Ingresu couple Ispagnolu par Italianu pàio Tedescu Paar.

parighédhu , nm Definitzione min. de para, para piticu Frases invocare mi cherzo a su vicàriu si mi atzetant coment'e parighedhu.

parighínu , agt Definitzione nau de logu, chi est in paris Frases su riu andhat brinchiandhe iscamedhos e istrampos, ma pàsidu in logos parighinos.

parigiài , vrb: apalisare*, parisare Definitzione fàere in paris, a paris, oguales / parisare fodhes de bértula = in cobertantza, pagaisí de unu dannu, circai sa vangàntzia Sinònimos e contràrios aggalire, aggualai, aparinare, arrasai 1 Frases bois puru atarjades sas farches de s'ispreu pro parisare fodhes de bértula… ◊ is arrúbius ant cantau s'internatzionali po parigiai is contus cun is santicus.

parigiòni padezòne

paríglia , nf: paríllia Definitzione cuadhos chi current a duos a duos impare cun is cuadheris chi si ndhe pesant prantaos (a bortas funt tres)/ curri a paríllia Sinònimos e contràrios pareza Frases tres dies sos cadhos ant curtu a paríglia ◊ commo ais a cúrrere sa paríglia ritzos in pitu de sa sedha ◊ arratza de cópia de burricos chi seis: dha faís sa paríllia!… Ètimu itl. paríglia.

parigliadòre , nm Definitzione cuadheri chi curret a paríglia Sinònimos e contràrios pariglianti Frases cussos duos, ambos balentes parigliadores, fuint andhaos a parigliare a Abbasanta Ètimu srd.

parigliànti , nm Definitzione cuadheri chi curret a paríglia Sinònimos e contràrios parigliadore Frases su pariglianti est prontu a brincai acant'a un'achetu Ètimu srd.

parigliàre vrb Definitzione cúrrere is cadhos a paríglias Frases a Antonandria li piaghiat meda currendhe a cadhu e parigliendhe puru (P.Pillonca) Ètimu srd.

parígliu , nm Definitzione genia de ferritu fatu de prata o de linna, istampau in punta po dhue fàere passare unu de is ferritos tessendho calecuna cosa a manu, po agguantare su pesu de sa faina (su p. si intrat in chintzu) Sinònimos e contràrios matzaredhu Ètimu ctl. parillo.

paríle , nm Definitzione css. animale, bistu prus che àteru coment'e arratza, genia (e po is calidades chi dhos distinghent) Sinònimos e contràrios paru, paruzu Frases fit menzus a pagare chi no a che lis sutzare su sàmbene cussu parile de unturzos ◊ ant acontzu sa campana, ma su parile no sortit a cuile che prima! ◊ comporaes porcos e berbeches, aggae si si ghetat sa murtina a unu parile bos sarbaes chin s'àteru ◊ bi at bestiàmine de onzi parile Ètimu srd.

paríle 1 , agt Definitzione chi est parívile de tempus Sinònimos e contràrios fedale Ètimu srd.

parílighe , agt Sinònimos e contràrios parívile Frases su telacucu est a carena longa e tundha parílighe chin sa coa (G.Chessa).

paríllia paríglia

parímighe paramíche

pàrina , nf Definitzione logu o terrenu in paris, parighinu, aparigiau; su èssere a paris / èssere totu a una p. = èssiri totus agualis, a paris, cun matessi diritus e doveris Sinònimos e contràrios paridade, paris Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plane, égalité Ingresu parity Ispagnolu igualdad Italianu parità, uguaglianza Tedescu Gleichheit, Gleichberechtigung.

parinàle , agt, nm Definitzione chi o chie est a paris, paris, cant'e pare a un'àteru in calecuna cosa Sinònimos e contràrios cantepare, guale, parinzu, parívile Frases isse est parinale meu ◊ sa domínica imbeniente su massaju irrichidu si ammàniat pro annare a catza cun parinales suos ◊ sa nave ti aprontamus pro tucare cun remadores chi sos parinales aterue no podes agatare ◊ sas dentes de custa crae sont parinales a sas de cussa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu égal Ingresu equal Ispagnolu igual Italianu uguale, pari Tedescu gleich, Gleiche.

parinèdha palinèdha

pariníta paneríta