A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ràndha , nf: arranda*, ranna Definitzione genia de tessíngiu a lascu chi si ponet po bellesa / calidades de randha: a punta, a reciadedhu Sinònimos e contràrios trina 1 Terminologia iscientìfica ts.

ràndha 1 , nf Definitzione sa sonu sorrogau chi s'intendhet in is prumones (bruncos) candho funt prenos de mucu; su sorrogu de chie est morindhosi (a logos narant custu foedhu a ispantu in su sensu lampu!, raju!, oh, raju!) Sinònimos e contràrios acra, pilisca 1, póleu, sarragu 2. sa randha de sa morte 3. oh randha, longas abberu custas tzudhas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu râle, grincement Ingresu wheeze, deadrattle, screeching Ispagnolu estertor Italianu ràntolo, stridóre Tedescu Röcheln.

randhàdu , nm, agt Definitzione cosa fata de arrandha; s'arretza po fàere su filè; nau de bestimentu, chi portat arrandha Sinònimos e contràrios arranda / arrandau Frases su babbu est andhadu a batire su randhadu a sa fiza ◊ cun su randhadu chi fato za nos campamus! Ètimu srd.

randhàgliu , nm Definitzione orrugu de orrobba Sinònimos e contràrios arretàgliu, arrogu, bículu, fiocu, isperriolu, petolu.

randhàju , nm Definitzione chie costumat a istare rundhendhe, andhandho perilloi perillai, in giru, a trevessu Sinònimos e contràrios arringau, arroliadori, rundhajolu, rundhanu, runnadore Frases sos randhajos sunt chen'abbitóriu perunu ◊ cussa fit sa randhaja piús mentovada e timida in bidha Ètimu srd.

randhinàda , nf: randilada Definitzione su grandhinare; nue, iscutulada de gràndhine Sinònimos e contràrios grandhinada, grandilada, landiredhada, ranzudada Frases cun sas randhinadas no distruas su semenadu! Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu averse de grêle Ingresu hailstorm Ispagnolu granizada Italianu grandinata Tedescu Hagelschlag, Hagelfall.

randhinàdu , pps, agt Definitzione de randhinare; nau de su logu, chi dhue at gràndhine de comente ndhe at betau meda; nau de su colore de un'animale in sa pilidura, chi est a pintirighinos mannos de diferente colore Sinònimos e contràrios grandhinadu / cacarru, iscacadu, pintarinadu Frases tempus malu: oe at fintzas randhinadu 2. su logu est abbarradu randhinadu tota die, de cantu at fatu fritu a pustis de cussa nue de cosa 3. isfrunzas randhinadas de usciareu mudant su logu chi parent bandheras ◊ tenzo una pudha randhinada ◊ zughet sa cara randhinada de suore ◊ cussu logu est totu randhinadu de domos, fraighendhe in totue Tradutziones Frantzesu grêlé, tacheté, moucheté Ingresu hailed, punctuated Ispagnolu granizado, manchado, moteado Italianu grandinato, macchiettato Tedescu gehagelt, gesprenkelt, scheckig.

randhinàe, randhinàre , vrb: arrandinai, grandhilare, rannidare, ranninare Definitzione betare, fàere gràndhine; ispergiare calecuna cosa a granos, coment'e chi siat gràndhine Sinònimos e contràrios grandhilare, landirai, landiredhai, ranzudare Frases est randhinendhe ◊ si ràndhinat faghet dannu a sa cosa prantada Terminologia iscientìfica tpm Ètimu ltn. grandinare Tradutziones Frantzesu grêler Ingresu to hail Ispagnolu granizar Italianu grandinare Tedescu hageln.

ràndhine , nm: ràndili, rànnine Definitzione abba astrada a suchitu, a granos (ma ndhe podet fàere fintzes cantu una nughe), chi betant is nues segundhu comente si agatant / su ràndhine de sa fodhe = genia de nodighedhu chi si faet in sa prabarista Sinònimos e contràrios gràndhile*, landiredhu, làndini, ranzola, ranzudu Frases sas nues, niedhas che titones, ràndhine e lampos iscàrrigant ◊ su ràndhine, mescamente si est maduru, faghet dannu Sambenados e Provèrbios smb: Randine Tradutziones Frantzesu grêle Ingresu hail Ispagnolu granizo Italianu gràndine Tedescu Hagel.

ràndhula , nf, nm: arràndula, ràndua, ràndula, ràndule Definitzione in sa carena, una genia de arremu modhe, néula, chi produet e bogat (sumit) calecuna sustàntzia (es. salia – r. saliàrgia –, fele) de impreare po su funtzionamentu de s'organísimu etotu o de bogare a fora (es. late, suore, grassu); a logos, su tretu de sa ganga de su porcu cunfetau che a sa panceta Sinònimos e contràrios gaticiola, giàngula, gràndhula*, làndora, maràndula, nàndula / animedhas / aràndula, gangule Frases su fígadu est una ràndhula Tradutziones Frantzesu glande Ingresu gland Ispagnolu glándula Italianu ghiàndola Tedescu Drüse.

ràndicu rànchidu

randilàda randhinàda

ràndili ràndhine

randíliu , nm: arrandíliu* Definitzione orrobba téssia che arrandha Sinònimos e contràrios arranda, intradò, trina 1 Frases cussa est bistia de randíliu.

ràndua, ràndula, ràndule ràndhula

ranèdha , nf Definitzione in sa carena, su tretu a bisura de surcu tra sa còscia (a parte de aintru) e sa bentre (su sutabbídhiu) Sinònimos e contràrios angunàglia, ibbina, igliari, ímbana, immina, índima Terminologia iscientìfica crn.

ranédhu , nm Definitzione min. de ranu, cosa fata a bisura de granu; su butone de is pudhos; su frutu chi faet sa granadilla o grana, bonu a tínghere a orrúbiu meru s'orrobba Sinònimos e contràrios ranighedhu Frases sighiat su pistighinzu de s'incràs carissianne su bidhu de una fàuna a ranedhu.

rangàda, rangàta , nf: alingada* Definitzione arangada posta in sale Sinònimos e contràrios arenga.

ranghinàre , vrb Definitzione arrigare, aprontare su fenu messau a fileras po dh'imballare.

ràngu , nm Definitzione gradu, cunditzione sociale de unu.