saldaméntu , nm Definitzione su saldai Sinònimos e contràrios saldadura Ètimu srd.
saldàre saldài
Saldígna , nf: Sardigna,
Sardíngia,
Sardinna,
Sardínnia,
Sardinza Definitzione
sa terra e pàtria de is Sardos, su logu inue is Sardos, de unos oto mila annos, faeus un'istória e una civiltade, in mesu de su Mediterràneu ocidentale a 180 chilómitros de is continentes (Europa e Àfrica) in is puntos prus acanta (Itàlia e Tunisia)
Frases
addaghi ant a torrare fizos tuos, Sardigna mia, sonamus a festa! (F.Sechi)◊ iaus a pòdiri tèniri sa Sardigna che unu giardinu e dha teneus coment'e un'inferru! ◊ su pei istràngiu passat e apetigat: poita, Sardigna, citis e perdonas? ◊ Sardigna, tòrrami a tie che fizu costrintu! ◊ no ischint candho, ne comente o proite sa Sardinna est agabbada in s’istadu italianu ◊ is bidhas de sa Sardínnia furint in manu de pagos meres
Ètimu
ltn.
Sardinia
Tradutziones
Frantzesu
Sardaigne
Ingresu
sardinia
Ispagnolu
Cerdeña
Italianu
Sardégna
Tedescu
Sardinien.
saldína , nf: sardina Definitzione
genia de pischighedhu in colore asulu in totu s'ischina, biancu in bentre, a iscata matuca, fragosu meda orrostiu po s'ógiu chi portat: una calidade prus pitica, sardinedha = sprattus sprattus; in cobertantza, frincu, segadedha chi capitat de si fàere segandho sa braba
Frases
eus arrustiu una cardigada de sardina a prandi ◊ sa sardina dha piscant in mari artu
Terminologia iscientìfica
psc, clupea pilchardus
Ètimu
ltn.
sardina
Tradutziones
Frantzesu
sardine
Ingresu
sardine
Ispagnolu
sardina
Italianu
sarda,
sardina
Tedescu
Sardine.
saldíscu , nm Definitzione sa parte grussa de una ferramenta po segare, s'àtera bandha de s'atza Sinònimos e contràrios tolu | ctr. atza.
saldítza , nf, nm: saltissu,
saltitza,
saltitzu,
saltzita,
sarditza,
sartícia,
sartíciu,
sartissu,
sartitza,
sartitzu,
sartiza,
sartrita Definitzione
petza prus che àteru de porcu mólia e cunfetada (sartza) istichia in istentina salia e samunada cun aghedu: essit a lórigas mannas (lobos) o si acàpiat fintzes a orrugos curtzos (pudhérigu/os, itl. ròcchio/i); si narat fintzes de is màncias de colore chi essint in is cambas nuas aparadas meda a su fogu (cambas sartitzadas); in cobertantza, sa natura de s'ómine
Sinònimos e contràrios
sartítzula
/
cdh. saltícia
Maneras de nàrrere
csn:
apicone, cannaca, cocoi, crobu, murga, sazu, soga, tritza de sartitza; fai su sartitzu = plèniri is mocas, iferchire sa sartza in s'istentina; acapiai is canis a sartitzu = bundhàssia chi no si est mai connota
Frases
ispicamindi cussa soga de sartitzu! ◊ depit moli pessa po dha fai a sartissu ◊ sa saltzita est asciutendhe ◊ su sartíciu si segat a pitiu, a biculedhu arregulau! ◊ nche li picaia rucros de pane e sarditza ◊ si sunt chenados a sarditza e lardu
3.
ca lis piaghet sa saltitza cussas andhant a ballare…
Terminologia iscientìfica
mng
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
saucisse
Ingresu
sausage
Ispagnolu
salchicha
Italianu
salsìccia
Tedescu
Wurst.
sàldu sàdru
sàldu 1 , nm, agt: sardu 1 Definitzione
úrtima parte de unu pagamentu, s'úrtima pasia / pagare a s. = pagare totu; contus saldus = contos pagados
Sinònimos e contràrios
pacau
Frases
no ti apo pagau rata… ma già mi as a perdonare, ca eo pago sa mora candho ti pago a sardu
Tradutziones
Frantzesu
solde
Ingresu
rest
Ispagnolu
saldo
Italianu
saldo
Tedescu
Begleichung,
Restbetrag.
sàle sàbi
salèra sabèra
salfàta safàta
sàlgiu , nm: saxu Definitzione sa dente longa chi su sirbone portat a part'e àtera in sa barra de fundhu Sinònimos e contràrios allu 1, iscàglia, sagna Terminologia iscientìfica crn.
sàli sàbi
salía sabía
saliàciu , nm, nf: saliassu,
saliatza,
saliatzu,
salibatzu,
salivatzu Definitzione
coment'e salia, ma meda, prus cagiada e a bubburuchedhas, bianca; fintzes salia chi s'ispudat
Sinònimos e contràrios
saliada
/
abbaolga,
abbau,
ataliada,
bàbula,
bae,
baulada
/
isprumàciu
/
spudu
Frases
sos cocois comente los tocas bogant saliatzu ◊ sa calarina fit catzendhe saliatzu dae buca ◊ candho lu leat cussu male, su pitzinnu si faghet téteru e bogat saliatzu dae buca
2.
vi at tzertas limbas malas chi frundhint salivatzu chene frenu (T.Ziranu)
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
salivation,
ptyalisme
Ingresu
salivation
Ispagnolu
salivación,
salivazo
Italianu
salivazióne,
ptialismo
Tedescu
Speichelfluß.
saliàda , nf Definitzione
su saliare; fintzes salia chi s'ispudat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
salivation
Ingresu
salivation
Ispagnolu
salivación,
salivazo
Italianu
salivazióne
Tedescu
Speichelfluß.
saliài , vrb: saliare,
salibare Definitzione
bogare salia, comente faent is gràndhulas o néulas de sa buca, pònnere salia
Sinònimos e contràrios
atzaliare,
insaliare
Frases
dh'at saliada a faci po ndi dhi bogai s'assúcunu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
saliver
Ingresu
to salivate
Ispagnolu
salivar
Italianu
salivare
Tedescu
speicheln.
saliànti , agt Definitzione
chi est galosu, mannu e bellu po sa bisura chi tenet o su bestimentu chi unu portat / bestimenta s. = bona, bella
Frases
oi ses totu salianti! ◊ mi ndi est beniu cun d-una màchina salianti!
Tradutziones
Frantzesu
imposant
Ingresu
stately,
impressive
Ispagnolu
imponente
Italianu
imponènte
Tedescu
großartig.
saliàre , nm Definitzione su 'corru' de sa buca (unu a dónnia parte) comente is lavras si aunint apare a parte e àtera / tirare su s. = frungiri su bruncu, comenti fait unu candu no iscít o no bollit arrespúndiri Frases at incurvau sos ocros suos a terra, tirandhe su saliare a unu càvanu e chircandhe paràulas (P.Pireddu).
saliàrgiu , agt Definitzione chi faet o bogat salia Frases su tzintzigorru est unu bobboi saliàrgiu Ètimu srd.