A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

supédhida , nf Definitzione tochedhu, atzàpidu forte de su coro Frases currendhe pro sighire s'àinu arrivaia isalenendhe e cun su coro a supédhidas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu battement de cœur Ingresu palpitation Ispagnolu palpitación Italianu batticuòre Tedescu Herzklopfen.

supédhidu, supédhu , nm: assupedhu Definitzione respiru a cropu, mancamentu de s'àlidu chi faet a chie pranghet a meda; assúpidu, respiru a pelea Sinònimos e contràrios acoramentu, atzuconamentu, singurtu, sucúturu, surpúliu, tzuconi, tzúcuri / afandha, assúpidu, bémida, irbúfida Maneras de nàrrere csn: s. assutu = chentza làgrimas; s'últimu supédhidu = s'úrtima torrada de àlidu chi faghet unu morindhe Frases apustis de pac'ora est ghirada pranghendhe a supedhu pro sa sorre ◊ sessae sos supedhos, chi no est ora de prànghere! ◊ che so curtu isalenau e pranghendhe a supedhu 2. sas bajanas giughiant su coro a supedhos daghi intendhiant sos bajanos cantendhe in su giannile ◊ est proghendhe a supedhu e no b'at ànima in ziru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sanglot Ingresu sob, snort Ispagnolu sollozo, bufido Italianu singulto, sbuffo Tedescu Schluchzer, Schnauben.

supèlva, supélvia , nf: superba, superva, supeva, supreva Definitzione genia de mata manna chi a logos narant mela supelva e faet linna forte, dereta e bona po òpera; su frutu (upm) chi faet a bisura de pibione o de pirastedhu piticu, cun sèmene meda, a apicones o romaglietes de deghe o bíndhighi superbas, est bonu a papare candho est fatu, cun sa prupa in colore de castàngia (si est crefu, innanti grogo ma orrúbiu a s'ala de su sole, arreschet ingurtindho!) Sinònimos e contràrios sorba, subreba, suerva, supurva, trueba, tzorfa / isermegna, sísaba Frases unu romagliete de supeva ◊ sa superba faghet bene pro passare s'iscussura (e chi si ndi papat meda arrescit su carru!) Terminologia iscientìfica mtr, lno, Sorbus domestica Tradutziones Frantzesu sorbier, sorbe Ingresu sorb (apple) Ispagnolu serbal, serba Italianu sòrbo, sòrba Tedescu Spierling, Vogelbeere.

supentíre , vrb Definitzione pentzare o èssere presente cun is sensos a su chi si biet o chi s'intendhet Sinònimos e contràrios atinai, atoare, penciai Frases no supentit prus ◊ s'ómine, su piús no supentiat ilgadaradu a un'oru che mortu (P.Casu)◊ inoraona, ajó, ischida: apen'apena a sa boghe supentis! ◊ supenti e pesadindhe! ◊ supentit de tantu in tantu e si li movet su bultzu Tradutziones Frantzesu avoir conscience Ingresu to be conscious Ispagnolu ser consciente Italianu èssere cosciènte Tedescu sich bewusst sein.

supèra , nf: supiera Definitzione istrégiu largu po pònnere minestra de brodu cota, a dha pònnere in sa mesa Sinònimos e contràrios latiera 1, minestrera, sartzera Frases at postu una supera subra de sa banca ◊ sa pasta poneidha in sa supera! ◊ e allu rutu in sa supera piena de su giodhu ammadrigadu! ◊ aundi dhoi at pratus e superas brutas currit sa musca Terminologia iscientìfica stz Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu soupière Ingresu tureen Ispagnolu sopera Italianu zuppièra Tedescu Suppenschüssel.

superài, superàre suberàre

supèrba supèlva

supérbia , nf Sinònimos e contràrios altària, altivesa, barrosia, intreore, madérria, magnosidade.

superbiósu , agt, nm: superviosu Definitzione nau de unu, chi o chie si credet meda, no si abbàsciat a s'àteru Sinònimos e contràrios magnosu 1, mannósigu, presumidu, strufudhosu | ctr. úmbile, umiliosu Frases no bolit is superbiosus, ma istimat e avalorat is úmilis e onestus Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu hautain Ingresu haughty Ispagnolu soberbio, presumido Italianu supèrbo Tedescu überheblich.

supércu subélciu

superiòre, superiòri , agt, nm Definitzione chi o chie est prus mannu, méngius, podet de prus Frases serat in isse una fortza superiore.

superioridàde, superioridàdi , nf Definitzione su èssere superiore.

superlatívu , agt Definitzione chi est de gradu superiore, su prus artu.

supermercàdu , nm Definitzione genia de butega, po su prus manna de ocupare unu dominàriu fintzes a tantos pianos e milas de metros cuadraos de istérria, ue si bendhet a sa minuda de dónnia cosa e donniunu si serbit issu e atóbiat solu a pagare a sa essia.

supérnu , agt Sinònimos e contràrios superiore.

superògna, superonía, superónnia , nf Definitzione su si crèdere méngius de is àteros, de ischire totu, de no àere bisóngiu de àtere Sinònimos e contràrios prejumu, presuméntzia | ctr. umilesa Frases tue no as de ti abbasciare ca ses chin sa superogna de èssere menzus de onzune! (S.Saba)◊ lassendi a parti sa superogna, e de is collegas manc’unu ndi ofendu (Maxia S.)◊ donna Cristina fiat vanagloriosa e ti castiàt sèmpiri cun superónnia.

supèrva supèlva

superviósu superbiósu

supesàre , vrb Definitzione artzare, pesare de terra; cunsiderare, nàrrere cantu o ite balet ccn. cosa, cunsiderare bene Sinònimos e contràrios alciare, pesai / cunfígiri, pesai 2 / calculai | ctr. abasciai Frases mira chi sa madrighe est supesendhe! ◊ ndhe supesat s'imbóligu dae terra e si lu ponet in coa ◊ un'undha dae palas alta e forte lu supesat ◊ supesados a bolu dae terra, milliones de ojos incantados bos ant acumpagnadu 2. sas poesias cherent bene supesadas pro ndhe seberare sa menzus ◊ eo supeso sas cosas, abbàido ite ndhe podet capitare 3. sos pes muntenent sa càssia supesada dae terra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu soulever Ingresu to lift Ispagnolu levantar, sopesar Italianu sollevare, soppesare Tedescu heben.

supèva supèlva