tàpa 1 , nf Definitzione muntonedhu de chinisu budhiu, in su foghile, ue si ponet cosa a còere a orrostu / una t. de patata = muntonedhu de patata ammontau cun su chinisu budhiu po dha còere Frases pone sa patata in sa tapa! (G.Moro)
tapàda , nf Definitzione su tapare Sinònimos e contràrios tapadura Ètimu srd.
tapàda 1 , nf Definitzione sa mongeta arregorta in istade, candho est serrada cun d-unu pígiu biancu e istat firma in su buidedhu chi s'at fatu asuta de terra; genia de tzintzigorredhu de mare Sinònimos e contràrios mongeta, monza 1, tapacorra Frases de tapadas si ndi agatat meda me is cardalis Terminologia iscientìfica crp, helix aperta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu limaçon, escargot Ingresu snail Ispagnolu caracol Italianu chiòcciola Tedescu Schnecke.
tapadínu , avb Definitzione a tapadinu = its Frases in coana de carru si bidiat unu pè cartadu chin d-unu bote a tapadinu.
tapadúra , nf: tupadura Definitzione su tupare; foedhandho de su andhare de su corpus, genia de istrobbu o fintzes maladia de modu chi si faet pagu bortas e cun dificurtade, su èssere tupaos; fintzes cosa chi tupat o serbit a tupare Sinònimos e contràrios abballotadura, arribbidura, tapada, tapamentu / tupu 1 2. no mànighes de cussu ca ti faghet a tupadura 3. no abarrat meda a nc'isfundai sa tupadura de sa tana! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu obturation, constipation Ingresu blocking, filling, costiveness Ispagnolu tapadura, estreñimiento Italianu otturazióne, stitichézza Tedescu Verstopfung, Hartleibigkeit.
tapafúnda , nf Definitzione bussa a pònnere sa pistola Sinònimos e contràrios funda Ètimu spn. tapafunda.
tapài , vrb: tapare, tapari, tupai, tupare Definitzione pònnere su tapu, su tupone (ma fintzes su covecu, àteru a istúturu o ananti chi no lassat passare, bíere), pònnere o ammuntonare cosa chi in is cundhutos no lassat passare àteru / tupai sa buca = callare, istàresi mudos, citire Sinònimos e contràrios tuponare / tancai / arribbiri / citire | ctr. istapare, istuponai Frases si mi tupu is ogus, ti biu coment'e una borta ◊ si depit èssi tupau su tubbu! ◊ ma ti dha tupas sa buca?! ◊ tancaiat sos ocros e si tupaiat sas uricras chin sas manos ◊ ci is àturus no bolent iscurtai si podent peri tupari is origas! 2. ses sempri fuedhendi, no tupas mai! ◊ tupadí e teni arriguardu, sbregungiu! ◊ e tupadidha sa buca, scimpra!◊ ge ses tupau… chistiona, ca no apu cumpréndiu! Tradutziones Frantzesu boucher, obstruer Ingresu to plug, to block (up) Ispagnolu tapar, obstruir Italianu tappare, tamponare, turare, otturare, ostruire Tedescu stopfen, abschließen, verstopfen.
tapàju tampàju
tapàju 1 , nm Definitzione operaju chi faet tapos, in s'indústria de su ortigu.
tapaméntu , nm: tupamentu Definitzione su tapare, fintzes istrintura chi no lassat passare cosa Sinònimos e contràrios arribbidura, tapadura Frases so a tupamentu de bula Ètimu srd.
tàpara , nf Definitzione genia de tupighedha e s’upighedhu chi faet (upm), bonu chistiu in múrgia e aghedu, de sabore aghedu, po dh'impreare a coghinare (mescamente po is pitzas, segundhu sa petza e comente est coghinada) Frases piga unu pagu de tàparas ca cuncordaus cussu macitu! ◊ a su conillu a suchitu dhi dexit una cullera de tàparas Sambenados e Provèrbios smb: Tappara, Zappara, Zappareddu, Zeppareddu Terminologia iscientìfica mt, capparis spinosa Ètimu ctl. tàpara Tradutziones Frantzesu câprier Ingresu caper Ispagnolu alcaparra Italianu càppero Tedescu Kaper.
taparabbúrda , nf Definitzione genia de erba chi faet unu portzedhu o butonedhu bonu che a sa tàpara etotu Terminologia iscientìfica rba, Zygophyllum fabago Tradutziones Frantzesu fabagelle Ingresu syrian bean-caper Ispagnolu morsana Italianu favàggine Tedescu Bohnenjochblatt.
taparàtu , nm Definitzione orrugu de orrobba chi si cosit a unu bestimentu iscorriau Sinònimos e contràrios napuitu, sàpuli Ètimu srd.
taparàtzu , nm Definitzione logu de pedra, terra chi trebballandhodha dhu'essit pedra meda Sinònimos e contràrios arrochibaxu, brechilaxu, pedredu, pedrera, pedriaxu.
tapàre, tapàri tapài
taparótu , nm Definitzione ómine pitichedhu de carena Tradutziones Frantzesu bout d'homme Ingresu dwarf Ispagnolu hombre bajo Italianu omúncolo Tedescu Menschlein.
tapéri , agt Sinònimos e contràrios caldubberi, fauànciu, fabularzu.
tapessài , vrb: tapetzare, tapissai, tapissare Definitzione ammontare is muros ponendho paperi, tapetos o àteru, fintzes po bellesa Sinònimos e contràrios intapetzare Frases ita bellu aspetu tenit sa tzitari totu tapissara de manifestinus! (G.P.Macis)◊ ant tapissadu su témpiu de ornamentos 2. Ètimu spn. tapizar Tradutziones Frantzesu tapisser Ingresu to paper Ispagnolu empapelar, tapizar Italianu tappezzare Tedescu tapezieren, mit Teppichen beziehen.