tàpa 1 , nf Definizione muntonedhu de chinisu budhiu, in su foghile, ue si ponet cosa a còere a orrostu / una t. de patata = muntonedhu de patata ammontau cun su chinisu budhiu po dha còere Frasi pone sa patata in sa tapa! (G.Moro)
tapàda , nf Definizione su tapare Sinonimi e contrari tapadura Etimo srd.
tapàda 1 , nf Definizione
sa mongeta arregorta in istade, candho est serrada cun d-unu pígiu biancu e istat firma in su buidedhu chi s'at fatu asuta de terra; genia de tzintzigorredhu de mare
Sinonimi e contrari
mongeta,
monza 1,
tapacorra
Frasi
de tapadas si ndi agatat meda me is cardalis
Terminologia scientifica
crp, helix aperta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
limaçon,
escargot
Inglese
snail
Spagnolo
caracol
Italiano
chiòcciola
Tedesco
Schnecke.
tapadínu , avb Definizione a tapadinu = its Frasi in coana de carru si bidiat unu pè cartadu chin d-unu bote a tapadinu.
tapadúra , nf: tupadura Definizione
su tupare; foedhandho de su andhare de su corpus, genia de istrobbu o fintzes maladia de modu chi si faet pagu bortas e cun dificurtade, su èssere tupaos; fintzes cosa chi tupat o serbit a tupare
Sinonimi e contrari
abballotadura,
arribbidura,
tapada,
tapamentu
/
tupu 1
2.
no mànighes de cussu ca ti faghet a tupadura
3.
no abarrat meda a nc'isfundai sa tupadura de sa tana!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
obturation,
constipation
Inglese
blocking,
filling,
costiveness
Spagnolo
tapadura,
estreñimiento
Italiano
otturazióne,
stitichézza
Tedesco
Verstopfung,
Hartleibigkeit.
tapafúnda , nf Definizione bussa a pònnere sa pistola Sinonimi e contrari funda Etimo spn. tapafunda.
tapài , vrb: tapare,
tapari,
tupai,
tupare Definizione
pònnere su tapu, su tupone (ma fintzes su covecu, àteru a istúturu o ananti chi no lassat passare, bíere), pònnere o ammuntonare cosa chi in is cundhutos no lassat passare àteru / tupai sa buca = callare, istàresi mudos, citire
Sinonimi e contrari
tuponare
/
tancai
/
arribbiri
/
citire
| ctr.
istapare,
istuponai
Frasi
si mi tupu is ogus, ti biu coment'e una borta ◊ si depit èssi tupau su tubbu! ◊ ma ti dha tupas sa buca?! ◊ tancaiat sos ocros e si tupaiat sas uricras chin sas manos ◊ ci is àturus no bolent iscurtai si podent peri tupari is origas!
2.
ses sempri fuedhendi, no tupas mai! ◊ tupadí e teni arriguardu, sbregungiu! ◊ e tupadidha sa buca, scimpra!◊ ge ses tupau… chistiona, ca no apu cumpréndiu!
Traduzioni
Francese
boucher,
obstruer
Inglese
to plug,
to block (up)
Spagnolo
tapar,
obstruir
Italiano
tappare,
tamponare,
turare,
otturare,
ostruire
Tedesco
stopfen,
abschließen,
verstopfen.
tapàju tampàju
tapàju 1 , nm Definizione operaju chi faet tapos, in s'indústria de su ortigu.
tapaméntu , nm: tupamentu Definizione su tapare, fintzes istrintura chi no lassat passare cosa Sinonimi e contrari arribbidura, tapadura Frasi so a tupamentu de bula Etimo srd.
tàpara , nf Definizione
genia de tupighedha e s’upighedhu chi faet (upm), bonu chistiu in múrgia e aghedu, de sabore aghedu, po dh'impreare a coghinare (mescamente po is pitzas, segundhu sa petza e comente est coghinada)
Frasi
piga unu pagu de tàparas ca cuncordaus cussu macitu! ◊ a su conillu a suchitu dhi dexit una cullera de tàparas
Cognomi e Proverbi
smb:
Tappara, Zappara, Zappareddu, Zeppareddu
Terminologia scientifica
mt, capparis spinosa
Etimo
ctl.
tàpara
Traduzioni
Francese
câprier
Inglese
caper
Spagnolo
alcaparra
Italiano
càppero
Tedesco
Kaper.
taparabbúrda , nf Definizione
genia de erba chi faet unu portzedhu o butonedhu bonu che a sa tàpara etotu
Terminologia scientifica
rba, Zygophyllum fabago
Traduzioni
Francese
fabagelle
Inglese
syrian bean-caper
Spagnolo
morsana
Italiano
favàggine
Tedesco
Bohnenjochblatt.
taparàtu , nm Definizione orrugu de orrobba chi si cosit a unu bestimentu iscorriau Sinonimi e contrari napuitu, sàpuli Etimo srd.
taparàtzu , nm Definizione logu de pedra, terra chi trebballandhodha dhu'essit pedra meda Sinonimi e contrari arrochibaxu, brechilaxu, pedredu, pedrera, pedriaxu.
tapàre, tapàri tapài
taparótu , nm Definizione
ómine pitichedhu de carena
Traduzioni
Francese
bout d'homme
Inglese
dwarf
Spagnolo
hombre bajo
Italiano
omúncolo
Tedesco
Menschlein.
tapéri , agt Sinonimi e contrari caldubberi, fauànciu, fabularzu.
tapessài , vrb: tapetzare,
tapissai,
tapissare Definizione
ammontare is muros ponendho paperi, tapetos o àteru, fintzes po bellesa
Sinonimi e contrari
intapetzare
Frasi
ita bellu aspetu tenit sa tzitari totu tapissara de manifestinus! (G.P.Macis)◊ ant tapissadu su témpiu de ornamentos
2.
Etimo
spn.
tapizar
Traduzioni
Francese
tapisser
Inglese
to paper
Spagnolo
empapelar,
tapizar
Italiano
tappezzare
Tedesco
tapezieren,
mit Teppichen beziehen.