codúdu , agt: coudu Definitzione
chi giughet coa, coa longa / ustedhu c. = itl. cométa
Sinònimos e contràrios
coaciudu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui a la queue
Ingresu
tailed
Ispagnolu
caudado
Italianu
caudato
Tedescu
geschwänzt.
cogónu , nm Definitzione
sicadura a tropu de calecuna cosa (es. pane modhe); fintzes dispraxere, prus che àteru de ofesa, de su èssere apocau, fatu a bregúngia
Sinònimos e contràrios
assicorradura,
assicorru
/
angóniu,
annógiu,
ràngulu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
état de ce qui est dur,
sec,
rassis,
ressentiment
Ingresu
drying up
Ispagnolu
resecado,
resentimiento
Italianu
rinsecchiménto,
risentiménto
Tedescu
trocken werden,
Groll.
cogúzu , nm: cucuzu,
cuguzu Definitzione
totu su chi serbit a cuguzare, ammontare, fintzes a bestire; in su foedhóngiu, cosa nada in cobertantza, chi no si cumprendhet luego; genia de fogighedha o camisa chi portant imbodhigada is granos de una css. ispiga, e fintzes su granu etotu imbodhigau / faedhare in cuguzu = fuedhai in crobetàntzia, de una manera chi no si cumprendhet dereta, de pàrrere una cosa candho est un’àtera
Sinònimos e contràrios
acavannu,
ammuntolzu,
assacarru,
coberta,
cucutzura,
cubutóngiu,
cugutzadorza,
cugutzóngiu,
cuzicura,
incarralzu
/
crobetàntzia
Frases
faghendhe de su letu sa grabbada a coguzu li ponet sa banita, a istèrrere li ponet sa fressada!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
couverture,
tout ce qui sert à couvrir
Ingresu
covering
Ispagnolu
cobertura
Italianu
copertura,
tutto ciò che serve a coprire
Tedescu
Decke.
conchilénu , agt Definitzione
chi arregordat pagu, chi imméntigat is cosas
Sinònimos e contràrios
conchischerésciu,
immentigosu,
immentrigaditzu,
innotoriadu,
irmentigajolu,
irvagantadu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
étourdi,
qui n'a pas de mémoire
Ingresu
forgetful
Ispagnolu
desmemoriado,
descabezado
Italianu
smemorato
Tedescu
vergeßlich.
conchischeréscidu , agt Definitzione
chi s'imméntigat sa cosa, ma prus che àteru po su malu cabu, su pagu incuru
Sinònimos e contràrios
abbaucadu,
ammodoinau,
innotoriadu,
ilmentigadu,
irmentigajolu,
sbentiau
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
étourdi,
qui n'a pas de mémoire
Ingresu
forgetful
Ispagnolu
desmemoriado
Italianu
smemorato
Tedescu
vergeßlich.
covacúra , nf Definitzione
totu su chi si podet pònnere a covecu, po ammontu a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
acavannu,
ammantadroxu,
assacarru,
carrarzura,
coberta,
coguzu,
cubutóngiu,
cucutzura,
cugutzadorza
Frases
betare una cosa a covacura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
couverture,
tout ce qui sert à couvrir
Ingresu
coverings
Ispagnolu
todo lo que cubre
Italianu
tutto ciò che può servire per coprire
Tedescu
Decke.
crastinadòre , agt Definitzione
chi tirat agoa, a longas
Sinònimos e contràrios
coilongu,
coizosu
Tradutziones
Frantzesu
qui remet à un autre temps
Ingresu
deferred
Ispagnolu
rezagante
Italianu
procrastinatóre
Tedescu
wer verschiebt.
croànu , agt Definitzione
nau de pigione, chi istat cro cro comente faent is crobos, croendhe
Sinònimos e contràrios
carcagliadore
Frases
su corvu est unu puzone croanu
Tradutziones
Frantzesu
qui croasse
Ingresu
croaking
Ispagnolu
graznante
Italianu
gracchiante
Tedescu
krächzend.
cuadretàrju , nm Definitzione
operaju chi segat su ortigu a cuadros a dh'aprontare po fàere is tapos
Terminologia iscientìfica
prf
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ouvrier qui coupe le liège en carrés pour en faire des bouchons
Ingresu
divider into squares
Ispagnolu
obrero que corta el corcho en cuadros para tapones
Italianu
quadrettatóre
Tedescu
wer kariert.
cucutzúra , nf: cucuzura,
cugugiura,
cugutzura,
cuguzura Definitzione
totugantu su chi serbit po carragiare, de ammontu
Sinònimos e contràrios
acavannu,
ammantadroxu,
ammuntolzu,
assacarru,
carralzamenta,
carrarzura,
coguzu,
covacura,
cubutóngiu,
cugutzadorza,
cuzicadura,
cuzicura,
incarralzu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tout ce qui sert à couvrir
Ingresu
covering
Ispagnolu
cobertura
Italianu
tutto ciò che serve per coprire
Tedescu
Decke.
dannàgliu , agt, nm: dannalzu,
dannàrgiu,
dannarju,
dannarzu Definitzione
chi o chie istat sèmpere faendho calecunu dannu, chie dhu tenet de avesu a fàere dannu, a furare
Sinònimos e contràrios
dannaghe,
dannaresu,
dannigale,
dannistu,
dannosu,
malandhanta
/
furone
Frases
in cue bi at solu canes carràglios e imbreacones dannàglios ◊ oh, ses tue su dannarzu chi mi papas sos porcos a furinu! ◊ tue ses peus de cane dannàgliu, male pesau e male chischiu ◊ sa rana in sos ortos si mànigat sos bobbois dannarzos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
celui qui cause du dommage
Ingresu
harmful,
injurer
Ispagnolu
torpe,
dañino
Italianu
danneggiatóre,
uso a comméttere danni,
dannóso
Tedescu
schädlich,
Beschädiger.
dennegàrzu , agt, nm Definitzione
chi o chie tenet su vítziu de si negare, chi dennegat, negat su chi at fatu o nau fintzes issu etotu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
renégat,
celui qui renie
Ingresu
renegade
Ispagnolu
renegado,
renegador
Italianu
rinnegato,
rinnegatóre
Tedescu
abtrünnig,
Abtrünniger,
Renegat.
diciósu , agt, nm: ditzosu Definitzione
chi o chie tenet dícia, fortuna, bona sorte
Sinònimos e contràrios
addiciadu,
additzosau,
afoltunadu,
assortadu,
contentu,
fadosu,
iscofadu
| ctr.
deldiciadu,
disdiciosu,
ifoltunadu
Frases
sa ditzosa sorte nos diat in paradisu! ◊ ditzosu a chie ti at a incapare! ◊ de sas intragnas diciosas naschet su bellu fiore ◊ diciosu de chini tenit mulleri, e no coment'e dèu chi seu sorteri!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
heureux,
qui a de la chance
Ingresu
happy,
lucky
Ispagnolu
feliz,
dichoso
Italianu
felice,
fortunato
Tedescu
glücklich.
dilganàdu , agt: dirganadu,
disiganadu Definitzione
chi no tenet gana, chi est chentza de gana, pruschetotu chentza gana de papare, iscassu de apetitu
Sinònimos e contràrios
arremàsigu,
irganau,
sganiu
/
cdh. sganatu
| ctr.
imbideadu,
imbozadu,
inganidu
Frases
sos prus malassortados, in iscola sunt azummai totugantos sos prus dirganados puru
Ètimu
spn.
desganado
Tradutziones
Frantzesu
qui manque d'appétit,
nonchalant
Ingresu
lacking appetite,
unwilling
Ispagnolu
desganado
Italianu
inappetènte,
svogliato
Tedescu
appetitlos,
lustlos.
disaltràdu , agt Definitzione
chi at tentu disastru, dannu mannu, chi est totu malacónciu
Sinònimos e contràrios
arruinadu,
destrossau
Tradutziones
Frantzesu
malheureux,
qui est dans l'adversité
Ingresu
devastated
Ispagnolu
damnificado
Italianu
disastrato
Tedescu
verwüstet,
heimgesucht.
disavésu , agt Definitzione
chi no est prus avesu, chi ndhe at pérdiu s'abbitúdine de fàere calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
disabesau,
irbitzadu
| ctr.
avesu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui n'est plus habitué
Ingresu
disaccustomed
Ispagnolu
desacostumbrado,
desavezado
Italianu
disabituato
Tedescu
entwöhnt.
dispiàchiu , pps, agt: dispiàghidu,
dispiàghitu,
dispràsiu Definitzione
de dispiàchere; chi est provandho dispraxere
Sinònimos e contràrios
abbrudhatu,
amarguradu,
annicadu,
atassau,
discuntentu
| ctr.
piàchiu
/
contentu,
pregiau
Frases
si fiaus postus a arrí, perou sa cosa si fut dispràxia etotu
2.
su sardu austesu puru at comintzau a mòrrede e seus totu dispràsios ◊ festus morendi de su sidi, andaus a circai àcua ma no nd'eus agatau e si ndi seus torraus dispràxius
Tradutziones
Frantzesu
qui a beaucoup de peine
Ingresu
disliked,
annoyed,
sorry
Ispagnolu
disgustado
Italianu
dispiaciuto,
contrariato
Tedescu
betrübt,
traurig.
divertídu , pps, agt: divertiu Definitzione
de divertire; chi dhi praghet a s'ispassiare, amantiosu de is diverteras, de su divertimentu
2.
cumparzo tzantzarache, divertiu, ispiritosu
Tradutziones
Frantzesu
qui aime s'amuser
Ingresu
keen on fun
Ispagnolu
divertido
Italianu
amante del divertiménto
Tedescu
lebemännisch.
dringhijólu , agt Definitzione
chi sonat, chi trinnit
Sinònimos e contràrios
drinnijolu
Frases
est una brunzinedha dringhijola
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui tinte
Ingresu
tinkling
Ispagnolu
tintineante
Italianu
tintinnante
Tedescu
klingelnd
erpilósu , agt Definitzione
chi faet a istrioris, chi ndhe ponet sa tzudha, chi faet trèmere de su fritu o de sa timória
Frases
su chelu est cambiendhe sas tintas rujas in biaitas, est comintzendhe unu bentu erpilosu ◊ ant cumintzadu su teju chin atitos e mutos erpilosos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui fait frissonner
Ingresu
shuddering
Ispagnolu
espeluznante
Italianu
che fa rabbrividire
Tedescu
schauderhaft.