codúdu , agt: coudu Definitzione chi giughet coa, coa longa / ustedhu c. = itl. cométa Sinònimos e contràrios coaciudu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui a la queue Ingresu tailed Ispagnolu caudado Italianu caudato Tedescu geschwänzt.

cogónu , nm Definitzione sicadura a tropu de calecuna cosa (es. pane modhe); fintzes dispraxere, prus che àteru de ofesa, de su èssere apocau, fatu a bregúngia Sinònimos e contràrios assicorradura, assicorru / angóniu, annógiu, ràngulu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu état de ce qui est dur, sec, rassis, ressentiment Ingresu drying up Ispagnolu resecado, resentimiento Italianu rinsecchiménto, risentiménto Tedescu trocken werden, Groll.

cogúzu , nm: cucuzu, cuguzu Definitzione totu su chi serbit a cuguzare, ammontare, fintzes a bestire; in su foedhóngiu, cosa nada in cobertantza, chi no si cumprendhet luego; genia de fogighedha o camisa chi portant imbodhigada is granos de una css. ispiga, e fintzes su granu etotu imbodhigau / faedhare in cuguzu = fuedhai in crobetàntzia, de una manera chi no si cumprendhet dereta, de pàrrere una cosa candho est un’àtera Sinònimos e contràrios acavannu, ammuntolzu, assacarru, coberta, cucutzura, cubutóngiu, cugutzadorza, cugutzóngiu, cuzicura, incarralzu / crobetàntzia Frases faghendhe de su letu sa grabbada a coguzu li ponet sa banita, a istèrrere li ponet sa fressada! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couverture, tout ce qui sert à couvrir Ingresu covering Ispagnolu cobertura Italianu copertura, tutto ciò che serve a coprire Tedescu Decke.

conchilénu , agt Definitzione chi arregordat pagu, chi imméntigat is cosas Sinònimos e contràrios conchischerésciu, immentigosu, immentrigaditzu, innotoriadu, irmentigajolu, irvagantadu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étourdi, qui n'a pas de mémoire Ingresu forgetful Ispagnolu desmemoriado, descabezado Italianu smemorato Tedescu vergeßlich.

conchischeréscidu , agt Definitzione chi s'imméntigat sa cosa, ma prus che àteru po su malu cabu, su pagu incuru Sinònimos e contràrios abbaucadu, ammodoinau, innotoriadu, ilmentigadu, irmentigajolu, sbentiau Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étourdi, qui n'a pas de mémoire Ingresu forgetful Ispagnolu desmemoriado Italianu smemorato Tedescu vergeßlich.

covacúra , nf Definitzione totu su chi si podet pònnere a covecu, po ammontu a calecuna cosa Sinònimos e contràrios acavannu, ammantadroxu, assacarru, carrarzura, coberta, coguzu, cubutóngiu, cucutzura, cugutzadorza Frases betare una cosa a covacura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couverture, tout ce qui sert à couvrir Ingresu coverings Ispagnolu todo lo que cubre Italianu tutto ciò che può servire per coprire Tedescu Decke.

crastinadòre , agt Definitzione chi tirat agoa, a longas Sinònimos e contràrios coilongu, coizosu Tradutziones Frantzesu qui remet à un autre temps Ingresu deferred Ispagnolu rezagante Italianu procrastinatóre Tedescu wer verschiebt.

croànu , agt Definitzione nau de pigione, chi istat cro cro comente faent is crobos, croendhe Sinònimos e contràrios carcagliadore Frases su corvu est unu puzone croanu Tradutziones Frantzesu qui croasse Ingresu croaking Ispagnolu graznante Italianu gracchiante Tedescu krächzend.

cuadretàrju , nm Definitzione operaju chi segat su ortigu a cuadros a dh'aprontare po fàere is tapos Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ouvrier qui coupe le liège en carrés pour en faire des bouchons Ingresu divider into squares Ispagnolu obrero que corta el corcho en cuadros para tapones Italianu quadrettatóre Tedescu wer kariert.

cucutzúra , nf: cucuzura, cugugiura, cugutzura, cuguzura Definitzione totugantu su chi serbit po carragiare, de ammontu Sinònimos e contràrios acavannu, ammantadroxu, ammuntolzu, assacarru, carralzamenta, carrarzura, coguzu, covacura, cubutóngiu, cugutzadorza, cuzicadura, cuzicura, incarralzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tout ce qui sert à couvrir Ingresu covering Ispagnolu cobertura Italianu tutto ciò che serve per coprire Tedescu Decke.

dannàgliu , agt, nm: dannalzu, dannàrgiu, dannarju, dannarzu Definitzione chi o chie istat sèmpere faendho calecunu dannu, chie dhu tenet de avesu a fàere dannu, a furare Sinònimos e contràrios dannaghe, dannaresu, dannigale, dannistu, dannosu, malandhanta / furone Frases in cue bi at solu canes carràglios e imbreacones dannàglios ◊ oh, ses tue su dannarzu chi mi papas sos porcos a furinu! ◊ tue ses peus de cane dannàgliu, male pesau e male chischiu ◊ sa rana in sos ortos si mànigat sos bobbois dannarzos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu celui qui cause du dommage Ingresu harmful, injurer Ispagnolu torpe, dañino Italianu danneggiatóre, uso a comméttere danni, dannóso Tedescu schädlich, Beschädiger.

dennegàrzu , agt, nm Definitzione chi o chie tenet su vítziu de si negare, chi dennegat, negat su chi at fatu o nau fintzes issu etotu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu renégat, celui qui renie Ingresu renegade Ispagnolu renegado, renegador Italianu rinnegato, rinnegatóre Tedescu abtrünnig, Abtrünniger, Renegat.

diciósu , agt, nm: ditzosu Definitzione chi o chie tenet dícia, fortuna, bona sorte Sinònimos e contràrios addiciadu, additzosau, afoltunadu, assortadu, contentu, fadosu, iscofadu | ctr.   deldiciadu, disdiciosu, ifoltunadu Frases sa ditzosa sorte nos diat in paradisu! ◊ ditzosu a chie ti at a incapare! ◊ de sas intragnas diciosas naschet su bellu fiore ◊ diciosu de chini tenit mulleri, e no coment'e dèu chi seu sorteri! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu heureux, qui a de la chance Ingresu happy, lucky Ispagnolu feliz, dichoso Italianu felice, fortunato Tedescu glücklich.

dilganàdu , agt: dirganadu, disiganadu Definitzione chi no tenet gana, chi est chentza de gana, pruschetotu chentza gana de papare, iscassu de apetitu Sinònimos e contràrios arremàsigu, irganau, sganiu / cdh. sganatu | ctr. imbideadu, imbozadu, inganidu Frases sos prus malassortados, in iscola sunt azummai totugantos sos prus dirganados puru Ètimu spn. desganado Tradutziones Frantzesu qui manque d'appétit, nonchalant Ingresu lacking appetite, unwilling Ispagnolu desganado Italianu inappetènte, svogliato Tedescu appetitlos, lustlos.

disaltràdu , agt Definitzione chi at tentu disastru, dannu mannu, chi est totu malacónciu Sinònimos e contràrios arruinadu, destrossau Tradutziones Frantzesu malheureux, qui est dans l'adversité Ingresu devastated Ispagnolu damnificado Italianu disastrato Tedescu verwüstet, heimgesucht.

disavésu , agt Definitzione chi no est prus avesu, chi ndhe at pérdiu s'abbitúdine de fàere calecuna cosa Sinònimos e contràrios disabesau, irbitzadu | ctr. avesu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui n'est plus habitué Ingresu disaccustomed Ispagnolu desacostumbrado, desavezado Italianu disabituato Tedescu entwöhnt.

dispiàchiu , pps, agt: dispiàghidu, dispiàghitu, dispràsiu Definitzione de dispiàchere; chi est provandho dispraxere Sinònimos e contràrios abbrudhatu, amarguradu, annicadu, atassau, discuntentu | ctr. piàchiu / contentu, pregiau Frases si fiaus postus a arrí, perou sa cosa si fut dispràxia etotu 2. su sardu austesu puru at comintzau a mòrrede e seus totu dispràsios ◊ festus morendi de su sidi, andaus a circai àcua ma no nd'eus agatau e si ndi seus torraus dispràxius Tradutziones Frantzesu qui a beaucoup de peine Ingresu disliked, annoyed, sorry Ispagnolu disgustado Italianu dispiaciuto, contrariato Tedescu betrübt, traurig.

divertídu , pps, agt: divertiu Definitzione de divertire; chi dhi praghet a s'ispassiare, amantiosu de is diverteras, de su divertimentu 2. cumparzo tzantzarache, divertiu, ispiritosu Tradutziones Frantzesu qui aime s'amuser Ingresu keen on fun Ispagnolu divertido Italianu amante del divertiménto Tedescu lebemännisch.

dringhijólu , agt Definitzione chi sonat, chi trinnit Sinònimos e contràrios drinnijolu Frases est una brunzinedha dringhijola Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui tinte Ingresu tinkling Ispagnolu tintineante Italianu tintinnante Tedescu klingelnd

erpilósu , agt Definitzione chi faet a istrioris, chi ndhe ponet sa tzudha, chi faet trèmere de su fritu o de sa timória Frases su chelu est cambiendhe sas tintas rujas in biaitas, est comintzendhe unu bentu erpilosu ◊ ant cumintzadu su teju chin atitos e mutos erpilosos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui fait frissonner Ingresu shuddering Ispagnolu espeluznante Italianu che fa rabbrividire Tedescu schauderhaft.

«« Torra a chircare