Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrebbéntu , nm: arrebentu, rebbentu Definitzione pelea manna, patimentu de trebballu o àteru a meda, a tropu, carda manna; arrennegu, tzacu Sinònimos e contràrios cadha, frica, istrachidúdine, istragu, strachímini / arrebbocu Frases sos males sunt prenos de arrebbentu (G.Ruju)◊ làssami isfogare s'arrebbentu, tue, Sardigna, mama protzebbosa! ◊ s'intendhiat unu prantu de arrebbentu chi ti che iscancaiat su coro! ◊ su malu sempre ingannat cun boghes de arrebbentu 2. lassa pèrdere s'arrebbentu e perdònami! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éreintement, souffrance Ingresu fatiguing, sorrow Ispagnolu reventón Italianu straccaménto, sofferènza Tedescu Ermattung, Leiden.

fadiòri , nm Definitzione immarritzone, pelea, matana Sinònimos e contràrios cansesa, istrachesa, istrachidúghine, istrachiore Frases su fadiori fait dromí asuba de is pedras puru! ◊ in su trenu de su fadiori at a bandai chini trabballat meda, coment'e is mamas ◊ su fadiori dhi allétiat is cambas ◊ babbu tú contóniat de su sartu cun su fadiori a codhu! 2. unu burrichedhu càrrigu de téula nci fut arrutu a frúmini e su meri, cun tanti fadiori, ndi dh’at tirau Ètimu srd Tradutziones Frantzesu fatigue Ingresu weariness Ispagnolu reventón Italianu affaticaménto Tedescu Strapaze.

fríca , nf: friga Definitzione su frigare, ma nau prus che àteru in su sensu de pelea o fintzes de ingannu (o cropos puru) Sinònimos e contràrios arrebbentu, cadha, impodha, mugna, munziada / frigadura Maneras de nàrrere csn: torrai a friga = torrai paris, currispòndhere de una cosa a un'àtera; andai in frigas = essíreche cale goi cale gai, su contràriu de torrai a friga; gi andaus a friga!… = gei andaus paris!…, no cuncordamus própiu; intrare in frica = àere ganas de… portai idea de…; èssere in frica = timindhe Frases aiat picau una frica a cama de sole ◊ in iberru su pastore istat pejus ca picat fricas malas 2. o a mesura o a pesu bois faghides sa friga! 3. gei torraus a friga!…◊ andaus in frigas: no mi at cumpréndiu! ◊ andaus in frigas: no fait a dhi nai nudha! ◊ custos pilocos sunt tropu premmedios po intrare in frica de família Tradutziones Frantzesu duperie, frottement Ingresu overwork, rip-off Ispagnolu reventón, estafa Italianu strapazzo, fregatura Tedescu Strapaze, Betrug.

impòdha , nf, nm: impodhu Definitzione crepu, tzacu, rebbentu, immarritzone mannu chi si faet pigare o chi unu si leat, fintzes surra de cropos Sinònimos e contràrios antua, apodhada, cadha, cària, cumbata, inzotu, ismunziada, istimpida, istripa 1, matana, pista, pistapone, rebbatu / sarpa 1, surra Frases e fínilu s'impodhu: sos sacos a codhu chi si los giutat issu! ◊ s'ànima s'inganasat de bolare ma no leat su bolu netzessàriu: ahi cantas impodhas de calvàriu leo candho la cherzo supesare! ◊ si trabàglias cun su machinàriu leas su mesu de s'impodha 2. no m'importat nudha de bi àere unu babbu chi m'intzicat un'impodha canno faco a malu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effort, grosse fatigue Ingresu rush, scolding Ispagnolu reventón, paliza Italianu scalmanata, strapazzata Tedescu Abhetzen, Schelten.

irmercorzàda , nf Definitzione su irmercorzare, trebballu a tropu, esagerau Sinònimos e contràrios arrebbentu, ismunziada, istracatzone, marasada, stragada / cdh. strampita Frases ndhe at leadu de irmercorzadas, triballendhe totu a sa sola in campu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu corvée, travail éreintant Ingresu drudgery Ispagnolu reventón Italianu sfacchinata Tedescu Schinderei.

ismunziàda , nf Definitzione su ismunziare; pelea manna, a meda Sinònimos e contràrios cadha, impodha, irmercorzada, istracatzone, marasada, munziada, stragada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu corvée, travail crevant Ingresu drudgery Ispagnolu tute (m), reventón Italianu sfacchinata Tedescu Schinderei.

múgna , nf: múngia, munza Definitzione pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene Sinònimos e contràrios cadha, cària, dimazu, fadiori, frica, impodha, matana, pista, rebbatu / trabballu Maneras de nàrrere csn: m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda Frases s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! 2. me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines Ètimu ltn. munia Tradutziones Frantzesu fatigue, grande fatigue, surmenage Ingresu weariness, strain Ispagnolu reventón, paliza Italianu affaticaménto, strapazzo Tedescu Strapaze, Anstrengung.

munziàda , nf Definitzione su munziare; pelea manna, múngia Sinònimos e contràrios arrebbentu, cadha, frica, istrachidúdine, strachímini Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réprimande, semonce, savon (fam.) Ingresu scolding Ispagnolu reventón, paliza Italianu strapazzata Tedescu Überanstrengen, Strapaze, Anstrengung.