Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

corronchínu , nm Definitzione frutuàriu tropu cruo, piticu; su granu de s'avena areste / mele c. = (de corronca) mele de mata, de àrbore, genia de cosa apicigosa, in colore de mele, chi bogant unas cantu matas (es. prunas, ceréxias) Frases sa bruscanalla in chirca de corronchinu est in chirca de li dare s'assangrada, ma no bi la faghent si no est a s'irfidiada Sambenados e Provèrbios smb: Corronchinu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fruits verts, tavelés et trop petits Ingresu discarded fruit, not ripe or too small Ispagnolu redrojo Italianu frutta di scarto, non ben matura e tròppo pìccola Tedescu unreifes und kleines Obst.

currellài, currellàre , vrb: currigliare, currillai, currillare, currilliai, currizare, currullai, currullari Definitzione andhare a giru, istare a su curre curre, currendho de unu corrígliu a s'àteru; cúrrere aifatu a unu po dhu cracare / currillare cun s'unu e cun s'àteru = currilliai avatu de s'unu e de s'àteru Sinònimos e contràrios currirzare, curritai, incorrillai, iscurrizare, scurrellai / perseghire / cobèrrere Frases cun s'alta fantasia a currellare allargade su bolu, o versos mios (A.Casula)◊ s'istúdiu est s'iscusa po currellai in citadi ◊ est a totu dí currellandu ◊ Nanni recuit istracu de currizare ◊ sos crios istant currillandhe ◊ su sirbonedhu essit de sa foxina po currullari 2. mi ant currelladu che un'assassinu ◊ cussu currizat sas féminas ◊ a issus dhus bolia currullai fintzas a candu, médius, iant ascurtai ◊ las currizat che lupu chi giompet a s'anzone ◊ ite ti apo fatu, chi mi curriglias?! ◊ ancu lu currígliet s'espe! ◊ l’ant currigliadu e tentu ◊ citeisidha, chinonca is mortus si ndi pesant de sa tumba e si currulant! 3. apu fatu currullai sa conilla Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu courir Ingresu to run here and there Ispagnolu correr Italianu córrere qua e là Tedescu hier und da laufen.

E, e , cng Definitzione sa de chimbe líteras de s'alfabbeto est unu sinnu chi si ponet po unu sonu vocale mesanu; impreada a sa sola est una cng. Coment'e vocale a bortas est unu sonu apertu, largu [ɛ] (acentu gràficu / `/: è) e a bortas serrau [e], istrintu (acentu gràficu /´/: é): est apertu candho prus ainnanti de unu postu in su foedhu dhue at un'àteru sonu sèmpere apertu (/a/), o mesanu etotu (/e/, /o/) fintzes candho custu sonu est rapresentau cun vocale chi po régula est de sonu serrau (/i/, /u/) si però in su foedhu chi dh'at fatu dipèndhere dhue iat unu sonu mesanu etotu (e comente dhu'est como puru in log.): bène, chèna, faèdhos (e fuèdhus), o fintzes bèngu/bèngiu (bèngio, bènzo), bèni (bène), brèmi (bèrme), crèu (crèo), dèu (dèo), gènti (gènte, zènte), ghètu (ghèto, bèto), issu intèndit (intèndhet), dèu intèrru (intèrro), lèi (lèa, lèze), nèmus (nèmos), orbèsci (abbrèschere), pentzèndi (pessèndhe), pèrdi, pèrdiri (pèrdere), pèrdu (pèrdo - ma Pérdu, Pédru), dèu sònu (dèo sòno), tèngu (tèngio, tènzo), trèmini (trèmene). Sa /e/ tónica est unu sonu serrau candho prus ainnanti de unu postu dhue at una vocale serrada (/u/, /i/) giai in s’étimu: cértu, faédhu, fénu, intérru, létu, nétu, béni!, brabéri, fémina, féti, nébida, pétzi, presonéri, chérfidu, dépidu, mércuris, nébidu, o fintzes cun vocale mesana prus ainnanti de unu postu ma serrada prus ainnanti de duos postos, es. séberu, ténneru, zénneru, ma pl. zènneros (cosa diferente est candho a su foedhu si aciunghet un'elementu chi no est parte sua: es. cramèndhelu = cramendhe + prn. lu, pessèndhedi = pessendhe + prn. ti). Coment'e cng., chi benit de su latinu et, no si pronúnciat prus sa /t/ de et, ma custa si faet intèndhere ca afortit sèmpere sa cunsonante de cuménciu de su foedhu chi si agatat ainnanti: tui e dèu = nr. tui eddèu, dèu e tui = dèu etúi (e non "edui" che in de tui), tui e nosu = tui ennòsu, batos e canes = batos ecànes (e non "eganes" che in de canes, àcua e soli = àcua essòli e no "esòli" che in dí de soli), goi e gai = goi eggài, die e note = diennote, unu e mesu = unuemmésu; in camp., candho si agatat ainnanti unu foedhu chi cumènciat cun /e/ o cun /a/, sa e cng. a logos che dha fúrriant a /i/: matas i erbas, ispropósitus i erroris, custus i àturus, ma méngius a dh'iscríere sèmpere e etotu, chi andhat ateretanti bene a nàrrere; in log., cun is art. si che fúrriat in "ei" po no si lassare cunfúndhere cun sa prep. ’e (= de): sa mama ei su babbu, sos frades ei sas sorres, sa lana ei sa peta, sas féminas ei sos ómines (ma si faet fintzes cun is agetivos/prn. de posidura custu, cussu, cudhu: custu ei cussu ei cudh'àteru), e méngius innoghe puru a dha regularizare e in s'iscritura e adatandho, totu su prus, sa letura. Coment'e impreu, sa e cng. serbit a pònnere impare duas fràsias o duos foedhos de su matessi importu grammaticale, ma bortas meda si ponet solu coment'e po giare prus fortza a su chi si narat (che in is fràsias de ammostu), e fintzes in su sensu de ma, cun idea de contràriu, de abbétia (babbu tou triballendhe che iscrau e tue ammandronadu!); si ponet fintzes po s'idea de aciunta, po cunsiderare impare duas o prus cantidades de aciúnghere o summare apare (in itl. = più). Coment'e vocale est desinéntzia de unos cantu númenes mascos e agetivos e deosi in campidanesu càmbiat a /i/: cane > cani, fradile > fradili, molente > molenti, ómine > ómini, pane > pani, callente > callenti; unos cantu númenes e agetivos chi a mascu essint in /e/ fúrriant sa desinéntzia in /a/ po fàere su f.: coghidore - coghidora, malefatore - malefatora, traitore - traitora, samunadore - samunadora. In camp. a logos (raru) sa /e/ est desinéntzia ue in totu su sardu si ponet sa /a/: es. mebe - meba/mela. Iscrita manna, E, s'impreat coment'e incurtzadura de Est, sa bandha geogràfica de s'oriente, e coment'e númene de una vitamina. A/c. sa e cng. e sa ’e prep. (cun aféresi de /d/) si podent cunfúndhere apare segundhu comente s'iscriet (es. "un'e mesu" podet bàlere unu e mesu – nr. unuemmésu = unu prus su mesu – e fintzes unu ’e mesu – nr. unuemésu = unu de mesu), a bortas fintzes cunfundhendho su significau: po cussu est méngius a no apostrofare mai su foedhu chi benit innantis de sa e cng. e ne sa prep. de e iscríere unu e mesu, fizu e mama, frutu e àrbure, tapu e fundhu e totu deosi po arresurtare prus craros fintzes unu de mesu, fizu de mama, frutu de àrbure, tapu de fundhu e àteros Frases custa cosa andhat bene como e andhaiat bene tandho ◊ cussu cristianu est fatu e lassau ◊ est aici e no ndi bollu intendi prus! ◊ custos sunt maridu e muzere, frade e sorre, sorga e nura ◊ papat pani e casu 2. e ita bolis? ◊ e a ue ses tuchendhe? ◊ e chie leat casu! ◊ e ite s'isto deo, a su postu tou!…◊ e andhe brea a mi che àere lassadu furare su zuo! 3. tzertos campant su cane cun sas mezus ingognas e no daent unu bículu de pane a unu famidu! ◊ tue no cheres e deo emmo! ◊ e comente, no ndhe li dao deo e ndhe li daes tue?! ◊ a ite tiat èssere: deo triballo e tue nono?! ◊ est beru e no lu cheres atrocare! ◊ mi fia drommendhe e tue mi ndhe ischidas! 4. duos e duos faghet bàtoro, chimbe e chimbe deghe Ètimu ltn. et Tradutziones Frantzesu e, et Ingresu alphabet letter, and Ispagnolu e, y ("e" davanti a parola che comincia con i) Italianu e, ed Tedescu e, E, und (Konj.).

elleíta, elleíte? , avb Definitzione ello e ite? = ite importat si?…, no importat si…: dhu narant coment'e pregontandho ma chentza de ibertare arresposta Sinònimos e contràrios ellea Frases elleite si sunt totu féminas, sos fizos chi at tentu?! ◊ elleite si cussa cosa si che est cota meda? antzis menzus gai! Tradutziones Frantzesu eh bien… Ingresu and then Ispagnolu ¿y entonces? Italianu beh?, e beh? Tedescu und nun?

epúru , cng, avb Definitzione e puru: cun totu cussu, mancari deasi, ma a bortas nau cun fele e a murrúngiu, in su sensu contràriu a su normale; candho si arrepitit tenet fintzes su significau de giai fut ora! Frases deo puru sonniei de ti àere in cumpagnia pro tota sa vida mia, epuru no ti tenzei ◊ nachi bi andhaiat paga zente, a su coju, epuru su locale fit prenu! 2. epuru bi l'as fata, mih, a mazare una criadura!…◊ male, epuru l'ant àpidu, mih, coment'e si che collire sa cosa! ◊ epuru epuru mi azis visitadu in sa maladia!… 3. epuru epuru mi as faedhadu! ◊ bi so andhadu e mi at pagadu: epuru epuru!… Tradutziones Frantzesu pourtant Ingresu and still Ispagnolu sin embargo, no obstante Italianu eppure Tedescu dennoch, trotzdem, und doch.

estaischíre, estaiscíri , avb Definitzione est a ischire, comente a nàrrere, est a nàrriri: foedhu chi narant po ispiegare una cosa giai nada, cosa chi su srd. narat méngius de àtera manera, es. cun apositzione de sa cosa de ispiegare: Giuanni, su frade, est benniu a ndhe leare a Maria Tradutziones Frantzesu c'est-à-dire Ingresu that is Ispagnolu esto es, ser decir, o sea Italianu cioè Tedescu das heißt, und zwar.

ischirchinàre , vrb: iscrichinare Definitzione coment'e iscutulare a forte, fruscinai, nau pruschetotu de movimentu chi faet incrubandhosi o furriandhosi a dónnia parte chie istat male, sentit dolore forte de no pòdere padire mescamente a bentre Sinònimos e contràrios atapai 1, fruschinare, inchingiare, iscoitai / foichinare Frases cussos titones sunt fumendhe: totavia los as iscrichinados cun su sulavogu! (G.Ruju)◊ si est ischirchinendhe che colora de su dolore chi zughet Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se démener, secouer Ingresu to fidget, to wiggle Ispagnolu menearse Italianu dimenarsi, scuòtere Tedescu sich hin und her bewegen, schütteln.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definitzione iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Sinònimos e contràrios ischirchinare / iscabbúllere Frases bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frétiller de la queue, se démener Ingresu to wag its tail, to squirm Ispagnolu colear, menear, escabullirse Italianu scodinzolare, dimenarsi Tedescu schwänzeln, sich hin und her bewegen.

iscrutzài , vrb: isculsare, iscultzare, iscurtare 1, iscurtzare, scruciai Definitzione bogare is botas, sa cartzamenta; furare is iscarpas a unu Sinònimos e contràrios isbotare | ctr. caltare Frases no t'iscurtzes ca ti faghet male, a pes nudos! ◊ su pipiu si cratzat e s'iscrutzat ◊ creíndhelu festajolu bene mudadu li ant intimadu de s'iscurtare, ma fit a prantas in terra ◊ a pitzinnu minore mi ant iscurtadu e trobeidu che anzone pro mi che furare su bestiàmine! 2. si est drommidu e li ant pitzigadu sa brulla de l'iscurtzare ◊ in tempus de gherra segundhu ue fit no faghiat a si fidare cun iscarpas noas, ca l'iscurtzaiant! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déchausser Ingresu to take shoes and socks off Ispagnolu descalzar Italianu scalzare Tedescu Schuhe und Strümpfe ausziehen.

mésu , agt, nm, avb, prep: mesus Definitzione una de is duas partes de una cosa ispartzia in duos tantos oguales, nau siat de cantidade, de mannària, e siat de calidade (e fintzes parte o tretu atesu su matessi tanti de is oros de cosa o logu): candho est agt. cuncordat cun is númenes chi acumpàngiat (e calincuna borta iscassedhat puru) e si ponet innanti, ma candho est avb. o prep. no càmbiat de m. a f. e ne de sing. a pl.; candho est prep. podet pigare puru sa prep. de, a, o èssere chentza nudha; su foedhu si ponet fintzes po fàere prus prenu su significau de unu númene o de un'agt. candho serbint a marcare una calidade pagu bona o mala própriu (es. macu e mesu = prus de macu, macu deretu, locu ispaciau), o fintzes po menguare su significau de un'avb. o de un'agt. (mesu pagu, mesu mali, mesu isbuidu, custa cosa mi est parindhe mesu guasta) Sinònimos e contràrios lados, meidade, mesania, mesidade / ttrs. mezu | ctr. totu / oru Maneras de nàrrere csn: in mesu (+ art. e númene, o fintzas cun nm. ebbia) = in mesu de (+ númene), tra…; aintr'e mesu de… = intro de…; mesu mesu = zustu in mesu; mesammesus = in mesu zustu zustu de unu tretu, de unu logu, itl. al cèntro; in mesu a… (+ númeru) = de (+ númeru); in mesu de a nois = in mesu nostru (si narat "in m. nostru, bostru, issoro", fintzas "in mesu meu"); in mesu domo = in mesu de s'aposentu, in mesu ’ia (mesuia); pònneresi in mesu = (fuedhendi de genti certendi) pònniri paxi, (fuedhendi de chistionis: fai su fichetu); pònnere in mesu a ccn. = faedhàrendhe male; èssere de mesu = èssi de sa famíllia, èssiri parenti (o fintzas unu de sos de una cumpanzia, de unu fiotu, de su sótziu); mesu pro mesu = a mesania; èssere mesu gai = itl. così così; èssere a muru, a cresura in mesu = tènnere sas domos, sos possessos a costazu de pare; dare in mesu una cosa = fàghere a manera chi resurtet tra duos, duas cosas (es. colendhe); dare in mesu a unu = betarechelu in carchi chistione, fàghere a manera chi lu tochet; bessimichelu dae mesu! = trocimindedhu, pigamindedhu de ananti!; irballare, fadhire mesu mesu = própiu a metadi, in prenu, deunudotu; èssere a mesa bentre, a mesu frente = pagu mascados, àere manigadu su mesu de su tantu; a mesapare (mesu a pare)= cantu a s'unu a s'àteru; èssere a mesu = (nau de un'istrégiu) prenu a metade Frases de binu bi ndhe at duas mesas ampullas, at fatu su triballu in mesa zoronada, at comporadu una mesa tuzina de cartzofa ◊ custa cosa est longa mesu metro ◊ tres mesos litros faghent litru e mesu ◊ apu bufau mesu tassa de abba ◊ at vatutu mesu murghijola de late ◊ ingunis apu fatu mesu giorronada ◊ at buscau mesu tassa de cafè 2. de cussu ndhe cherzo su mesu ◊ su mesu est prus minore de s'intreu ◊ s'ampulla est a mesu ◊ no so mancu a mesu de sa faina ◊ cusse si deviat acuntentare de su mesus de su mànnicu ◊ nos cheret una die e mesa, sunt sas deghe e mesa, ch'est mesudie e mesu ◊ bi cheret un'ora e mesa, custu est duos litros e mesu ◊ lea dae s'oru, no che intres a mesu! ◊ s'olia in sa cortina si collit dae alas de fora ca a che intrare a mesu la catigamus ◊ su mesus de sos zòvanos li naraiant nonnu ◊ a bortas sos piús ladros sunt sos de mesu 3. sa cochina zuchiat su fochile mesu mesu ◊ sas provistas mesu mesu cun isse apo divididu ◊ imbriagu a mesu pinta, una domo mesu ruta, una forramenta mesu ruinzada, est mesu andhadu male, sas ampullas sunt mesu líchidas, s'abba ch'est mesu falada, sos macarrones sunt mesu cotos, sos isterzos sunt mesu prenos ◊ si cudhu est tontu, tue ses tontu e mesu! ◊ no so mortu ancora, però mi ponet mesu in oriolu prite si morit una borta sola (Piras)◊ is essidas fiant mesu pagu 4. cue bi aiat unu níbbaru in mesu de sas tupas ◊ in mesu de sa bide bi at erba ◊ arrivadu est Gesús e postu si est in mesu issoro ◊ zughent su mortu in mesu domo ◊ su soli pitziosu si firmat in mesu celu (B.Lobina)◊ su caminu meu est galu a mesu tretu ◊ che at ispramminadu sa notíscia in mesu a sas carrelas ◊ unu sitzigorru est pascendi in mesu de s'erba ◊ caminandho acoitu fiat giai in mesu a is castàngias ◊ su Segnore at a cròmpere maravíglias in mesus vostru ◊ in mesu a cussas che ponzo sa mia ◊ chi ndi tenis, ammostadha s’arti po figurai in mesu nostu! (Urru)◊ metas àteros si che sont tiratos a bandha dae mesus issoro 5. seu drommendi pagu cun custa pala chi mi càncarat aintru de mes'e noti ◊ in mesu a deghe no bi ndhe at unu de abbaidare! ◊ in mesu a medas, mancu unu nos at azuadu! ◊ si bi lu naras chi at fatu male, a tie za ti passat ca ses de mesu ◊ est unu de mesu etotu su chi lis at fatu sa furca ◊ est ca si bi at postu zente in mesu, sinono a frade tou l'aiant pistu ◊ iscuru a chie si ponent in mesu sas limbas malas! ◊ che ant adderetadu s’arca de Deus mesammesus de sa tendha chi aiat pesadu Dàvide (Bb)◊ su depósitu est a mesu de abba Ètimu ltn. mesus Tradutziones Frantzesu demi, moitié Ingresu half Ispagnolu medio Italianu mèzzo, metà Tedescu halb (Adj. und Adv.), Hälfte.

ne , cng: nen, ni, nin Definitzione foedhu chi s'impreat candho s'idea de nega reguardat prus de una cosa, mescamente duas o prus cosas bistas coment'e contràrias o diferentes, e sèmpere apustis de s'avb. de nega no, non / a/c.: candho portat ainnanti foedhu chi cumènciat cun cunsonante de sonu mudóngiu (o àtera chi in posidura intervocàlica si narat lébia) no dha lassat cambiare e dh'afortit: no cherzo ne casu e ne pane = nr. necàsu, nepàne ◊ no narat e ne faghet = nonnàrat e nefàghet ◊ ni noi ni dexi = ninnòi niddèxi ◊ ni totu e ni pagu = nr. nitótu e nipàgu (contrariamente a sa régula de su sardu de is cunsonantes mudòngias; ma si cunsideret chi ne benit de su ltn. nec e duncas acabbaiat cun cunsonante, comente de su restu acabbat fintzes sa forma nen) Frases no bi andhamus ne deo e ne tue, ne oe e ne cras, ne como e ne posca ◊ Nostra Sennora fit pòvera e no possediat nen poledhu, nen cabadhu ◊ nen perdo e nen balanzo ◊ no podia andai ni ainnantis ni acoa ◊ custa cosa no est ni bella e ni bona ◊ custu mànigu no est ne bambu e ne salidu, ma zustu ◊ no mirat ne a birde ne a sicu ◊ cust'isposóriu no si depit fai, ne cras e ne mai ◊ non pigu nin pagu nin totu Ètimu ltn. nec Tradutziones Frantzesu ni Ingresu neither, nor Ispagnolu ni Italianu né Tedescu und nicht, auch nicht, noch, weder… noch.

nuàtza , nf Definitzione nue mala, de tímere Sinònimos e contràrios nuone Frases sas nuatzas si fint, in cussu, annatas e fit torradu iscuru che in buca Tradutziones Frantzesu grand nuage Ingresu big cloud Ispagnolu nubarrón Italianu nuvolóne Tedescu große und finstere Wolke.

piscillíncu , nm Definitzione persona de carena pitica e débbile Sinònimos e contràrios atzegu, gàlinu Terminologia iscientìfica zcrn Tradutziones Frantzesu frêle, grêle Ingresu frail Ispagnolu endeble, delgado Italianu gràcile Tedescu schlanker und schwacher Mensch.

putzinúmene, putzinúmine , nm Definitzione cosas de isputzire, putzinosas Sinònimos e contràrios ischifera, putzina, putzímene, schivoria / cdh., ttrs. putzinúmini Frases totu fit putzinúmene, feghe, víssiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saloperie, chose désagréable Ingresu disgusting thing Ispagnolu porquería Italianu còsa puzzolènte, sgradévole Tedescu stinkige und unangenehme Sache.

sanzinàdu , agt Definitzione chi est a ispertiadas de diferente colore Sinònimos e contràrios balzu, beltigadu, perdigatzu, pertiatu Frases pisu, orzu sanzinadu Tradutziones Frantzesu zébré Ingresu with white and black stripes Ispagnolu cebrado Italianu zebrato Tedescu schwarz und weiß gestreift.

sciaculài , vrb: isciaculare* Definitzione mòvere a forte abba aintru de istrégiu po dhi giare una samunada; passare cosa in s'abba a forte de un'ala a s'àtera po dhi giare una samunada; pigare a iscutuladura / andai sciàcula sciàcula = a s'assuca assuca, a sachedhadas Sinònimos e contràrios assucare, igiucare, isciucare, sciampuinai, tzaculedhare, tzuculai / sachedhare Tradutziones Frantzesu clapoter, ballotter Ingresu to jolt (about), to paddle Ispagnolu sacudir, bazucar (para enjuagar) Italianu guazzare, sballottare Tedescu plätschern, hin- und herwerfen.

sciscítu , nm Definitzione piciochedhu abbistu, scadrallutu Sinònimos e contràrios spiscinetu Tradutziones Frantzesu vif, alerte Ingresu lively and witty child Ispagnolu chico avispado, listo Italianu ragazzo vispo e spiritóso Tedescu munterer und witziger Junge.

spitiolài , vrb Definitzione sonare su pitiolu, sa sonàgia Sinònimos e contràrios pitiolai Frases is tallus spitiolant beulendi in is tancas ◊ seu spitiolendi is crais Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu carillonner Ingresu to ring long and loudly Ispagnolu tocar fuerte el timbre Italianu scampanellare Tedescu lang und heftig läuten.

tambène!, tambènes!, tambèni , iscl, avb Definitzione e de a bonu!: foedhu chi narant disigiandho una cosa, pruschetotu candho est cosa chi no faet, o chi s'iat a pòdere àere; dhu narant puru po fintzes, ancora, mancari coment'e po lassare andhare o cèdere in calecuna cosa Sinònimos e contràrios acabbonu, aggàlia, deabbonu, eillà Frases si podia torrare vint'annos addaisegus, tambene! ◊ tambene si aia tentu su saludu!…◊ si l'aimus tentu nois, tambene, totu cussu!…◊ tambene si proiat!…◊ tambene si cussu focu ti aiat pótiu caentare su coro! (S.Mattana) 2. apo chircadu sa fortuna in terra, tambeni in mare ◊ lu podes nàrrere tambene ◊ Deus bit tambeni su chi at a benni ◊ acostadí tambeni prus acanta! (E.Sanna)◊ sos carros a boes, tambene chene trumbas, s'intendhiant dae innedha ◊ bestes bi ne aiat ammuntonatas tambene in terra Ètimu spn. también Tradutziones Frantzesu si seulement! Ingresu you bet! Ispagnolu ¡ojalá! Italianu magari! Tedescu und ob!

tranchinàre , vrb: trancuinai Definitzione su fàere de cambas de is pipios piticos; su istare sèmpere faendho, girandho, ammungiandho, impreaos in calecuna faina, fintzes atèndhere a ccn. Sinònimos e contràrios afateriai, arcobai, cuntronai, fainare / peleare Frases a su chertu de sa vida sa boghe tua annanghes: ries, apunzas, tranchinas, pianghes (G.Fiori)◊ est sempri trancuinendi, no asséliat mai ◊ su pische est friscu, est movendhe ancora s'irgutolu, tranchinendhe morimori 2. no ndi podit prus, scerada: totu cussas féminas bècias boint trancuinadas! ◊ no fait prus a dhu trancuinai, cussu pipiu: ariseu no dhu podemu apaxiai, prangendi circhendi sa mama! Tradutziones Frantzesu agiter Ingresu to wave, to shake Ispagnolu patalear, bregar Italianu dimenare, agitare Tedescu schlenkern, hin- und herbewegen.

«« Torra a chircare