críspili, críspini , nm: críspiri Definition in su letu antigu, una genia de cabadhete de linna ue si isterrent is tàulas in contu de arretza po fàere su paris e pònnere su sacone o sa banita in pitzu: peis e tàulas si narant pampalonis; a logos si narat fintzes a su canapè Synonyms e antonyms istrípide / cabadhete Etymon itl. trespide.
crispiòla , nf Definition pértiga a usu de girónia po trubbare animale.
crispionàtzu , agt Definition chi est a bisura de crispione, totu intrau apare, atrotigau Synonyms e antonyms crispionosu Etymon srd.
crispiòne, crispiòni , nm Definition tupa o nae totu ispina, trobedhau Synonyms e antonyms berrisone, crisioni Sentences depiant illimpiai is campus de su crispioni e de su murdegu ◊ sas àrbures chentza tentas contu si sunt fatas a crispione Etymon srd.
crispionósu , agt Definition chi est a bisura de crispione, intrau apare, atrotigau Synonyms e antonyms crispionatzu Etymon srd.
críspiri críspili
crispisòne crespisòne
críspu , agt: grispu Definition
nau de una cosa a su chi paret passandhodhi sa manu in pitzu, chi arreschet unu pagu, arrasigat, chi no est lisa o bene dereta; nau de su mòvere, o de su fàere, chi est lestru, cun fortza
Synonyms e antonyms
arraspinosu,
arraspiosu,
faratzosu,
rafiganzosu,
raspitzu
/
càdriu,
chíbbalu,
chídrinu,
intrusciadu,
lestru
| ctr.
lísiu
/
acalamau,
lenu
Idioms
csn:
dàrendhe una crispa una lena = donaindi una frida e una callenti, fai una cosa chi dispraxit e una chi praxit, una mala e una bona, una lègia e una bella; fai passu c. = cràdiu, lestru, andhare coitendhe; bentu crispu = forte; furru c. = budhiu, fogosu meda; isfrigatzare a crispu = a forte; boghe crispa = arta, forte; learesila a crispa = arrennegaisí, pigaisidha, ofendirisí, pigaisí disprexeri; leàrela crispa = leare carchi cosa in prenu; èssere a crispu (nadu de carchi cosa) = a meda, carcu
Sentences
sas manos distinghiant su modhe dae su tostu, su lutu dae sa preta, su crispu dae su lisu (M.Pira)◊ portas is manus crispas
2.
si su forru est crispu, po coi bèni su pani si ghetat linna frisca po abbrandai sa tèmpera ◊ su càule a upu faghet a botza crispa ◊ s'àinu si ghindheit crispu e che lu iscudeit a marcas in altu
3.
mi ndhe at dadu una crispa e una lena chirchendhe in rimas sa manera digna de mustrare satírica sa vena (P.Giudice Marras)
4.
no ti la lees a crispa pro cussa imputassione, tantu chie at pasta faghet pane! ◊ no ti la lees a crispa si su sótziu andhat male: cadhu de cumone, narat su ditzu, ne sedha e ne crabistu (G.Ruju)
5.
l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! ◊ mi at leadu crispa sa frebba, no podia mancu ingullire
6.
sos montes sunt carrarzados de àrvures a crispu ◊ no si bidiat a duos prammos, gai crispu fuit frocandhe!
Surnames and Proverbs
smb:
Crispu
Etymon
ltn.
crispus
Translations
French
crêpé,
rêche,
hérissé,
accéléré,
intense
English
wrinkled,
intense,
bristly,
quick
Spanish
crespo,
intenso,
rápido
Italian
créspo,
rùvido,
ìspido,
accelerato,
intènso
German
kraus,
rauh,
schnell,
stark.
crispúdu , agt Definition
nau de orrobba, de pedhe, chi est a tzirbisas, a pinnigas; nau de unu, chi est arrennegau, arrennegosu, físchidu
Synonyms e antonyms
arritzonidu,
grisposu,
ingruciupidu,
strugnu
Etymon
srd.
Translations
French
ridé,
bourru
English
grumpy,
wrinkled
Spanish
arrugado,
rugoso,
huraño
Italian
grinzóso,
bùrbero
German
runzelig,
mürrisch.
crispúra , nf Definition su èssere crispa, arrasposa tocandhodha, nau de una cosa Synonyms e antonyms raspidesa Sentences portàt pantalones de lana sarda ma pagu si ne incuràt de sa crispura (C.Sau).
crísta crílta
cristàgliu criltàllu
cristàle , nm Definition su tretu prus artu de una teulada a duas abbas (o apagnadas), totu de longu Synonyms e antonyms ischina, rundha Scientific Terminology dmo.
cristallína , nf Definition
genia de erba grassa; a logos narant custu númene a sa birilla de imbidru
Scientific Terminology
rba, Mesembryanthemum cristallinum
Translations
French
ficoïde glaciale
English
ice plant
Spanish
planta de hielo,
planta cristalina,
escarcha
Italian
mesembrïàntemo
German
Eiskraut.
cristallínu , agt, nm Definition
chi est o chi si paret che cristallu; in s'ogu, genia de lente chi atóbiat sa lughe a sa rétina
Synonyms e antonyms
límpidu
Sentences
si che lampat in s'abba cristallina
Scientific Terminology
crn
Etymon
itl.
Translations
French
cristallin
English
crystalline (lens)
Spanish
cristalino
Italian
cristallino
German
kristallen,
Linse.
cristallizài, cristallizàre , vrb Definition
torrare o fàere a cristallos, nau de lícuidos chi si càgiant (o apedrant)
Synonyms e antonyms
imbidriare
Sentences
sos minerales si cristallizant totugantos in formas cabales, onzuna diferente de s'unu a s'àteru
Translations
French
cristalliser
English
to crystallize
Spanish
cristalizar
Italian
cristallizare
German
kristallisieren.
cristàllu criltàllu
cristàllu 1 , nm Definition
erba de cristallu: genia de erba chi faet in oros de mare, in terra salamata, bona po fàere soda
Synonyms e antonyms
curamaridus,
sassoini
Scientific Terminology
rba, Salsola kali, Salsola soda
Translations
French
salicorne
English
glasswort
Spanish
salicor
Italian
rìscolo,
sòda
German
Salzkraut,
Sodapflanze.
cristèle, cristère , nm Definition
samunóngiu chi si faet a is istentinas
Synonyms e antonyms
gàita,
servissiale
Sentences
mi tenzat po iscujadu, ma a pònnere su cristele a unu runzinu sentensiadu mi paret boveria!
Etymon
spn.
clistel, clister
Translations
French
clystère
English
enema
Spanish
lavativa,
clistel,
cristel
Italian
clistère
German
Klistier.
cristéri , nm Definition genia de candheleri a tres candhelas po su sàpadu santu Synonyms e antonyms lumencristi, ristellu 1.