fiagadòre, fiagadòri , agt, nm: fracadore, fragadori Definition chi o chie est sèmpere fraga fraga, pigandho arrancu; fintzes chi dhi essit fragu (es. melone o àteru deasi) Synonyms e antonyms fiaghinu, fracheri, nuscadore / fiagosu Etymon srd.
fiagadúra , nf Definition su fragare Synonyms e antonyms fiagamentu Etymon srd.
fiagaméntu , nm Definition
su fragare
Synonyms e antonyms
fiagadura
Etymon
srd.
Translations
French
action de flairer
English
smelling
Spanish
olfateo
Italian
odoraménto
German
Riechen.
fiagàre , vrb: fracare,
fragai,
fragare Definition
pigare fragu, is fragos, arrancu; in cobertantza, cricare ccn. cosa; bogare o lassare andhare fragu
Synonyms e antonyms
acarigai,
annajare,
annàsere,
arrancai 1,
arrastai,
fraghigiai,
nuscai
Idioms
csn:
andai fraga fraga = furitendu, arrotza arrotza, chirchendhe a s'airada, che cane in catza (ma nau de is piciocos chi currint aundi dhui at piciocas); cosa chi fragat = una chistione pro un'àtera, zenia de iscusa, de iscóbiu; fragai che pubusa = èssere púdidu a tzutzu
Sentences
su cane giraiat fiaghendhe su rastu e s'aera ◊ fiat fraghendi in dogna logu a càrigas obertas che cani de cassa ◊ mi ant dadu unu fiore pro mi lu fiagare
2.
sannoris a crobbata e a cicia arrólliant de contonada in contonada, cichendu, fraghendu…
3.
mi praxint custas arrosas ca frangant ◊ custa cosa fragat de casu ◊ est aici brutu chi fragat de aillargu
4.
custa est cosa chi fragat, gopai: no est po sa saludi ma po fai càncua farrassa manna chi funt circhendu!
Etymon
ltn.
fragrare
Translations
French
flairer
English
to smell,
to exhale
Spanish
oler,
olfatear,
oler
Italian
fiutare,
odorare,
emanare odóre
German
riechen.
fiaghínu , nm, agt Definition
su pigare dónnia arranchighedhu; chi o chie est sèmpere fraga fraga e pigat dónnia arrancu, o fintzes unu chi cricat féminas
Synonyms e antonyms
fiagadore,
fiagosu
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
curieux,
coureur (de filles,
de jupons)
English
hyperosmia,
curious,
ladies'man
Spanish
hiperosmia,
curioso,
mujeriego
Italian
iperosmìa,
curióso,
donnaiòlo
German
Hyperosmie,
Neugierige,
neugierig,
Schürzenjäger,
weibertoll.
fiagòre , nm Definition fragu malu, púdidu Synonyms e antonyms pudescioi Etymon srd.
fiàla , nf Definition genia de istugighedhu o ampudhitedha de imbidru, serrau deunudotu, cun meighina o àteru aintru.
fiàma , nf: fiamma,
frama,
framma Definition
fogu tenendho, fràmula; bandheredha longa e istrinta chi si ponet in pitzu de is àrbures de su naviu; sa parte segante de una lepa / èssere totu fogu e frama (nadu de unu fàghere, de abbitúdine) = no bastai ni birdi e ni sicau, isperditziai sa cosa, imperaidha chentza de régula
Synonyms e antonyms
fiaca 1,
fiara,
fràmbula,
gliama,
pampa
Sentences
bi fit sa framma de una candhela ◊ forsis, a sa calura chi tenias, brujendhe in sas fiamas ti creias ◊ sa chimuzia sica, si l’atzendhes, petzi faghet frama, una tenta, e no abbarrat nudha
3.
candho sa fiama est bene tirada, si tribàgliat chin sa lima pro l'ilgrussare e li dare una fromma galana
Surnames and Proverbs
smb:
Fiammas
Etymon
ltn.
flamma
Translations
French
flamme
English
flame
Spanish
llama
Italian
fiamma
German
Flamme,
Wimpel.
fiamàche , agt Definition nau de su fogu, chi est a fràmula, faendho fràmula, inchesu Sentences su sole a s'arvéschia est ruju che unu focu fiamache (I.Camarda).
fiamarída , nf: fiammarida,
framarida,
frammarida Definition
fogu tenendho a meda chi faet unu sonu a tzacurradas mescamente candho abbruxat matedu friscu, cun fràmula arta meda; in calecunu logu frammarida dhu narant a su panarighe
Synonyms e antonyms
cadharida,
fracarida,
pampada
/
panarighe
Sentences
framaridas de fogu mi essint dae pes! ◊ sas framaridas si ndhe intendhiant a bidha, de cantu fit andhendhe su fogu in logu de malesa ◊ bidiaimus sas framaridas a dedie dae tesu: conta tue ca ndhe fit brusiendhe de bene de cosa, cussu fogu!…
Etymon
ctl.
flamarida
Translations
French
flambée,
jet de flammes
English
burst of flame
Spanish
llamarada
Italian
fiammata,
vampata
German
Aufflammen.
fiàmbre , avb Definition a f. = fritu / petza arrustia papada a fiambre = manigada frita Etymon spn. fiambre.
fiàmma fiàma
fiammarída fiamarída
fiamòre , nm: framori Definition
sentidu delicau e forte de istima; genia de arrancu o de abbentada de fragu chi essit a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
amore,
ardúriu
/
fiadu 1
Idioms
csn:
èssere in fiamores = èssere indiosau; bènnere in fiamore = bènnere in more, nadu de animales
Sentences
sos fiamores de sa pitzinnia
2.
su fiore isparghet su fiamore sou totu a inghíriu ◊ at próidu e dae sa terra paret chi pighet un'agru fiamore, fiagu de tempus chi andhat sempre ◊ cun fiamore a boghe manna isclamo: Segnore, ti pedo amore pro custu mundhu! (G.Porcheddu)
3.
sas sues pro bènnere in fiamore no istant abbaidendhe sas istajones
4.
dh'apu nau, dèu, ca cussa portat calincunu framori mau, su s'intendi mali!
Etymon
srd.
Translations
French
amour
English
falling in love
Spanish
enamoramiento
Italian
innamoraménto
German
Sichverlieben.
fiancàda , nf Definition is costaos de totu una bandha de calecuna cosa Synonyms e antonyms costazera.
fiancàglia , nf Definition sa petza de is fiancos de is animales pangaos Synonyms e antonyms coltazu, fianchéglia, fiancale / ttrs. fiancàgliura Etymon srd.
fiancài , vrb Definition afortigare is fiancos de arcos e bòvidas.
fiancàle , nm Definition su costàgiu, su fiancu de s'animale bochitu po petza Synonyms e antonyms coltazu, fiancàglia, fianchile Sentences sa peta bona est sa de su fiancale Scientific Terminology crn.
fiancàrbu , agt Definition si narat de cuadhu o de boe chi portat mància de colore biancu in su fiancu Etymon srd.
fianchéglia, fianchíglia , nf Synonyms e antonyms fiancàglia, fiancale, fianchile Etymon srd.