A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

matagliàre , vrb: ammedagliai*, medagliai, medagliare, medalliare Definition giare, pònnere sa medàglia a onore o po calecuna balentia fata Synonyms e antonyms immedagliai Sentences cheriat matagliatu chie ti at postu "Porchedhu"!

matàgliu , nm: matallu, matazu Definition orrugu de ossu, de ferru o àteru chi si ponet apicau aintru de is sonàgias po dhas fàere sonare Synonyms e antonyms antarzu, batàgliu*, fatazu, limbassa, limbatzu, limbedha, pichiagiolu, trantallu.

matàgnu , agt: metantzu, metanzu Definition chi no tenet calidades bonas, nau de cosa e de gente puru (de ccn., fintzes chi est giau a fàere male) Synonyms e antonyms iscadentonzu, malésicu, malu, mecianu* | ctr. bonu Sentences su bentu de santu Simone tenet fama metanza ca ndhe iscudet s'ischissone ◊ invece de dultzuras mi faghes passare oras metanzas ◊ cussu est unu dutore metanzu ◊ su prus forte fachiat s'ala a su metantzu Translations French de mauvaise qualité, médiocre, répréhensible English ordinary, poor, censurable Spanish de mala calidad, reprobable Italian scadènte, mediòcre, riprovévole German minderwertig, mittelmäßig, verwerflich.

matagòla , avb Definition a m. = a mata a terra? Sentences sa mata beniat a barracochinu pro ch'intrare [a sa funtana] sa conca a matagola cudhos chi bufaiant a boinu.

matài , vrb Definition segare is matas, illimpiare su logu de is matas Synonyms e antonyms amatutzare, immatai, ispatare Etymon srd.

matalaféri , nm Definition chie faet matalafus, banitas Synonyms e antonyms baniteri, tramataju Etymon ctl. matalafer.

matalàfu, matalàtzu mantabàfu

matalétu , nm Definition parte de su fosile antigu.

matàlla , nf: metalla Definition su ferru, genias de campanedha, chi si apicat a tzugu a su bestiàmene po dhu pòdere intèndhere e connòschere de atesu a su sonu Synonyms e antonyms ferru, sonàgia, tracazolu Sentences sa música de marratzos e matallas l'at cullevatu ◊ s'intendhet su tinnire de sas metallas de unu grústiu de robba ◊ sas serenadas drinniant che metalla de cuile in cuile Etymon itl. metallo.

matallòni , nm Definition ómine grussu e male fatu, fintzes tontatzu Synonyms e antonyms cdh. mataradhoni Sentences sa barca umana, fendi su giru de matalloni, sighit s'afoxamentu po su cadironi de chini si sighit a impiocai ◊ matallonis, boleis girai su mundu sentza de mancu sciri de cali parti essit su soli! Etymon spn. matalón.

matàllu matàgliu

matàmene, matàmine maciàmini

matàna , nf Definition múngia, pelea manna, trebballu a pelea, fintzes pistighíngiu in crica de arrennèscere in calecuna cosa o faendho cosa difícile / leàresi m., dare m. Synonyms e antonyms afarru, antua, atzanu, cadha, cària, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, mugna, pista, pistapone, pistatzina, podha, ramatu, rebbatu Sentences a iscríere li daet matana ◊ aite a si leare matanas pro sos pecos anzenos? ◊ leo paga matana istasero, prite mi papo su chi no suero (Sotgiu)◊ sa matana chi si leat est unu giogu a cunfrontu cun su prémiu ◊ bi ndhe cheret de matana a fàghere carvone!…◊ cun sa carena traza traza so a matana un'annu ◊ sas undhas no tzessant sa matana e sos bentos las písulant ancora Surnames and Proverbs smb: Mattana Etymon itl. mattana Translations French obsession, tourment English nagging thought, trouble, torment Spanish tormento Italian rovèllo, travàglio, torménto German Sorge, Qual.

matanài, matanàre , vrb: ammatanai Definition pigare o giare matana, pelea, múngia Synonyms e antonyms afandhare, afauciae, allacanae, assupai, peleai | ctr. asseliare Sentences mentes sàbias bi sunt matanendhe dae annos a s'iscoberta ◊ so sempre matanendhe a caldu e a fritu che isciau ◊ amus matanadu tota note e no amus piscadu nudha ◊ in rimas isolviat dogni tema, sentza bisonzu de si matanare Etymon srd. Translations French affliger, se tourmenter English to trouble, to be tormented Spanish atormentarse Italian travagliare, tormentarsi German quälen (sich).

matanéri , agt, nm Definition chi o chie giaet o si leat matana, múngia Synonyms e antonyms matanosu Sentences bentos mataneris sunt triulendhe su mundhu! Etymon srd.

matànica macànica

matanósu , agt Definition chi giaet matana, inzotu, pelea; chi sufrit po is matanas o sa múngia chi leat Synonyms e antonyms inzotosu, peleosu, trabagiosu | ctr. discanciosu Sentences piús che unu triballu matanosu, su laore a Bostianu li pariat unu ritu ◊ longu e matanosu est su chertu contr'a sos nemigos 2. sa vida de su pastore est matanosa Etymon srd. Translations French pénible, fâcheux, ennuyeux, embêtant (fam.) English annoying, troublesome Spanish penoso, trabajoso Italian travaglióso, increscióso, seccante German schwer, unerfreulich.

matànsa, matàntza, matàntzia , nf Definition bocimentu, nau pruschetotu de su chi si faet piscandho sa tunina Synonyms e antonyms degógliu, stragu Scientific Terminology pscd Etymon spn. Translations French "mattanza" (pêche des thons dans les madragues) English tunny killing Spanish matanza de atunes Italian mattanza German Töten der Thunfische im Meer.

matanzósu , agt Definition chi giaet matana meda Synonyms e antonyms matanosu Sentences bi at un'amore fàtzile a cantare e unu matanzosu a lu praticare Etymon srd. Translations French rude, difficile English ardous Spanish ímprobo Italian ìmprobo, difficoltóso German schwer.

mataòros , nm Definition su rei de oros, in is cartas de giogare.