sicorràe, sicorrài , vrb: assicorrae* Definition fàere sicau che corru, arridare, sicare meda, a tropu; còere a tropu, a sicadura Synonyms e antonyms arridae, atostorare, sicai Sentences su córgiu de is matas dhu arrasigant po s'orrusca e dhu lassant sicorrae.
sicórru , agt Definition chi est sicau meda, asciutu / figu sicorra = càriga, figu sicada Synonyms e antonyms sicorrau Etymon srd.
sícu , agt, pps, nm: sigu Definition
chi no portat prus abba; nau de erba o matedu, chi at pérdiu totu s'abba e po cussu est mortu; nau de un'arremu de sa carena, chi no portat prus fortza, chi est acancarronau, igragalau, chi no ndhe serbit prus, ma nau de totu sa carena, chi est làngia, marria meda, chentza fortzas, o nau de su chi unu provat, chi est totu ispantau, dispràxiu meda
Synonyms e antonyms
adustu,
àrridu,
asciutu,
sicau
/
aggrauncidu,
rentesu
/
trassidu
| ctr.
birde,
friscu 1,
ifustu
Idioms
csn:
rana, píbera de sicu = chi crescit foras de s'àcua; pumatas de sicu = sentza de acuai prus, una borta chi anti pigau; sicu che linna (nadu de zente) = chi est làngiu meda, marriu; fàghere in sicu (nadu de cosa prantada) = chi crescit sentza de dh'acuai; berbeghes sicas, titas sicas = chi no sunt boghendhe prus late; èssere in sicu = abarrai in su sicu, sentza de àcua, no tènniri àcua; tempus de sicu = tempus de sicore, tempus meda chentza pròere; no bastare ne birde e ne sicu = nudha, consumai totu, tropu; unu corpu sicu = unu ebbia (ma chi at fatu totu s'efetu chi si depiat fàghere); avb. a sicu = candu (ccn. cosa) est sicada
Sentences
abba s'ortu ca est totu sicu! ◊ sa linna sica tenet prus de sa frisca ◊ sa figu candho est bene sica si costoit
2.
sos bratzos nostros si sunt sicos candho azis fatu a trumas sa tucada ◊ s'iscanzant tancadas laras fritas in risos chi s'ierru aiat sicu ◊ sa rosa si est sica in su ratu ◊ sa funtana si ch'est sica ◊ si aiat próidu, su riu no si fit sicu
3.
un'ominedhu portat sa manu sica ◊ so abbarradu sicu candho apo ischidu chi fit mortu s'amigu meu ◊ sa manu sica giutat, prima de fàghere cussu dannu! ◊ zughet unu lados de sa carena sicu ◊ ndh'est rutu a malàidu e no bi est sanadu prus: pro cussu est sicu che linna ◊ sa limba sica, innantis de nàrrere male de s'àteru! ◊ bae e tribàglia, mandronatzu, no ses sicu!
4.
dae tríulas semus in sicu, sentza bi tènnere unu ticu de abba ◊ cussa cosa est totu in sicu: cheret abbada ◊ in custa domo no che abbastat ne birde e ne sicu mancari che intret riu bogadu! ◊ si su basolu noche lu manigamus a friscu no ndhe tenimus a sicu, ca est pagu
Surnames and Proverbs
smb:
Siccu
Etymon
ltn.
siccus
Translations
French
sec,
desséché
English
dried (up)
Spanish
seco
Italian
sécco,
disseccato,
inaridito
German
trocken,
ausgedörrt,
dürr,
ausgetrocknet.
sícua sibícua
sicúmene, sicúmini , nm Definition
su èssere sicau, asciutu meda, nau de su tempus, de su logu
Synonyms e antonyms
ansura,
asciotura,
asciutore,
sicagna,
sicoi
| ctr.
umidesa
Sentences
proidura e sicúmini
Etymon
srd.
Translations
French
aridité
English
barrenness
Spanish
aridez
Italian
aridità
German
Trockenheit.
sicúndha segúnda
sicundhàriu segundhàriu
sicúndhe secúndhe
sicundhína secundhína
sicúndhu, sicúnne, sicúnnu secúndhe
sicúra , nf Definition
su èssere totu asciutu, sicau, fintzes tempus meda chentza pròere
Synonyms e antonyms
sicore,
sicorja
Sentences
abbàmbaga su fogu de sa sicura! (G.Rju)◊ ite dolu chi ndhe apo de cussos fiados candho a sas sicuras los bidos rasighendhe sa terra!…
Etymon
srd.
Translations
French
sécheresse
English
dryness
Spanish
sequedad
Italian
secchézza
German
Trockenheit.
sicuràscia, sicuràntzia segurànscia
sicurèsa segurèsa
sicúru secúru
sída , nf: sira 1,
sita Definition
is naes piticas de is matas, cussas chi portant is cambighedhos prus fines cun sa fògia: a logos si narat fintzes po nae e bastat e in calecun'àteru po sirba / min. siditedha
Synonyms e antonyms
scoma
Idioms
csn:
sidixedha = coma, chimas, rampos fines; segare s. a bestiàmine = assidare; segare sida a unu (in suspu) = pònniri cuadhu in faci a ccn., fai mellus de issu, su dhu bínciri in calincuna cosa
Sentences
nau ca no teneis mancu una sida de linna! ◊ sa sida sicada est bella po fogu ◊ in su giassu poneus una sida ca nci essit su bestiàmini ◊ gheto sida a su mascru po si la mandhigare ◊ su pastore àrtziat a s'àrvore e secat sita a sa robba
2.
sa vàtica est cumintzandhe a istèrrere sa sida
3.
si ti pones cun cussu ti segat sida!…
Surnames and Proverbs
smb:
Sida
Scientific Terminology
rbr
Translations
French
ramée,
branchage
English
branches
Spanish
ramaje
Italian
frascame
German
Zweige.
sidàrgiu, sidàrju, sidàrzu sedàrzu
sidàtzu sedàtzu 1
síde , nm: sidi,
sidis,
sídiu,
sidu,
siri,
síriu 2,
siti,
sitis,
sítiu Definition
bisóngiu o disígiu de bufare, nau de gente, matedu e animales chi dhis fartat s'abba; in cobertantza, disígiu o bisóngiu mannu de calecuna cosa
Idioms
csn:
batire, intrare, bestire o pònnere sidi = fai bènniri bisóngiu de bufai, fai sidi; bènnere sidi = bènniri ganas de bufai; rucrare su sidi = catzare, passare, bogai, bogaisindi, tòdhere su sidi; fai sidi = pònnere o batire sidi; cassidu, cotu, tzegu, mortu, de sidi = sidiu meda meda; ispiolandhe, alluscau de su sídiu = tzegu de su sidi; patire sidi (nau de erbas e matas) = sunfriri pro mancamentu de àcua
Sentences
ti at batidu sidi sa calura ◊ cuss'abba no ndhe rucrat de sidi ◊ so mortu de sidu e no bi at abba! ◊ apo tentu sídiu e m'agis dadu a bufare ◊ custas àrbures sunt patindhe sidi ◊ sas piantas patint pro su sítiu de s'istiu ◊ sa sartitza bestit sídiu ◊ su sole li aiat missu unu sitis chi non resessiat a si catzare ◊ s'abba ndhe leit su side a totu sa zente (R.Sardella)◊ no as a mòrrere ne de side e nemmancu de fàmmene, ca dhue at cosighedha de papare (L.Mura)
2.
fàmene e sídiu de giustesa ◊ chie bufat de cuss'abba at a tènnere torra sídiu ◊ cussu tenit sidi de dinai!
Surnames and Proverbs
prb:
abba budhit farina e sidis mintet ira
Etymon
ltn.
sitis
Translations
French
soif,
désir ardent
English
thirst,
burning wish
Spanish
sed,
ansia,
deseo vehemente
Italian
séte,
desidèrio ardènte
German
Durst,
Begierde.
sidéllu , nm Definition istrégiu de calecunu litru, de allumíniu o de àteru metallu, fatu a bisura de botighedhu cun su tapu, de pigare in manu po pònnere unu pagu de late o àteru a papare Synonyms e antonyms barrachinu, portallate Sentences piga su sidellu cun sa simbuledha, sa picheta cun s'arrescotu, ca dhi praxit meda, e portasidhu, a nonna! Scientific Terminology stz.
sideràle , agt Definition chi pertocat is istedhos, is astros.