sidhàda , nf Definition
genia de brínchidu, de trémia, de iscutulada, móvia a cropu
Synonyms e antonyms
fritida,
móida,
sidhida,
sidhimentu
Sentences
delírios mi ponent in su coro donandhe a s'ànima sidhadas de chelu
Etymon
srd.
Translations
French
rebondissement
English
jerk
Spanish
salto,
barquinazo
Italian
sobbalzo
German
Sprung.
sidhadàrzu , agt, nm Definition
chi o chie istat cricandho sidhados, iscusòrgios
Etymon
srd.
Translations
French
chercheur de trésors cachés ou enfouis
English
grave robber
Spanish
saqueador de tumbas antiguas
Italian
tombaròlo
German
Plünderer antiker Gräber.
sidhàdu , nm: sidhau Definition
cosa de valore mannu cuada de s'antigóriu: prus che àteru est su tema de medas contos, fintzes de tímere, ca nanca dhue iat a èssere su dimóniu badrandhodhu; bene mannu, de valore
Synonyms e antonyms
aschisorju,
ischisórgiu,
pósidu,
scasórgiu,
sidhu 1
/
cdh. suidhatu
Sentences
li molinaiat in conca s'idea de diventare ricu potendhe pònnere sas manos subra de calchi sidhadu ◊ contat sa zente antiga de sidhados a note in terra anzena custoidos: però totu apustis sunt essidos in claru de lughe e fint sodhos furados! (P.Sulis)◊ auguro chi custa siat s'úrtima cantone de sos sidhados, ca su sidhadu mannu est in… sas palas! (G.Piga)
2.
sa poesia de sos mannos est unu veru sidhadu chi devimus impreare pro inrichire sa manera moderna de faedhare
Etymon
ltn.
sigillatum
Translations
French
ancien trésor caché,
de toute antiquité
English
olg hidden treasure
Spanish
antiguo tesoro escondido
Italian
antico tesòro nascósto
German
antiker versteckter Schatz.
sidhàdu 1 , pps, agt: assidhau 1,
sidhau 1 Definition
de sidhare; chi est serrau a sízigu, sidhiu, malu a apèrrere; in cobertantza, firmu, tostau meda e fintzes mortu / s. a su dinai, s. che cóciula = susuncu, arrestigu, de manu afissa
Synonyms e antonyms
serradu
/
firmu,
sidhidu,
tostu
/
mortu
2.
su celu est sidhau de nuis ◊ est maleighindhe a dentes sidhadas ◊ no cumprendiant ca su coru insoru pariat sidhau ◊ in chistioni de dinai est sidhau che cóciula ◊ est boxi trista sidhada de su prantu ◊ est sidhau che nuxi ◊ su pani chi no pesat abarrat matzuru, sidhau
3.
mancu cun sa morti ses istau sinceru: e si festa istau giai sidhau? ◊ sa terra est sidhada
4.
fuant sidhaus a su dinai ◊ cudha fémina ispedritziada si furiat furriada a sidhada e no faiat nemmancu cosa de papai po risparmiai
Translations
French
cacheté
English
sealed
Spanish
sellado,
cerrado herméticamente
Italian
sigillato,
bloccato
German
versiegelt.
sidhài, sidhàre, sidhàri , vrb Definition
serrare, tupare o istrínghere a forte, a friscadura, cràere, abbarrare o istare firmu
Synonyms e antonyms
afíere,
firmai,
serrai,
sidhire,
sizire
| ctr.
abbèrrere
Sentences
isceti sidhendi is dentis si podit istimai custu presenti ◊ dh'oliant obbrigai a oberri sa buca, ma dha portàt sidhada che balla ◊ is frécias de s'orológiu de campanili funt sidhadas ◊ sidheisí unu pagu e lasseus cantai a Mighedhu, ca si fait intendi gòcius!
Etymon
ltn.
sigillare
Translations
French
cacheter,
serrer
English
to seal,
to grip
Spanish
atrancar,
sellar,
cerrar
Italian
bloccare,
sigillare,
strìngere
German
blockieren,
versiegeln,
festhalten.
sidhàu sidhàdu
sidhàu 1 sidhàdu 1
sidhíca , nf: cidhica*, tzidhica Definition malesa bianca chi bogat s'ogu, mescamente si est malàidu Synonyms e antonyms apitzidha, pibisi 1, simiga, tzerchidha, tzíghima.
sidhída , nf Definition su sidhire; genia de brínchidu, de trémia, de iscutulada, móvia a cropu Synonyms e antonyms fritida, móida, sidhada, sidhimentu 2. bastat unu dolore, un'assustu, una sidhida pro secare su filu de sa vida (L.Pusceddu) Etymon srd.
sidhídu , pps, agt: sidhiu Definition
de sidhire; chi est firmu sizidu, cradu, o, nau de unu, fintzes chi no foedhat, chi abbarrat citiu, chi istat firmu
Synonyms e antonyms
firmu,
serradu,
sidhadu 1,
sizidu
/
mudu
/
aggruncidu
Idioms
csn:
sidhiu! = frimmu!, mudu!; buca sidhia = buca cosida, serrada, nadu de chie si callat mudu, no iscóbiat nudha; mòrriri sidhiu = mòrrere inteterighedhadu de su fritu
2.
est chin sas barras sidhias ◊ benindi a innòi, cantu chi abarras sidhiu ingunis! ◊ sidhia tui, ca nci nd'at po tui puru! ◊ abarra inguni sidhiu, no bèngiat genti a comporai cosa! ◊ sa fentana no seu arrennésciu a dh'oberri: est sidhia ◊ tui fai su chi ti nant e sidhiu che sa balla!
3.
sidhiu, ca megas de iscoviai totu! ◊ apo intesu custu istragamuzu… mi ne seo pesadu sidhidu, no ischio ite cosa fut (Z.Porcu)◊ sidhiu, deghinò ti pòngiu su murrabi!
Translations
French
cacheté,
transi
English
sealed,
numbed
Spanish
cerrado herméticamente,
entumecido
Italian
sigillato,
intirizzito
German
versiegelt,
erstarrt.
sídhidu , nm: sídhiu Definition trémia, móvia lestra ma pitica Synonyms e antonyms sàdhidu, sidhimentu Sentences est a sídhidos de su fritu ◊ m’ischidat a unu sídhidu intro ‘e note su turmentu.
sidhidúra , nf Definition su sidhire / frastimai a s. = cun arrennegu, a dentes sidhias Synonyms e antonyms sidhimentu Sentences intendendi ainci, no ia nau nudha ma mi fua fatu a sidhidura e fua sèmpiri prus pagu arrisigóngiu. Etymon srd.
sidhiméntu , nm Definition
su sidhire; genia de trémia
Synonyms e antonyms
sidhidura
/
fritida,
móida,
sidhada,
sidhida
Etymon
srd.
Translations
French
sursaut
English
start
Spanish
estremecimiento
Italian
sussulto
German
Zuckung.
sidhímu , nm Definition genia de druche.
sidhíni , nm: tzidhina* Definition druche chi si faet a Paschighedha: est fatu cun pane turrau fatu a farinos, corgiolu de aràngiu e saba, méndhula turrada, nughe Scientific Terminology drc.
sidhíre, sidhíri , vrb: tzidhire Definition
intrare apare, incasciare bene a istrintu (es. linna, pedra), serrare, cràere a sízigu, a forte, tostau, nau de istrégiu fintzes istangiare; mòvere (ma sèmpere cun s'idea de no si mòvere), e mescamente (rfl.) trèmere de assíchidu, de fritu o àteru, a cropu: nau cun arrennegu, fintzes istare firmu, citiu
Synonyms e antonyms
afíere,
sidhai*,
sizire
/
mòere,
sadhiare,
sadhie,
trèmere
Idioms
csn:
sidhirisí a ccn. = aferraidhu a istrintu; sidhirisí a sa muda = callare, istare mudos
Sentences
sa porta no sidhit bèni ◊ at sidhiu is dentis ◊ at sidhiu sas barras ◊ sa carrada cun su binu si sidhit
2.
no ti sidhas dae cue, mih! ◊ lu bidia che giaitadu, chentza mancu si sidhire! ◊ si non bollu dèu no si sidhint! ◊ su pitzinnu setziat a de gropas cun su babbu e, si s'àinu si sidhiat, si atacaiat a su babbu istringhinnedhu a bentre
3.
dae sa die chi sos fascistas l'ant menetada si sidhiat a donzi tzocu ◊ si sidhit de su frius
4.
sidhidí a sa muda o ti dongu un'iscutulada de cosa! ◊ Arrosica, ti apu nau a ti sidhiri che sa balla! (A.Murru)
Translations
French
cacheter,
tressaillir
English
to seal,
to give a start
Spanish
cerrar herméticamente,
atrancar,
sobresaltarse
Italian
sigillare,
trasalire
German
versiegeln,
zusammenzucken.
sidhíu sidhídu
sídhiu sídhidu
sídhu , nm Definition su sidhire; cosa sidhia, tostada (fintzes in sa carre e deosi fintzes marcu de diferente colore, coment'e neu o istídhigu); s'anedhu de su píscamu, fintzes una genia de anedhu de pramma chi si ponet a is prammas trebballadas chi s'ingollent po dhas beneíghere; genia de timbru de pònnere a fogu e singiale chi lassat, fintzes su singiale chi lassant is dentes candho istringhent cosa; in sa cóciula, sa parte tostada de su papu chi abbarrat atacada a sa gioga; sa parte a ventosa chi su prupu portat a filera in is cambas e chi ponet in sa cosa po si dhi atacare / pardu de sidhu = pàsculu cumonale Synonyms e antonyms sizu / marcu / badhu 2, càgiu 2. su pipiu portat unu sidhu in su fronti 4. sa dí de segai is pingiadas sa genti in Sardigna ponit su sidhu a sa simana longa de is inciàschidus e de is burlas Surnames and Proverbs smb: Siddu Etymon ltn. sigillum.
sídhu 1 , nm Synonyms e antonyms aschisorju, pósidu, sidhadu.