sighitívu , avb Definition a sa sighia Synonyms e antonyms ifatu Sentences bi podia andhare sighitivu cun sas anzones, nessi no mi che las aiant furadas!
sighíu sichíu
sigiàntu , avb: silgiantu, singiantu, sixantu Definition petzi chi…; prusaprestu, si capitat…, s'incapat, fortzis, no bi at prus chi…, bastat chi… Synonyms e antonyms ingiantu Sentences silgiantu fia macu, pro fàghere cosa gai! ◊ sixantu est malàidu, sinono Luisi benit de seguru ◊ a lu leare no bi fit mancu pensendhe… singiantu aiat in coro sa bolza de fàghere sa matessi vida sua, de sa caldeglina (N.Fois) 2. no l'apo bidu prus, singiantu no siat mortu.
sigígliu , nm: sigillu,
sizígliu,
sizillu Definition
su chi serbit o chi si ponet a serrare bene ccn. cosa; in cobertantza, fintzes fata, decisione forte e firma chi si pigat coment’e callendi a ciorbedhu, iscramentandho po ccn. farta / pòniri s. a una cosa o chistioni = donai su fini o cumplimentu, serrai sa chistioni
Synonyms e antonyms
segliadura,
ségliu,
sintzígliu
Sentences
betzesa, dolores e aciacos mi ant postu su sizillu in laras (Sotgiu)
Etymon
itl.
Translations
French
cachet
English
seal
Spanish
sello
Italian
sigillo
German
Siegel.
sigilladúra , nf Definition su sigillai Synonyms e antonyms serradura Etymon srd.
sigillài, sigillàre , vrb: sizigliare, sizillare Definition tupare bene, a sízigu, a istrintu, cun sigillu Synonyms e antonyms serrai, sizire Sentences candho s'est sizigliadu, su cocoi, deunendhe ingrassat ca istat frimmu ◊ pustis de tantas promissas sizilladas cun sas làgrimas, isfidiados bois las afaltzades! ◊ est sizigliadu che monza, intro de domo Etymon itl. sigillare.
sigillàu , pps, agt: sizilladu Definition de sigillai Synonyms e antonyms serradu 2. lu giamaiant "Tziu Caragolu" ca gighiat su coro sizilladu.
sigíllu sigígliu
sigíre, sigíri sichíre
sigitía sagetía
sígla , nf Definition incurtzadura de foedhos a sa sola lítera de cuménciu (iscrita manna e agiummai sèmpere cun puntu).
sigliería , nf Definition filera de sediles po is chi cantant in su coro (in crésia o in aterue) Etymon spn. sillería.
siglièta seglièta
signài , vrb Synonyms e antonyms annoditzai, signalai, sinzolare.
sígnala , nf Definition singiale, pruschetotu longu coment'e una línia, chi lassat una cosa passandho, arrasigandho, fintzes fatu apostadamente Synonyms e antonyms síngia Sentences is serradores po serrare is truncos dhis faiant is sígnalas cun su filu inciupiu de màngara.
signalàdu , pps, agt: signalau,
sinnalau Definition
de signalare; postu a notu, chi est connotu meda, famau, tentu a númene
Synonyms e antonyms
marcau 1
/
connotu,
distintu,
famadu,
fentomadu,
nódidu
2.
custas sunt cosas nódias e sinnaladas
Translations
French
célèbre,
distinct,
distingué
English
marked,
distinguished
Spanish
señalado
Italian
segnalato,
distinto,
insigne
German
angezeigt,
vornehm,
berühmt.
signaladúra , nf Definition su signalai Synonyms e antonyms malcadura Etymon srd.
signalài, signalàre , vrb: singialare,
sinnalare,
sinzalare Definition
fàere unu singiale, giare a bíere o a cumprèndhere, marcare cun calecunu singiale, pònnere a notu; nau de matas o àtera cosa prantada, fintzes cumenciare a fàere frutu
Synonyms e antonyms
annoditzai,
assintzare,
inditai,
ingitai,
signai,
sinzolare
Sentences
cherent sinnaladas sas berbeghes de múrghere, sas anzones de pesare ◊ sinnàlami sa pàzine de lèzere! ◊ su trenu a frúschiu sinzalat sa frimmada ◊ signàladi s'ora, sa die, su mese, s'annu chi as tentu custu ◊ apo sinnaladu sos fundhos de innestare ◊ in su libbru at postu unu frocu po singialare de anca depet lígere
2.
sa fae che l'at sica in fiore e de corrintolu mancu ndhe at signaladu
Etymon
itl.
Translations
French
marquer
English
to mark (counter)
Spanish
señalar
Italian
segnalare,
contrassegnare
German
signalisieren,
anzeigen,
ankündigen,
bezeichnen,
kennzeichnen.
signalàu signalàdu
signàle, signàli , nm: singiale,
singiali,
sinnabi,
sinnai 1,
sinnale,
sinnali,
sinzale Definition
css. cosa (iscritura, colore, figura, sonu o àteru) chi si ponet o faet po inditare, distínghere o giare a cumprèndhere calecuna cosa, o chi est indítziu de s'ite o chie (precisu o nono) chi dh'at fatu dipèndhere
Synonyms e antonyms
arrastu,
indíscia,
intzínniu,
macru,
sémida,
síngia,
sinneba,
sinzolu
/
símbolu,
significu
Idioms
csn:
pònnere sinnale a unu = iscudiridhu tanti de dhu lassai cun ccn. guastu; is sinnalis de s'isposu = sos donos, s'oraria chi s'ómine donat a sa fémina cojendhe; po tali sinnali = po cussu motivu; s. istradales = indíssios chi si ponent in oros de istradones e carrelas, de diferentes zenias e colores, mescamente pro chie si moet in màchina; su s. de sa rughe = sa rughe chi si faghet tochèndhesi cun sa punta de sos pódhighes de sa destra in cherbedhos, in mesu de petorras, in su codhu mancu e destru, ma fintzas sos primos duos pódhighes de sa manu (sos inditziales) postos a rughe (e a gantzu) zurèndhesi
Sentences
si ant fatu su sinzale de sa ruche e si sunt imbrenucadas ◊ chi no alluit est singiali malu ◊ at dau sinzale chi est galu bibu e sanu ◊ mi at fatu sinnai a mi abarrai a sa muda ◊ frebba sentza sidis: signale malu! ◊ ohi pitzinna astrada, ahi malassortada, como mi sunt prus craros sos sinzales! ◊ cun sa Cruxi, agguardada siat sa buca de mali: cun custu santu sinnali tenidha sempri segliada ◊ sinnale malu si no est torradu a como: fossis at tentu istrobbu ◊ s'arroda passendi lassat su signali ◊ is brabeis po sinnali portant is origas ispitzadas
2.
s'isposu at mandau is signalis a s'isposa
3.
de s'erba in cudha tanca no bi fit mancu su sinnale, mancu tudhu! ◊ chi no ndhe campet unu pro sinnale! ◊ mancu po sinnale bi ndhe at abbarradu! ◊ dhoi fut unu mascu incorradori e po tali sinnali, poita sèmpiri atumbada, unu corru dhi ammancàt ◊ su cómbidu o s'imbiatu sunt sinnales de comente unu càrculat s'àteru
Surnames and Proverbs
prb:
chini pigat e non ponit, signali dhoi lassat
Etymon
ltn.
signale
Translations
French
signal,
symbole,
symptôme,
empreinte
English
signal,
symbol,
symptom,
mark
Spanish
señal,
seña,
síntoma,
huella
Italian
segnale,
ségno,
sìmbolo,
sìntomo,
imprónta
German
Signal,
Zeichen,
Symbol,
Symptom,
Spur.