A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

sichíre , vrb: sighie, sighire, sighiri, sigire, sigiri, sijire Definition andhare a innanti faendho ccn. cosa cumenciada, durare in su tempus; andhare o cúrrere aifatu e lòmpere a ue un’àteru est andhau o est andhandho; lòmpere a un’arresurtau; agatare a unu asuba de su fatu, faendho unu dannu; si narat fintzes po andhare aifatu de una régula o de cosa pigada po ghia / pps. sichiu, sighidu; sighindhe = itl. di séguito Synonyms e antonyms insighiri, segudare, sensare, síghere, sodigai, tènnere | ctr. firmai, sensai, tasire Idioms csn: sighire, sighire a + vrb. inf. = itl. riprèndere a + vrb. inf.; èssere a sighi sighi = a su tene tene, a punta a lòmpere a tènnere a ccn. o carchi cosa; èssere malu a sighire (nadu de ccn.)= chi est difítzile mannu a lu buscare, chi pro l'agatare tocat de lu chircare a tantas bias, chi de is fainas chi tenit a meda ndi lassat a cò; sighire una faina, unu triballu = fàgherelu, agabbàrelu, achipire; sighibbila!, sighidebbila! = sighi, sighei de aici!; sighire s'ormina = andhare ifatu de s'ormina; sighiri su cuntzillu, su parri de ccn. = iscurtare, fàghere comente cossizat; lu sighit su sole (nadu de cosa prantada) = su sole li assutat sas raighinas, che lu sicat ca zughet paga terra; èssere malu a sighire (nadu de unu)= chi no faghet a ndhe fàghere fine de una faina, de un'óbbrigu, chi promitit e no muntenet, chi tirat acoa cun arreghèscias; sighire sas códias, sas trassas, sa malíssia de ccn. = agatarebbilas, bincherebbilas Sentences si su laore sighit gasi ocannu s'erricheus!◊ nachi Bodale s'intendhiat male: sighidu li at o passadu li est? ◊ préigant sa paghe e sighint a gherrare! ◊ fit proindhe, pariat chi sighiat ma at sessadu ◊ sighi a fàghere sa faina, no arrimes! ◊ su crapitu sichiat a melare ◊ sa morte apo a giamare si sighis a mi ofèndhere! ◊ custu triballu deo ti lu comintzo e tue sighis ◊ paria istrangugliadu: Gesummaria si mi fit sighidu gai!…◊ s'impresa est sighindhe a triballare apustis de sas férias ◊ sa maista iat fatu tzerriare a iscola sa mama de mammai po dhi nàrrere a dha fàere sighire a istudiare 2. so tucadu apustis sou, ma caminendhe lestru l'apo sighidu ◊ candu as pentzau mai a festa, tui, o fradi miu sighiu che fera?! ◊ currit totu e no si sighit mai ◊ sa betzesa mi est sighindhe! ◊ si funt fuius coment'e su bentu e immoi a dhus sighiri est unu fuedhu!…◊ nosu cumenciaus a movi: coidai a sigiri! ◊ sos annos, malasorte!, mi ant sighidu e no ndhe poto leare sa sedha (A.Casula)◊ si tuco prima, bois ndhe sighides ◊ ghirendhe a bidha nos at sighidu s'abba e ifustu nos at 3. e chie lu sighit custu muradore? promitit sempre ma no benit mai! ◊ istat a s'inghíria inghíria ma de triballu no ndhe sighit ◊ no lu poto sighire a ndhe li tirare su dépidu: candho mi bogat iscusas, candho si cuat! ◊ de custas piciochedhas no fait a ndi sighí una: a chini tenit de fai custu, a chini de fai cudhu e no ndi benit manc'una! ◊ sa cosa chi mànigo no la poto sighire cun sas pagas dentes chi zuto ◊ prantachela in fundhu, cussa cosa, ca sinono la sighit su sole 4. sighi costante s'istiga segura de s'arte! (P.Casu)◊ una borta apo sijiu s'erriu ci ni essiat dae su padente ◊ una borta apo sijiu s'istrada ci barigat dereta muru muru 5. si sentza mi mòrrere agguanto, a sa sorte li sigo sas códias (Limbudu)◊ bi lis sigo deo sa malíscia! ◊ a mie aiat chérfidu a babbu, ca bi l'aia sighida deo sa mandronia, a fuste! ◊ su cane sighit sas trassas a mariane ◊ fit a sighi sighi cun sos carabbineris Translations French continuer, persister, rattraper, surprendre English to continue, to persist, to reach, to catch Spanish seguir, alcanzar Italian continuare, proseguire, persìstere, raggiùngere, sorprèndere German fortsetzen, fortführen, andauern, erreichen, überraschen.

sichiría , nf: tzichiria* Definition fenugu de margiane Scientific Terminology rba, Ridolfia segetum.

sichirría , nf Synonyms e antonyms furriadolza, forriarjola, furriola Etymon srd.

sichirronàre , vrb Definition sicare Synonyms e antonyms assichillonai, assicorrae Etymon srd.

sichissíchi , avb: sighisighi Definition chi benit luego aifatu, apustis, a pagu tretu, a pagu tempus / èssere s., a s. = a su tene tene, apunt’a lu sighire, a lu tènnere (fintzes genia de giogu, po aciapare) Sentences fit una fera de ómine bandhidendhe a sighisighi cun sos carabbineris Etymon srd. Translations French ensuite, après English next to, just later Spanish inmediatamente después Italian apprèsso, sùbito dópo German darauf, kurz nachher.

sichitúra sichidúra

sichíu , pps, agt: sighidu, sighiu Definition de sichire; chi no cessat, chi at sighidu / de sighiu = unu aifatu de s'àteru, chentza cessare, a sa sighia, a síghidu; nies sighidos = frocadas, niadas una aifatu de s'àtera Synonyms e antonyms situ, supriu Sentences deo apo comintzadu e tue as sighidu ◊ tue ti che ses andhadu e deo che so sighidu ◊ a Fulanu l'ant sighidu furendhe 2. sa cantone preferida la canto a boghe sighida ◊ no mi faghet nudha sa tzarra issoro sighida ◊ custos sunt sighidos afannos, sighidos martirizos ◊ su carrasciale fint tres dies sighidas de cuntentos 3. est dexi dis proendi de sighiu ◊ in su cubile si traballabat prus de sichiu chi no in s'olibare Translations French continué, rattrapé, surpris English continued, reached, caught Spanish seguido, alcanzado Italian continuato, proseguito, raggiunto, sorpréso German fortgesetzt, erreicht, überrascht.

sichizòne , nm: tzichizone Definition méndhula aortitza, bícia, chi no lompet; cosa sicada / unu mundhu de s. = sicau totu Sentences su connau fit pinnicau che sichizone 2. su sídiu si bibat s'abba, su sichizone sa morte! ◊ a babbu e a mama de mene no lis abbarrat prus nudha: solu unu sichizone de disisperu Etymon srd.

sicía , nf Definition genia de erba chi faet asseliare is nérbios, batit su sonnu Synonyms e antonyms cabbumilla, caboníglia, cambamilla, cicirilloi Scientific Terminology rbzc, Matricaria chamomilla Etymon srd. Translations French camomille English camomile Spanish manzanilla Italian camomilla German Kamille.

sícia séchia

sicía 1 , nf Definition frore de cada mese, erba de frore, sicia móssia Synonyms e antonyms bellore, concuda 4, pudibudi Scientific Terminology rba, calendula officinalis Translations French souci (bot.) English pot marigold Spanish caléndula Italian fiorràncio, calèndola German Ringelblume.

siciài seciài

sicída , nf Synonyms e antonyms bibbigorra, cantaganta, chíchela, cicirida, cixa, cixigraxa, coibira, sitzigarra, tzitarra Sentences intendiast sa cantzonedha de is sicidas, chi no sentzàt mai, sèmpiri aguali (B.Lobina) Scientific Terminology crp.

sicigórru , nm: cicigorru, sinsigorru, sintzigorru, sissigorru, sitzigorru, tzintzigorra Definition animaledhu cun su corgiolu (corra) tundhu a bisura de caragolu: bogat una genia de saliàciu e in conca, candho essit a is abbas mescamente, bogat coment'e duos corros, modhes, ue in punta portat is ogos: cun custu númene est mescamente su biancu e un'àtera calidade birdància (boveri) e si arregollet po papare (su papu)/ su sitzigorru est símbulu de is bregungiosos ca comente dhi tocant is corros che dhos torrat a intrare Synonyms e antonyms babbacorra, barracorru, cocoi, cocorra, cocorróciu, croca, gioga, pissigorru 1, portamincorras, suntzorra Idioms csn: mamma de sitzigorru = zenia de cocoi chentza corza; sitzigorru buca modhi = chi zughet s'oru de sa corza, in s'ala abberta, tropu fine, chentza fata (e pro cussu no est bonu, depet sighire a crèschere); no bàliri unu sitzigorru = no bàlere a nudha; lassai isciogai is sitzigorrus = pònnere a zeunare; circai sitzigorrus a cúmpudu = candho ancora no sunt essidos, furriendhe sas pedras o àteru a bídere si bi ndhe at; sculaciai is sitzigorrus = segarendhelis sa punta de su caragolu (culàciu), prima de los sighire a còghere in sa bagna, a manera chi, manighèndhelos, ndh'essant a sutzadura Sentences betanci cussus sissigorrus a sa bagna e testadha de sali ◊ istrama, po papu de sitzigorru dh'as pigada?!◊ apu biu unu sicigorru cun tres mois de trigu… 2. sitzigorru, bogandi is corrus a foras e lassa sa bregúngia! Scientific Terminology crp, helix pomatia Etymon srd. Translations French escargot English snail (big) Spanish caracol Italian chiòcciola, lumaca, lumacóne German Schnecke, große Schnecke.

sicòi , nm: sicore, sicori Definition tempus longu chentza pròere, mancamentu de abba Synonyms e antonyms ansura, asciotura, asciutore, sciugura, sicagna, sicorja, sicúmene Sentences custu logu patescit su sicoi Etymon srd. Translations French sécheresse English aridity Spanish sequía, sequedad Italian siccità, secchézza German Dürre.

sicomènte , cng: sigomente, sigomenti, sigomentras, sigumenti, sigomentu, sucomente Definition foedhu po inditare sèmpere unu motivu, a bisura de càusa / sicomente no… = tanti gei no!… Synonyms e antonyms addaghi, incantughí Sentences sicomente a mie non mi at mai coglionatu nessune, est mentzus chi prima dimanne ◊ sigomenti custas píndulas si pigant a brenti prena, depit prima papai (A.Garau)◊ sigomenti no boliat chi dh'éssinti nau ca fut susuncu, at cumbidau totu su bixinau (B.Lobina)◊ sigomente est fintzas dae meda chi sa zente at lassadu sa cunditzione de s'animale, amus bisonzu de lezes e de istitutziones ◊ sucomente su pópulu si est pentitu de sa malesa, su Sennore l’at rispramiatu ◊ sigomentu cussa cosa li bisonzat no mi l'at dada 2. sicomente non che liu tirat su sutzu, cussa ambisuga!… Etymon ltn. sic qua mente Translations French puisque English since Spanish como, puesto que Italian siccóme, giacchè, poichè German da, weil, denn.

sicónzu , agt Definition chi est unu pagu sicau; nau de ccn., chi est làngiu Etymon srd.

sicónzu 1 , nm Synonyms e antonyms sicadura, sicamentu Etymon srd. Translations French séchage English exsication Spanish secado Italian essiccaménto German Trocknung.

sicòre, sicòri sicòi

sicòrja , nf Definition su èssere sicau, nau fintzes in su sensu de langesa de sa persona Synonyms e antonyms sicoi, sicura / langesa Etymon srd.