Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

disigàre , vrb Definition bènnere a malu puntu de is dispraxeres, de s'afrigimentu, agummai coment'e consumàresi de sa tisichéntzia Synonyms e antonyms indisicare, indisichire Etymon srd. Translations French se consumer de douleur, avoir de la peine English to grow sad, to pine away Spanish debilitarse por el dolor Italian intristire, consumarsi per dolóre German sich verzeheren.

disimainài, disimajài, disimaniài , vrb: dismaniai Definition pèrdere un’iscuta is atuamentos, coment'e candho unu si che imbortighinat de dolore o dispraxere mannu e orruet a terra Synonyms e antonyms abbadherigare, addramainai, ammustèlchere, dilmagiare*, ilmarinare, ingortigai, intostai, isdimajai, sdemmaniai | ctr. solbèschere Sentences cessu it'arrori, at a abarrai meda a si disimainai! Translations French s'évanouir English to faint Spanish desmayar Italian svenire German in Ohnmacht fallen.

disintonài , vrb Definition su no èssere a tonu, intonaos de boghe, fintzes su no torrare apare de duas cosas, in calecuna chistione Synonyms e antonyms distonare, istonai | ctr. atonare Etymon spn. desentonar Translations French chanter faux, dissoner English to be out of tune Spanish desafinar Italian stonare, dissonare German falsch spielen, oder singen, falsch klingen, nicht übereinstimmen.

disisperài , vrb: disisperare Definition isarcare meda, pèrdere s'isperàntzia Sentences chi no disisperat a tantas angustias de sa pena indurida?! ◊ chie cret in Deus no si disisperat mai Translations French désespérer English to deapair Spanish desesperar Italian disperare German verzweifeln an + Dat.

disocràre , vrb Definition castiare faendho atentzione meda, agiummai coment'e perdendho is ogos de s’isfortzu Synonyms e antonyms ciarizare, isperelare, isperare 1, palmizare Sentences candho mi zuchiat a sos chirichedhos disocrabo chin àteras mentes su muru de sas nues Etymon srd. Translations French fouiller du regard English to scan Spanish escrutar Italian scrutare German gucken, beobachten.

disonorài, disonoràre , vrb Definition leare s'onore, ofèndhere in s'onore Synonyms e antonyms desonrai, disondrare / ingannai 2. fiza mia, ista atenta a sos ómines ca funt semper in crica de disonorare sas féminas! ◊ cudhu cheriat sa pitzinna pro la disonorare, ma issa pro no pèrdere s'unore no bi at adduidu Translations French déshonorer English to dishonour Spanish deshonrar Italian disonorare German entehren.

disorientàre , vrb Definition pèrdere o fàere pèrdere s'orientamentu, is puntos 'cardinales' o necessàrios po su valore chi tenent, de no si connòschere prus inue est, unu, in logu chi no connoschet bene, o de no cumprèndhere in calecuna cosa o chistione introbicada Synonyms e antonyms scioncai 2. un'iscola istranza nos at disorientadu a su puntu chi tenimus dúbbiu mannu de chie e ite semus Translations French désorienter English to disorient Spanish desorientar Italian disorientare German desorientieren, verwirren.

dispedíe , vrb: dispedire, dispediri, dispidire, dispidiri Definition fàere o giare sa dispidida, saludare andhandhosindhe, pruschetotu partendho po andhare atesu, fàere viàgiu longu, mancare tempus meda; fintzes mandhare, bogare, fàere andhare Synonyms e antonyms dipaciare, saludae / lescensciare Sentences si est dispedidu ca fit tuchendhe a sordadare ◊ si seus dispidius badhendi in pratza ◊ si funt dispidius e si ndi funt andaus ◊ o babbu meu caru, est arribbada s'ora de mi ne dispedire! ◊ cudh'ómine s'est dipididu e aviadu s'est 2. dispedichelu! ◊ l'at dispediu chin pacas paràgulas firmas ◊ su babbu e sa mama si avicinesint pro mi dispedire ◊ a su teracu su mere che l'at dispedidu ca no poniat mente Etymon ctl., spn. Translations French prendre congé English to say goodbye (to s.o.) Spanish despedir Italian congedare, accomiatarsi German verabschieden ( sich ).

dispertàre , vrb Definition ischidare, mòvere, acutzare s'atentzione, fàere spertu, atentu, cabosu Synonyms e antonyms abbibare, intzidiare, ischidare, ispeltare, ispipigliare | ctr. ammammalucare 2. si no lu dispertas, no si ndhe pesat a sa sola Etymon ctl., spn. Translations French éveiller, exciter English to wake up Spanish despertar Italian destare German wecken, erwecken.

dispiàchere , vrb: dispiàghere, displàxiri, dispràgere, dispràgiri, dispràsere, dispràxere, dispraxi Definition provare o fàere provare in s'ànimu una genia de sufrimentu po calecuna cosa de male o de dannu o cosa chi no andhat comente si iat a bòllere / pps. dispràsiu, dispràgiu Synonyms e antonyms desaggradèssiri, indipetire | ctr. allegrare, piàchere, prexai Sentences mi dispiaghet ca no ti poto acuntentare, sinono cun totu su coro l'aia fatu! ◊ custu mi dispraset a dhu nàrrede ◊ sa tzia si fiat dispràsia meda ◊ mi disprajet, non potzo! ◊ ca mi ant contau un'ateruna cosa, m'iat a dispragi po esse beru!◊ mischinu, mi dispiachet pro isse! Translations French regretter English to dislike Spanish desagradar, disgustar, dolerse Italian dispiacére German leid tun, betrüben.

dispòniri, dispònnede, dispònnere , vrb Definition giare órdines, pigare decisiones, fàere dispostas, tènnere cosa o gente de pòdere impreare Synonyms e antonyms abrontai, allinzare, ammanitzare, apariciai, cuncodrai Sentences disponit sa Providéntzia sias de nosu amparadora ◊ fit dispostu de Deus de nos cozuare Translations French décider, disposer English to dispose Spanish disponer Italian dispórre German anordnen, entscheiden.

dissalíre, dissalíri , vrb Definition tròchere o bogare su sale a calecuna cosa, immenguare su sale; leare sa sustàntzia, isfrutare 2. su segare su fenu semper in su matessi logu dissalit sa terra Etymon itl. Translations French dessaler English to desalinate Spanish desalar, desalinizar Italian dissalare German entsalzen.

dissantaràre , vrb Definition bogare de pare; nàrrere male s'unu de s'àteru, foedhare male Synonyms e antonyms iscadreare, isconsiminzare, istracassare / arroinare, ifasciare, iscalabrare, isciarrocai / abbituperare Sentences ant dissantaradu sa giaga, sa càscia 2. istant sempre dissantarèndhesi dae su manzanu a su sero Etymon srd. Translations French dégonder English to unhinge Spanish romper, destrozar, vituperar Italian sgangherare German Verfall.

dissipài, dissipàre , vrb Definition foedhandho prus che àteru de papóngiu, digirire, immartire, consumare su sustentu chi giaet su chi si papat; ispaciare a tropu Synonyms e antonyms digidire, immartire, ispultidhire, matiri / ispeldisciare Sentences custu lu devides digilire e dissipare ◊ cussu est sanu de càssia e dissipat fintzas sas pedras Translations French digérer English to digest Spanish digerir Italian smaltire German verdauen, verbrauchen.

disterrài, disterràre , vrb Definition mandhare a su cunfinu, bogàreche o istesiare cun sa fortza a unu o gente meda puru de su logu suo de nadia, o inue bivet, a logu istràngiu po chi no potzat fàere coment'e in logu e cun gente chi connoschet, o su chi onestamente dhi aggradat o serbit, o fintzes po dh'isfrutare trebballandho; andhare a terra angena po si campare Synonyms e antonyms isbandhire, isterrare, terrafinare / bocare / essire Sentences Deus at disterradu sos dimónios dae su paradisu a s'inferru 2. bollu torrai a domu mia, si seu disterrau 3. de su coru tuu disterra dogna modu de pecai! Etymon ctl., spn. Translations French exiler English to banish Spanish desterrar Italian esiliare, sbandire, deportare German verbannen.

distínghede, distínghere, distínghiri , vrb Definition agatare is diferéntzias inter duas cosas; bíere crara una cosa de dha pòdere connòschere bene, fintzes arrennèscere a bíere una cosa chi si biet male, cun dificurtade Synonyms e antonyms apubai, issebertare, scerai Sentences fipo totu sa die illughinau: ne crapas ne crapitos distinghio ◊ s'ómine tzecu e gadhighinosu non distinghet su bonu de su malu 2. dae tesu goi no resesso a distínghere su chi mi ses ammustrendhe Etymon itl. Translations French distinguer English to distinguish Spanish distinguir Italian distìnguere, discèrnere German unterscheiden, erkennen, erblicken.

distribbuíre, distribbuíri , vrb Definition giare calecuna cosa a medas, a totugantos, pigare una cosa a che dha giare in tantos logos Synonyms e antonyms ispartzire Translations French distribuer English to distribute Spanish distribuir Italian distribuire German verteilen.

disuníre, disuníri , vrb Definition iscrobare, illobare, istacare, istesiare s'unu de s'àteru, una cosa de s'àtera Synonyms e antonyms iscrobare, scuncordai | ctr. aunire Translations French désunir English to break up Spanish desunir Italian disunire German trennen.

disvariài, disvariàre , vrb Definition fàere diferente, cambiare calecuna cosa Synonyms e antonyms isvariare, variai Etymon spn. desvariar Translations French diversifier English to diversify Spanish diferenciar Italian diversificare German unterscheiden.

disviàre , vrb Synonyms e antonyms desviai*, ilviare / istorrai Translations French détourner, dissuader English to divert Spanish alejar, desviar Italian sviare, distògliere German ablenken.