acobbanàdu , agt Definizione nau de ccn., chi portat su cabbanu bestiu, postu de cabbanu Sinonimi e contrari acapotadu Frasi Antoni che fuit essidu cun su bonete e bene acobbanadu.
acobbónu acabbónu
acobecàre, acobercài , vrb: acrobecai Definizione afacare, betare o pònnere a covecu, betare apitzu Sinonimi e contrari acavacai Frasi a s'intrada de sa gruta dhi ant acrobecau una perda manna Etimo srd.
acobiài, acobilàre , vrb: acoilae,
acoilare,
acoliai,
acoliare,
acubilare,
acugliai,
acuilai,
acuilare,
acuvilare,
aculiai,
aculiare,
cubilare Definizione
fàere fúrriu, torrare a cuile, a su crocadórgiu, andhare a crocare, fintzes pònnere in su crocadórgiu; istare o pònnere in calecunu logu, aintru, asuta, po si aprigare o cuare; istare in asséliu, firmu, su si apaghiare
Sinonimi e contrari
acoiletare,
acojai,
acuae,
apatai,
apogiai,
assebiai,
impudhilare
| ctr.
bocare,
essire,
pesare
Frasi
iscurtabas sos puzones su sero acubilandhe (P.Mura)◊ furriadorzu de istrias, acoilas bobborrotis e tirpias (L.Loi)◊ sas rúndhines sunt aculiadas in su filu ◊ is pillonedhus fiant acobiaus ◊ su pilloni innòi si acúliat a pausai
2.
furiat pruendu e po no m'isciundi mi seu aculiau ◊ no ia postu menti a babbu a m'aculiai in domu sua is dis de cussa strasura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se coucher,
s'abriter
Inglese
to return to the fold to go back to sleep to shelter
Spagnolo
cubilar,
cobijar
Italiano
rientrare nell'ovile,
ritirarsi a dormire,
ripararsi
Tedesco
in den Stall zurückkehren,
schlafengehen,
sich unterstellen.
acóbiu , nm: acóliu,
acuju,
acúilu,
acúliu Definizione
crocadórgiu de pudhas e de àteros animales (mescamente arestes), logu inue faet a istare arretiraos, in pàusu
Sinonimi e contrari
acoiladórgiu,
corcadorju
/
prudhaxu
/
acotu,
imbaru
Frasi
tocat chi dhi agateus un'acóliu, po crocai ◊ intraus a cust'acúliu e ndi pigaus otu pudhas ◊ is cuatru buchemelis andant a s'acúliu de is pudhas ◊ sos puzones agataiant acúliu in su niu
2.
in sa paghe agatiamos acúliu siguru ◊ candu at fatu cuss'alluvioni, sa genti, a chini at pótziu, at circau acóbiu in logu seguru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abri
Inglese
shelter
Spagnolo
refugio,
vivienda
Italiano
rifùgio
Tedesco
Unterkunft.
acobomàu acalamàu
acobòre acabòre
acòca , nf: coca Definizione genia de pigione mannu meda chi si parat puru: rara in Sardigna sa calidade areste Terminologia scientifica pzn, anall, anser fabalis, a. anser Etimo srd.
acocàre , vrb Definizione foedhandho de ccn., arrèndhere, coment'e pèrdere fortzas, gana Sinonimi e contrari acalamai, allacanae, ammoltighinare Frasi sa frebbe ndhe l'acocat.
acocedhài , vrb Definizione pònnere un'acotzu, una cota; pònnere o istare tropu acanta, nau fintzes in su sensu de fastigiare Sinonimi e contrari acossai, imbarare Frasi su bancu portat una camba prus crúcia e dhu depeus acocedhai, sinuncas abarrat movi movi (A.Simbula) 2. no bollu bí a fillu miu acocedhau a cussa craba!◊ no abarris acocedhau a mimi: bai a giogai!◊ ge dhoi est un'orixedha acocedhendi, fendi a s'acosta acosta!… Etimo srd.
acochinài , vrb Definizione
istare chentza fàere, ammandronau
Sinonimi e contrari
acovardai,
ammandronae,
ammandronire,
arraigai,
cilindronare,
impraitzai
Traduzioni
Francese
paresser
Inglese
to make lazy
Spagnolo
gandulear,
vaguear
Italiano
infingardire
Tedesco
träg werden.
acociàda , nf Sinonimi e contrari
firmada,
istentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
atermoiement
Inglese
delay
Spagnolo
demora
Italiano
indúgio
Tedesco
Zögern.
acociaràdu , agt Definizione de acociarare; chi est fatu a bisura de cullera, tundhu buidu a parte de pitzu, a cofu Sinonimi e contrari acogalzadu, cunculutzu | ctr. còrcobe, cucurúciu, cucurudu Etimo srd.
acociaràre , vrb Definizione fàere coment’e a lacu che una cullera Etimo srd.
acociàre , vrb Sinonimi e contrari afilusigare, afrimai, aisetare, istentae, tricare Frasi bènnere, istare, sighire acòcia acòcia Etimo itl. accucciarsi.
acociocedhàre , vrb Definizione nau de pipios, istare aifatu de sa mama che unu catzedhu; èssere timiditu che unu catzedhu Sinonimi e contrari acatedhare, acatzutzare Etimo srd.
acocoàdu , pps, agt: acocoau Definizione
de acocoare; chi est pitichedhu de carena, chi paret unu cocoi, unu tzintzigorru, fintzes chi est allorigau che cocoi
Sinonimi e contrari
bàsciu 1,
minoredhu,
pitiarredhedhu
2.
colorus acocoaus gosant tébidu soli
Terminologia scientifica
zcrn
Traduzioni
Francese
petit de taille
Inglese
little
Spagnolo
bajo,
pequeño
Italiano
piccolino
Tedesco
klein.
acocoàre , vrb Definizione fàere a cocoi, essire pitichedhu de carena Etimo srd.
acocoàu acocoàdu
acocobetàre , vrb Definizione istare o pònnere coment'e allorigaos Sinonimi e contrari abbajonare, acoconare, acocovedhae, acuculiedhare, colembrai, corcobare, inconcobare