aciúnta , nf: agiunta,
azunta Definizione
sa cosa o su tanti chi si aciunghet a un’àtera; cosa chi si narat, chi si contat in prus de su chi est su contu; in s'arau de linna cun sa timona in duos orrugos, sa parte de sa punta cun sa carícia (s'àtera est su pei) postas impare a bisura de innestu chi narant coja, una in pitzu de s'àtera, poderadas impare cun obbilos, craos / min. agiuntighedha; s'agiunta de su palinedhaju (bendhindhe cosa)= cosighedha de perunu contu, nudha
Sinonimi e contrari
agianta,
agiúnghida,
agnanta,
agualamentu,
annànghida,
annatura,
annunta,
insertu 1
| ctr.
iscontu,
méngua,
mímina,
scómputu
Frasi
dónnia aciunta est bona, che cudhu chi pisciada a mari! ◊ po aciunta seo cegu puru camminandho a bachedhu a manu in muru (F.Mereu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
adjonction
Inglese
addition
Spagnolo
añadidura
Italiano
aggiunta,
integrazióne
Tedesco
Zusatz.
aciuntài , vrb: agiuntai,
agiuntare,
ajuntare,
azuntare Definizione
aunire una cosa cun àtera, una a s'àtera a manera chi abbarrent coment’e una cosa ebbia, totu a unu, assardaos: azuntàresi si narat fintzes po si fidantzare
Sinonimi e contrari
aciúgnere,
agiànghere,
annúnghere
/
assardare
| ctr.
arrogai,
innànghere,
irjànghere
Frasi
is manus agiuntada e a Maria s'invocada fendi pregadoria ◊ torrat agiuntai custa carri segada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
joindre,
unir
Inglese
to join
Spagnolo
juntar
Italiano
congiùngere
Tedesco
vereinigen.
aciúntu , pps, agt: atuntu,
azuntu Definizione
de aciungi
Sinonimi e contrari
annuntile,
annuntu
Frasi
e ita ti at atuntu? ◊ at aciuntu un'atru delitu a is atrus chi iat fatu ◊ at aciuntu isceti custus fuedhus ◊ Deo puru protesto! — aiat azuntu Tatanu
Traduzioni
Francese
ajouté
Inglese
added
Spagnolo
añadido
Italiano
aggiunto
Tedesco
hinzugefügt.
aciuntúra , nf: agiantura,
agiuntura,
atzuntura,
azuntura,
giuntura,
zuntura Definizione
su aciúnghere, su pònnere impare duas cosas a manera de ndhe fàere una ebbia; tretu inue una cosa est o paret aciunta (in sa carena, totu is annoigadòrgios), su singiale de comente dh'ant aciunta; sa parte aciunta; fintzes sa cosa aciunta, sa de prus
Sinonimi e contrari
agiuntadura,
annaghidura,
annantura
/
annodricadorju,
annuadórgiu,
arte 1,
innoigadórgiu,
nigradroxu
Frasi
cust'aciuntura est mali fata ◊ los aiat apitzicatos goi vene chi non si latiat mancu sa taca de s’agiantura
2.
s'agiuntura de sos benujos, de sos pes, de sos pódhighes
3.
sa nura est aciuntura, in sa parentalla
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
articulation
Inglese
joint
Spagnolo
juntura,
articulación
Italiano
giuntura,
articolazióne
Tedesco
Verbindung,
Gelenk.
aciupàda , nf Sinonimi e contrari aciupadura Etimo srd.
aciupadòre , agt Definizione chi est adatu po aciupai, po che suspire abba, tinta o àteru deasi Sinonimi e contrari aciuposu.
aciupadúra , nf Definizione
su aciupai
Sinonimi e contrari
aciupinzu,
impapadura,
suspidura,
suspimentu
/
cdh. aciupatura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
absorption
Inglese
absorption
Spagnolo
absorción
Italiano
assorbiménto
Tedesco
Aufnahme.
aciupàe, aciupài, aciupàre , vrb: atzupare 1 Definizione
ciupire, suspire o frobbire abba o cosas deasi cun istràciu, paperi, o coment'e a surbidura; su che intrare de unu lícuidu a pagu a pagu in calecuna cosa asciuta o chi si podet ufrare de abba o cosas deasi; imparare a mente, su ndhe bodhire cun sa mente su chi si liget o s'intendhet
Sinonimi e contrari
aciupiri,
assupare 1,
assuspiri,
imbibbiri,
impapare,
inciupai,
sultzire,
sulviare,
surbare 1,
surbiri,
suspiare
/
bodhiri,
imparai
Frasi
dhui iat pani cun butiru e cafè cun lati de aciupai ◊ aciupa s'àcua chi ti nc'est arruta a terra! ◊ su chírciu de sa mesina, candho arrivat a atzupare, tet èssere saboridu…◊ at budhiu is ossus e papau pani aciupau
2.
sa cantzoni chi at cantau cussa piciocona ndi dh'apu aciupada sa primu borta chi dh'apu inténdia
Etimo
spn.
chupar
Traduzioni
Francese
imbiber,
absorber
Inglese
to absorb,
to soak
Spagnolo
embeber,
absorber
Italiano
imbévere,
inzuppare,
assorbire
Tedesco
einweichen,
aufnehmen.
aciupéri , agt, nm Definizione chi o chie che suspit (o pinnigat) totu, chi no lassat nudha, unu chi bolet su suo e s'angenu puru Sinonimi e contrari aggantzadu, assuriu, ingurdone, issotzigadore, limidu, soridu, susuncu / sfrutadori, suciadori Frasi cussus funt meris ricus e aciuperis Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
aciupínzu , nm Sinonimi e contrari aciupadura, suspimentu Etimo srd.
aciupíri , vrb: atzupire, ciupire Sinonimi e contrari aciupai, assuspiri, imbibbiri, inciupae, sultzire, sulviare, surbiri Frasi cust'ozu atzivit meda e sa cosa chi fries no ndhe atzupit nudha.
aciupósu , agt Definizione
chi che suspit s'isciustura, s'abba o cosas deasi; si narat fintzes de cosa chi portat súciu, chi faet a dha suspire / paperi a. = pabilu pro assutare sa tinta de s'iscritura
Sinonimi e contrari
aciupadore,
spongiosu
/
abbosu,
suciosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
absorbant
Inglese
absorbing
Spagnolo
absorbente
Italiano
assorbènte
Tedesco
aufsaugend.
aciurrufàe, aciurruvài , vrb Definizione pigare o segare a meda, a orrugu mannu, coment'e faendho a umpridura (o fintzes a furadura) Sinonimi e contrari aciurruvonai / imbèlghere Frasi cun is tamàtigas, in custu tempus, no tocat a aciurruvai meda, ca costant caras! ◊ eh, tui aciurruva, e poi ti lamentas ca coitat a isparessi cussu casu! ◊ no est chistioni de aciurruvai meda, cun su dinai, ca est pagu! Etimo srd.
aciurruvonài , vrb Definizione su si pònnere in mesu de cosas o chistiones faendho, forrogandho, tocandho fintzes ue no si depet Sinonimi e contrari aciurrufae Frasi ita ses aciurruvonendi ingunis, tui?! Etimo srd.
aciusàre , vrb Definizione crujare, crosai, nau in su sensu de fàere sa cosidura de un'iscórriu in s'orrobba sentza de dhue pònnere unu tzàpulu, acostindho e cosindho is duos oros.
aciuvàda , nf Definizione su aciuvai, su che afundhare in calecuna cosa mescamente in s’abba o àteru modhe) Sinonimi e contrari acabussada Etimo srd.
aciuvài aciufàe
aciuvaméntu , nm Sinonimi e contrari aciuvu, afundamentu Etimo srd.
aciuvàre aciufàe
aciuvàu , pps, agt Definizione
de aciuvai; chi ch'est afundhau, intrau a mesu, abbasciau, chi faet a cofu
Sinonimi e contrari
infossau
2.
portat is cantrexus aciuvaus, is ogus aciuvaus
Traduzioni
Francese
enfoncé,
coulé,
creux,
enfoncé
Inglese
ditched,
embedded,
hollowed out
Spagnolo
hundido,
ahuecado
Italiano
affondato,
infossato,
incavato
Tedesco
versunken,
eingesunken.