afianzaméntu , nm Sinonimi e contrari afianzada, afranzadura Etimo srd.
afianzàre , vrb: afranzare,
afrianzare Definizione
betare is bratzos a inghíriu de unu, in dossu, coment'e singiale de amore, mescamente saludandho; acostire a calecuna cosa coment'e imbarandhosi o acostire una cosa a un'àtera po istare méngius, istare acanta de pare; pònnere ammontu in pitzu / afranzare carre carre = impressare a forte
Sinonimi e contrari
abbaltzare,
abbrantzare,
acoltazare,
acuguzare,
afratziare,
aprensare,
atujare,
imbrassai
/
amparai
/
acarragiai,
cucuciare
| ctr.
isfianzare
Frasi
sa mama si at afranzadu su fizu comente l'at bidu ◊ s'isposa fit afianzada a s'isposu ◊ "O muzere mea, beni ca ti afranzo!" - at nau illargandhe sos bratzos ◊ ballandhe a sa tzivile, ca si afranzant, est fàtzile a rúghere in pecau
2.
a sos fundhos lis cheret afranzada sa terra ◊ che imbreagu tontono e mi afianzo a sa roca ◊ mi afianzant su coro sos basos tuos ◊ sos anzones si afianzant apare ◊ fit afianzadu cun pedhes ◊ sas féminas sunt afrianzadas cun s'isciallu ◊ mi afranzo su capoto ca so fritorosu ◊ ca fui sola mi so afranzada a isse
3.
cumprat sos chentu afianzada de sa parentella!
4.
remuniat su pane afianzèndhelu bene pro durare modhe
Traduzioni
Francese
embrasser
Inglese
to embrace
Spagnolo
abrazar
Italiano
abbracciare
Tedesco
umarmen.
afiànzu afiàgnu
afibbiài , vrb Definizione
intrare sa coatza in sa tíbbia (es. chintórgiu, cringa, cordonera e cosas deasi) po istrínghere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
atibbiare
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
boucler
Inglese
to fasten
Spagnolo
abrochar la hebilla
Italiano
affibbiare
Tedesco
zuschnallen.
aficàdu , pps, agt Definizione de aficare; nau de ccn., chi dhi ant giau aficu, ispera (de calecuna cosa)/ avb. a s'aficada = cun aficu, isperendhe in bonu, cun piaghere 3. dia chèrrere chi sa zente, in làcanas de paghe, passet su tempus sou messendhe, a s'aficada, laores de amore (C.Meridda)◊ si s'annada fit bona, sos massajos, faedhendhe a s'aficada, naraiant chi s'incunza aiat dadu su degheoto, su vinti e fintzas piús ◊ li so intradu a s'aficada, a lu faedhare ◊ a ot'annos, a sas duas de note, aggradat a drommire a s'aficada, no a pesare!
aficàdu 1 , pps, agt: aficatu Definizione de aficare 1; chi est coment'e chi dhi apant fatu is ficas, ispudau 2. fit a s'iscultza che unu pedidore e cun su bentone aficadu e pienu de untímine.
aficàntzia , nf: ficàntzia Definizione su pònnere aficu, su istare in s'ibertu de calecuna cosa chi si bolet, s'isperat Sinonimi e contrari aficu, iscetu Frasi ammuntono pensamentos chentza aficàntzia (N.Puggioni)◊ in su mundhu no ponzas aficàntzia! Etimo srd.
aficàre , vrb Definizione tènnere aficu, èssere in s'ibertu de calecuna cosa, pònnere imprastu a fàere calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de dhue fàere atentzione bene Sinonimi e contrari isperai Frasi no li fit bénnitu in mente nudha, pro cantu si bi fit aficatu Etimo spn. aficar.
aficàre 1 , vrb Definizione fàere is ficas, ispudare (contr’a ccn.) ponendho su pódhighe mannu in mesu de is àteros primos duos serraos e naendho a frastimu chi si sichet! Etimo srd.
aficàtu aficàdu 1
aficàtu 1 , agt Definizione chi ponet o est ponendho aficu, giaendho atentzione, a calecuna cosa chi bolet Frasi parent pacu aficatos a cantu ant intesu ◊ custu pitzinnu paret prus aficatu a giocare chi no a istudiare Etimo srd.
afícu , nm: afincu Definizione
genia de fide chi si tenet, cosa de bonu chi s'isperat o chi s'ibertat po su tempus benidore, su isperare; s’imprastu o contivígiu e atentzione chi si ponet po àere o fàere calecuna cosa de bonu, fintzes s’arresurtau
Sinonimi e contrari
aficàntzia,
apíchiu,
avocu,
cabu,
incuru,
imprastu,
iscetu,
ispera,
isperànscia,
médiu
/
atenscione
| ctr.
disisperu
Modi di dire
csn:
pònnere aficu a una faina = àere sa gana, pònnere cabu a fàghere una faina a manera de ndhe bogare carchi cosa de bonu; pònnere aficu a…, aficu chi… = dare tentu, fàghere contu; a s'aficu ’e Deu! = a su fadu ’e Deus, a su chi cheret Deus; male chentza aficu = chi no curat; contu chentza aficu = chi no si ndi tenit nudha
Frasi
s'aficu nostru lu ponimus in Deus ◊ mortu in rughe torresit a bida pro difúndhere in terra aficos mannos ◊ si intras in pretu cun ricu, mancari tenzas rejone, de bincher no as aficu (Piras)◊ bae tue e pone aficu, candho unu at mala fortuna! ◊ no tegno prus aficu de mi cojare ◊ tantu no bi at aficu, aite sighis a proare? ◊ no est malu s'aficu si istamus ispetendhe sos anzenos a fàghere su nostru!…
2.
sempre ponzendhe a su tribàgliu aficu est diventadu finamentra ricu ◊ cosas de tzou no ndhe imparant, ma ponent aficu a sos disirvios ◊ fit un'istudiante chin pacu aficu a sos libbros ◊ su póberu no at àteru aficu si no sa zoronada
3.
sunt annos consumados sentza aficu ◊ balanzos de cocoi… aficos mortos: su tantu de si campare a mesa bentre!
4.
si l'at abbratzadu chentza pònnere aficu a sa preséntzia de sos duos furisteris ◊ isse no bi ponzeit aficu chi fit pro li fàghere sa furca ◊ isse a sas ciarras no bi poniat aficu meda ◊ su diretore est veninne pro iscuntrobare si sos impiegatos sont travaglianne chin aficu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
confiance
Inglese
trust
Spagnolo
confianza,
expectativa
Italiano
affidaménto,
fidùcia,
aspettativa,
prospettiva
Tedesco
Vertrauen,
Erwartung.
afidadòre , agt, nm Definizione chi o chie si cójuat, chi faet s'afidu Sinonimi e contrari isposu Etimo srd.
afidàdu , pps, agt Definizione de afidare Sinonimi e contrari cojadu 2. cussa est fémina ancora sentz'afidada: no zughet s'anedhu de s'afidu.
afidadúra , nf Definizione su fàere s'afidu; su si fidare, fintzes fide etotu Sinonimi e contrari afidamentu Etimo srd.
afidantzàre afiantzài
afidàre , vrb Definizione
fàere s'afidu, documentos e funtzione po cojuare, ma fintzes solu giare fide, su si fidare
Sinonimi e contrari
cogiare,
cojubare,
isposai
/
fidai
Frasi
afidant luego comente sunt prontos sos pabilos ◊ cantu durat biu su primu maridu sa fémina no podet afidare un'àteru ◊ sa giòvana no fit de sa calidade sua, ma isse si innamoreit e si l'afideit ◊ ca fit ràida, su preíderu l'at afidada fora dae s'altare
2.
iscuru a chie afidat in padronos, parzant sintzeros, onestos e bonos! (F.Cesaracciu)
Terminologia scientifica
sntz
Etimo
itl.
affidare
Traduzioni
Francese
épouser,
se marier
Inglese
to marry
Spagnolo
casar
Italiano
sposare
Tedesco
trauen.
afíde! , avb Definizione foedhu chi si narat coment'e giurandho po assegurare s'àteru, cricandho de dhi fàere a crèdere méngius su chi si dhi narat / pònneresi in a. = zurare Sinonimi e contrari abberu, deveras, devide Frasi sa lítera fit in terra totu catigada, ma ndhe l'apo acolta, afide mia! ◊ afide gai est: mih sa rughe! ◊ afide, est comente ti so nendhe!
afideàdu , agt Definizione
chi tenet isperàntzia, chi giaet fide, chi promitit bene
Sinonimi e contrari
animosu,
fiantzosu,
isperanciosu,
iperansciadu
| ctr.
isarcadu,
scunfiantzosu
Frasi
tandho fia afideadu de mi che torrare a acordare e imbetzes so intradu in d-un'impresa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
confiant
Inglese
trustful
Spagnolo
confiado,
de confianza
Italiano
fiducióso
Tedesco
vertrauend.