apiconiaméntu , nm Sinonimi e contrari apiconiadura Etimo srd.
apiconiàre apichionàre
apicóniu abbicónia
apicorròbba , nm Sinonimi e contrari
portamantedhu
/
cdh. apicàgnulu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
portemanteau
Inglese
clothes stand
Spagnolo
percha
Italiano
attaccapanni
Tedesco
Kleiderhacken.
apícu , avb Definizione a picu, de mala manera, a s'apretada (ma si narat fintzes de colore, prus che àteru de su pilu de un'animale)/ leare, zúchere a. = chin apretu, a pessighidura pro lu tènnere, po iscúdere, po dhu cracare Frasi si remoniant in medas pro fughire a sas francas de sas "camisas nighedhas" chi los zuchiant apicu (G.Piga)◊ est pissichiu apicu de su tempus, de sa zustíssia Etimo srd.
apicuedhài apichedhài
apiculàda , nf Definizione
muntone mannu, cosa meda posta a pira, subràbare; logu ue si artzat
Sinonimi e contrari
bigada,
pira
/
altzadòglia,
ampuada,
ficada,
muntada,
petorru,
picada,
pigadorza
| ctr.
cabada,
falada
Frasi
candu acabbat de papai lassat un'apiculada arta de pratus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pile,
tas
Inglese
pile
Spagnolo
pila
Italiano
catasta
Tedesco
Stoß.
apiculàe , vrb: biculare, piculare Definizione pigare a bicadas, bicare Sinonimi e contrari bicullitare.
apiculài , vrb: apicurai Definizione
artzare a pitzu de calecunu logu o cosa, a in artu, coment’e apicandhosi ca est logu malu e andhat male, aguantandhosi cun is manos fatas a gànciu
Sinonimi e contrari
acadhai,
aperrociai,
aperricare,
aperrintzare,
apicai,
apicocai,
apichedhai,
apilicare,
apugiai
Frasi
si apículat finas a su cúcuru de su monti ◊ no fait a dh'aciapai aundi si est apiculau a sonai is campanas! ◊ is istaris de Castedhu de susu funt apiculaus in sa costera ◊ custa costera arrata est logu de si apiculai a usu de crabas ◊ is pipius si apículant a is matas ◊ si est apicurau a su muru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grimper,
escalader
Inglese
to climb
Spagnolo
trepar,
encaramarse
Italiano
arrampicarsi,
inerpicarsi
Tedesco
klettern.
apiculéri , agt, nm Sinonimi e contrari apilicadore Etimo srd.
apicurài apiculài
àpida , nf Definizione
su agatare
Sinonimi e contrari
agatada
Frasi
- A sa benénnida! - A sa ben'àpida!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
découverte
Inglese
finding
Spagnolo
hallazgo
Italiano
ritrovaménto
Tedesco
Auffindung.
apidhinàre , vrb: pedhinare* Definizione pònnere ogru, pitzigare de ogu comente faent is pidhinos.
apidinàdu , agt: pidinadu Definizione
chi tenet su pidinu, pentzamentu de fàere is cosas, chi dhue pentzat
Sinonimi e contrari
apinnicadu,
apremuradu,
aténdiu,
impedinadu,
pedinosu,
pinnicosu
| ctr.
trascuradu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
empressé
Inglese
attentive
Spagnolo
entregado
Italiano
premuróso
Tedesco
aufmerksam.
apidinàre , vrb: pidinare 1 Definizione èssere in pidinu, àere o pigare pentzamentu po calecuna cosa o calecunu Sinonimi e contrari acormulare, apeleare, contifizare, oriolare | ctr. trascurai Etimo srd.
àpidu , pps: àpitu,
àpiu 1 Definizione
de àere e de agatare (fintzes in su sensu de èssere bios)/ si l'at àpida = si est salvau
Sinonimi e contrari
agatau
| ctr.
pérdidu
Frasi
no as àpidu in vida ne gosu e ne cuntentu ◊ de tantos sacrifítzios no ndhe at àpidu nudha! ◊ de s'arràbbiu chi ndhe at àpidu, si at dadu tres altzadas e tres faladas! ◊ apo àpidu fizos de bonu a cumandhu ◊ no as àpidu àter'ora a fàghere custa cosa?!
2.
l'apo chircadu ma no l'apo àpidu ◊ inue mi so àpidu mi so apozadu candho at próidu ◊ sos Tres Res ant chircadu su pitzinnedhu finas chi l'ant àpidu ◊ E ben'àpidos: sanighedhos sezis? ◊ nos semus àpidos inie candho est capitada custa cosa
3.
chentz'abba no nos fimus àpidos, ca est su primu elementu de sa vida
4.
sos úrtimos funnos si l'ant àpita dae totu sos machines tuos (A.Pau)
Traduzioni
Francese
eu,
trouvé
Inglese
had,
found
Spagnolo
tenido,
hallado
Italiano
avuto,
trovato
Tedesco
gehabt,
gefunden.
apiedài, apiedàre apiadài
apietàdu , pps, agt Definizione de apietare; fatu a preta, cagiau / vena apietada in conca = tupada cun sàmbene apretadu Sinonimi e contrari agepadu 2. cantas chenas e immurzos mi apo fatu de fele apietadu!…
apietàre apiatàre
apigài , vrb rfl: aprigae,
aprigai,
aprigare Definizione
su si pònnere in aprigu, asuta o in pinna de calecuna cosa po no s’isciúndhere, no pigare sole, bentu o àteru de istrobbosu; fintzes su si arrangiare in calecuna àtera dificurtade; giare amparu / aprigaisí a ccn. = cricare, pedire agiudu a calecunu
Sinonimi e contrari
abbigare 1,
aggrundhare,
apaltare,
apogiai,
arrociare,
arrundhare,
crancare,
frànghere,
oprigai
/
amparai
Frasi
candho proet si aprigat in calecunu precone ◊ mi seu apigau de s'àcua ◊ no dhoi fiant matas po umbra aundi si aprigai ◊ cun cussu tempus mau si seis aprigaus in caincunu logu? ◊ arratza de temporada, no iscidiaus innui si aprigai! ◊ sa genti, ispramada ca is sordaus fiant isparendi, at iscapau a cúrriri po si aprigai ◊ donniunu si aprigat po sole o po s’abba ◊ su pastore aprigàt is brebès aintru de su nuraghe
2.
nisciunus mi agiudat: no isciu prus aundi mi aprigai! ◊ cussu si no iscit ite fàere si aprigat a s'italianu! ◊ a s'ora de su bisóngiu si aprigànt a issa
3.
giai chi podeis tantu, aprigai su cristianu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'abriter
Inglese
to protect oneself
Spagnolo
ampararse
Italiano
ripararsi,
rifugiarsi
Tedesco
sich flüchten.