cènsa , prep Sinonimi e contrari cena 1, chentza, sència* Frasi censa dinari no si cantat missa! ◊ po immoe apu prubbicau solu una cummédia: is àteras dhas ant portadas in iscena censa prubbicai.
censiméntu , nm: tzensimentu Definizione
sa crica, sa registratzione e su contu de totu is datos de una populatzione (o fintzes de àteru)
Frasi
s'imperadori cun d-unu decretu iat ordinau su censimentu de totus is chi biviant in s'imperu ◊ in Ula, in su censimentu de su 1951, dhue fiant duos ferreris, duos maistros de linna, duos maistros de pannu e bàtoro maistros de muru ◊ no ant acurtu a ponni su númiru in sa porta: comenti ant a arrinnesci a fai su censimentu? ◊ at fatu unu censimentu de totus sos abbitantes dae sos vinti annos in susu e at acatadu ca fint trechenta miza
Traduzioni
Francese
recensement
Inglese
cencus
Spagnolo
censo
Italiano
censiménto
Tedesco
Zählung.
censòre , nm Traduzioni
Francese
censeur
Inglese
censor
Spagnolo
censor
Italiano
censóre
Tedesco
Zensor.
cénsu , nm Definizione
is intradas, s'errichesa de unu
Traduzioni
Francese
patrimoine
Inglese
wealth
Spagnolo
patrimonio
Italiano
cènso
Tedesco
Vermögen.
censúra , nf Definizione
genia de controllu e de apretzetamentu e curretzione chi si faet a unu po su chi at fatu o est faendho
Traduzioni
Francese
censure
Inglese
censorship
Spagnolo
censura
Italiano
censura
Tedesco
Zensur.
censuradòre, censuradòri , nm Definizione chie faet is censuras Terminologia scientifica prf.
censurài, censuràre , vrb Definizione fàere censuras, nàrrere cosa in contràriu Sinonimi e contrari criticai, zudicare.
centàuru , nm Definizione
genia de mostru chi nanca fut mesu cuadhu (fintzes a chintzu) e mesu ómine (de chintzu in susu); oe, is chi manígiant motos mannas
Traduzioni
Francese
Centaure
Inglese
centaur
Spagnolo
centauro
Italiano
centàuro
Tedesco
Zentaur.
centèna , nf: centina,
chentina 1 Definizione
unos o unas chentu, su tanti de chentu
Frasi
at comporadu una chentina de fiados ◊ sa bidha nosta unu tempus teniat una centena de burricus
Etimo
ctl., spn.
centena
Traduzioni
Francese
centaine
Inglese
hundred
Spagnolo
centena
Italiano
centinàio
Tedesco
etwa hundert.
centésimu , nm: chentésimu,
giantésimu,
tzentésimu Definizione
unu in chentu, una parte de una cosa cumpartida in chentu, nau fintzas de dinare
2.
si benit a pedire, mancu centésimu dhi giao!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
centième,
centime
Inglese
hundredth
Spagnolo
centésimo,
céntimo
Italiano
centèsimo
Tedesco
Hundertstel.
centilèna, centilène , nf, nm: tzentilena Definizione genia de gasu chi si faet cun carburu de càlciu e abba: allutu est bonu a fàere lughe; làmpana a carburu.
centímetru , nm: tzentímetru Definizione
de su metro, una parte in chentu
Frasi
is peighedhos de sa cadiredha furint artos binti o binti chimbe centímetros ◊ in cust'arruga aciuvosa femus caminendi cun is arrodas cuíndixi centímetrus cravadas in terra ◊ issa est prus bàscia de mei de unus cantu centímetrus ◊ at segadu unu bucone de linna de tres o bàtoro centímetros
Traduzioni
Francese
centimètre
Inglese
centimetre
Spagnolo
centímetro
Italiano
centìmetro
Tedesco
Zentimeter.
centína centèna
centràle, centràli , agt, nf: tzentrale Definizione
chi est in mesu in mesu; logu inue si produet calecuna cosa chi de cue si mandhat a tantas bandhas (es. elétricu, gasu)
Traduzioni
Francese
central
Inglese
central,
plant
Spagnolo
central,
céntrico,
central
Italiano
centrale
Tedesco
zentral,
Zentrale.
céntru , nm: tzentru Definizione
su puntu, su logu chi arresurtat própriu in mesu, o fintzes chi est prus de importu a cunfrontu de àteros chi ndhe dipendhent
Sinonimi e contrari
| ctr.
oru
Traduzioni
Francese
centre
Inglese
centre
Spagnolo
centro
Italiano
cèntro
Tedesco
Zentrum.
céntu , agt, nm: chentu Definizione
deghe deghinas, deghe bortas deghe (in números àrabbos 100, in números romanos C): in sardu est su númeru chi si narat po nàrrere própriu medas; podet cuncordare o nono cun su númene chi acumpàngiat candho impare cun unos, unus s'impreat po nàrrere azummai chentu (unas chentas pessones, unas chentu pessones), e cuncordat sèmpere in números cumpostos (dughentas berbeghes, dughentos cadhos, duxentas personas, duxentus cristianus), foras a sa camp.; totu a unu cun àteros numeràrios, si ponet innanti cun mila/miza, ma apustis cun is múltiplos fintzes a noe: chentumiza, dughentos, trexentus; in is cumpostos cun mila/miza sa /s/ de su pl. iscumparit: dughentamiza, duxentumila, chimmeghentamila, otuxentumila / erba de chentu nodos = erbastérria (Polygonum aviculare), erba de centus nuus = survache (Equisetum palustre)/ dare sos chentu a unu = dàreli sos augúrios
Frasi
si est crepau in centu e un'arrogu ◊ l'at colpidu chentu e unu male ◊ tue faghes chentu e unu machine ◊ a chent'annos cun saludu! ◊ una maladia is féminas teneis: centu ndi bieis e centu ndi amais! (R.Locci)◊ custu piciochedhu una ndi pensat e centu ndi fait!
2.
semus contendhe a chentu a chentu ◊ de custus butiglionis ndi tengu una pariga ’e centus ◊ Bodale ch'est in sos chentu! ◊ pro fàghere cussa faina no bi at bisonzu de èssere in chentu!
Cognomi e Proverbi
prb:
de una fiza ndhe cheret chentu bènneros ◊ unu babbu pesat centu fígios e centu fígios no càstiant unu babbu
Etimo
ltn.
centum
Traduzioni
Francese
cent
Inglese
a hundred
Spagnolo
ciento,
cien
Italiano
cènto
Tedesco
hundert,
Hundert.
centuàncas , nm Definizione
babboi de centu peis (bíndhighi paja o de prus segundhu sa calidade), genia de bobboitedhu longhitu e totu peis chi curret lestru lestru, mescamente su chi si agatat in is domos
Sinonimi e contrari
centubeis,
centugambas,
chentubiudu
Terminologia scientifica
crp, scutigera coleoptrata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mille-pattes
Inglese
millepede
Spagnolo
milpiés
Italiano
millepièdi
Tedesco
Tausendfuß.
centubèis, centubès , nm: chentubès Definizione
babboi de centu peis (bíndhighi paja o de prus segundhu sa calidade), genia de bobboitedhu longhitu e totu peis chi curret lestru lestru, mescamente su chi si agatat in is domos; su centubeis de asuta de terra = hymantarium angulosum; est fintzas su bobboitedhu arrumbulutzu, su chi si serrat e faet a birilla si dhu tocant / unu chentubès, duos chentupès
Sinonimi e contrari
centuancas,
centugambas,
chentubiudu
/
abbericúngia,
poburedha
Terminologia scientifica
crp
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mille-pattes
Inglese
millepede
Spagnolo
milpiés
Italiano
millepièdi
Tedesco
Tausendfuß.
centubigiòne, centubillòni, centubixòne, centubuxònes, centubuzòne , nm: chentubuzone,
chentupizone,
chentupuzone Definizione
s'istògomo totu pígios de unos cantu animales: bentre chentu puzones, o chentu pizos, o brente grussa
Sinonimi e contrari
bentrebizàdile,
bentrelussa,
chentubizos,
entrebizone
Frasi
cussu portat pinnigas prus de su centubigionis!
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
centipellione(m)
Traduzioni
Francese
feuillet,
livret
Inglese
omasum
Spagnolo
omaso,
libro
Italiano
centopèlle
Tedesco
Blättermagen.
centugàmbas , nm Definizione babboi de centu peis (bíndhighi paja o de prus segundhu sa calidade), genia de bobboitedhu longhitu e totu peis chi curret lestru lestru, mescamente su chi si agatat in is domos Sinonimi e contrari centuancas, centubeis, chentubiudu Terminologia scientifica crp, scutigera coleoptrata Etimo srd.