cazadúra cagliadúra
cazagàza cagiagàgia
cazàre cagiàre
cazàre 1 , nm Definizione su fodhe ue su pegus piticu portat su càgiu Sinonimi e contrari cracale, giagale Etimo srd.
cazàri, cazàrju , nm Definizione istrégiu (de ortigu) a pònnere su càgiu Frasi trastos de pinneta: tasca, lama, corcàrgiu, cazari, barile, bértula, istrale, lapiolu, múrica… Etimo srd.
cazentàda caentàda
cazentàre caglientài
cazènte callènte
cazinàre , vrb Definizione fàere sa cosa a unu martitzu, a papinu, tropu modhe e isfata, cagiada a fortza de cotura Sinonimi e contrari spuentai Etimo srd.
cazòsa , nf: gazosa Definizione genia de bufóngiu fatu cun abba, tzúcuru e anidride carbónica.
càzu càllu
cèa , nf: chea,
cheja,
gea Definizione
terrenu in paris, friscu e bonu, prus che àteru in logu bàsciu chi faet a badhe; tretu in paris, fatu a pratza o unu pagu a fossu, po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna de fàere a crabone; calanca, fossighedhu, fossu, a logos fintzes losa, su chi si faet in campusantu po pònnere unu mortu
Sinonimi e contrari
badhe
/
crabonalza,
fogàgia,
piatza 1
Modi di dire
csn:
sa chea de s'oju = sa calanca de s'ogru; chea de su batile = su fossitedhu de su batile; a pasare a sa chea! = apustis mortu, candho unu ch'est in sa fossa; acadhare sa chea = assentare sa linna pro la carrarzare e pònnere fogu faghindhe carbone
Frasi
apu sonnau de cantai ispantus de ceas in frori ◊ chi no fessit ca ti apu isposau dèu fiast ancora pascendi procus me is ceas! ◊ si bidiat sa luxi de su soli calendi peri is costeras e in sa cea ◊ fiat una cea prena de matas e de tupas ◊ sa crésia de Sacàrgia est in d-una bella cea inghiriada de montixedhus (B.Erdas)◊ mama mea annaiat a messare e marrare in cussas chejas de sa màrghine
2.
custos parisedhos sunt totu cheas chi che ant fatu faghindhe carbone ◊ ite cheas mi atzendhes in carres! ◊ sa linna si coghet a carbone in sa chea
3.
preparesint una chea manna e in cue che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ custu santugristos est a lu pònnere in sa chea mia, candho apo a èssere mortu ◊ irforrade medas chejas in custa vadhe: si ant a prenare de abba!
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
fossé,
plaine encaissée,
charbonnière
Inglese
ditch,
charcoal pit,
plain
Spagnolo
foso (m),
zanja,
carbonera
Italiano
fòsso,
pianura incassata,
carbonàia
Tedesco
Graben,
Kohlenmeiler.
cèa 1 , nf: gea* 1, zea Sinonimi e contrari aeda, beda, biarava Terminologia scientifica rbzc, Beta vulgaris.
cecíre , vrb: cicie, cicire, setzire, tzetzire Definizione pònnere, istare cun is nàdias postas (in terra, in d-una cadira, a cuadhu, e àteru); orrúere o calare bene (nau de bestimentu), de manera chi una cosa si adatat, o istat firma / pps. ceciu, ciciu; a sa cicida = istendhe sétidos Sinonimi e contrari seciai, sècere, sèdere | ctr. pesare, stantarxai Frasi cicidi ca mi faes cumpangia! ◊ mi cècio inoghe ◊ mancat su tempus de si cicire e iscríere ◊ baie e ciciesi, ca seo intrandho!◊ si est torrau e cicie in sa cadira 2. a piciochedhos andhaiaus a brinchidare in is muredhos e giogare a "sa ladedha" cicios in terra ◊ sa bona parte dha fàcio ciciu mancari in secidórgiu cammiau (I.Casula)
cécula , nf Definizione tretu tundhu in conca, túndhiu, chi portànt is preides unu tempus / èssere in c. = portai sa c. Sinonimi e contrari chérica, chirighia, créchia, lériga Frasi gasi sias in cécula!…
cedàe, cedàre , vrb: chedare Definizione sessare, tasire de foedhare, chellare Sinonimi e contrari acaidare, assamudare, cagliai, citire | ctr. faedhare Frasi no fut a dhu murrungiare e méngius si si fut chedau ◊ chedaeosi, dimónios!◊ furint atremenandho is piciochedhos a si cedae a sa muda.
cèdere , vrb: cèdiri,
tzèdere* Definizione
pèrdere is fortzas, lassare andhare, no aguantare prus, lassare bínchere s'àteru o un'àtera fortza
Sinonimi e contrari
ammollai,
arrèndhere,
indugi,
iscapae
Frasi
a fuire cun tegus no apo a cèdere, ca solu su dh'intèndhere mi est fastígiu, e méngius est chi Deu mi ndhe let! (A.Barra)◊ a isse li aviant cédidu terrinu
Traduzioni
Francese
céder
Inglese
to give
Spagnolo
ceder
Italiano
cèdere,
soccómbere
Tedesco
erliegen.