códomu , agt, nm: códumu,
cómodu,
cómudu Definizione
chi est postu o assentau bene, chi est fàcile o andhat bene, discantzosu a manigiare; nau de ccn., chi si agatat o istat bene po comente est postu, ciciu, o est bivindho, ma fintzes chi po sa preitza no si movet a fàere cosa; logu adatu, comodidade, po fàere de bisóngiu, andhare de su corpus
Sinonimi e contrari
cumbeniosu
| ctr.
iscódumu
/
bàscia,
belledha,
comuna 1,
privada,
tzesso
Frasi
sa computera pro iscríere est códuma meda ◊ za ses códumu chi cheres a ti la zúghere a pes, sa cosa chi ti serbit!…
2.
sas domos chi unu tempus fint postas de códomu fint petzi cussas de sos cusinos
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
confortable
Inglese
comfortable
Spagnolo
cómodo
Italiano
còmodo
Tedesco
bequem.
codòne, codòni cadòne
còdora, còdoro , nf, nm Definizione
modhitzi o chessa de monte, genia de linna chi faet a matighedha e faet a innestare a pistàciu
Sinonimi e contrari
acodro,
chessabera,
modhitziera,
soperi
Frasi
còdoros e ghiníperos e aliderru chin níbberos lassant in ispantos sas pessones (I.Camarda)
Terminologia scientifica
mt, Pistacia terebinthus
Etimo
grc.
acródrya
Traduzioni
Francese
térébinthe
Inglese
terebinth
Spagnolo
terebinto
Italiano
terebinto
Tedesco
Terebinthe.
codóscu , agt Sinonimi e contrari robbustu Frasi ajaja mia est bècia ma arrexinosa e codosca.
codòspe cadòspe
codòspo , nm Definizione unu de is tantis númenes chi narant a margiane Sinonimi e contrari grodhe, magliane Etimo srdn.
còdra , nf: colda,
corda Definizione
genia de fune longa, grussa, po acapiare, mescamente filada a atrotigadura; genia de filu de metallu in d-unas cantu ainas de sonare; nérbiu o músculu o fintzes àteru, longu e grussu, in sa carena; genia de papare fatu cun istentina filada de animale piticu; tira de làuna forte e corriatza imbodhigada a caragolu po fàere mòvere calecunu ingranàgiu mescamente de is arrellògios / min. cordedha
Sinonimi e contrari
fune,
soga
/
córdula
/
nérbiu
Modi di dire
csn:
sas cordas de su tuju = sas chi si podent bídere candho unu abbóghinat a forte, arteriadu; sas cordas de sa puzone = parte de su mermu chi si prenat de sàmbene candho si arritzat; c. cadhigada = acuadhigada, subràbari pro carchi irfortzu o movimentu irdeortu; dare c. a unu = bantàrelu, adduire a su chi narat pro lu fàghere chistionare de prus, pro ndhe li tirare carchi segurtade; filai sa c. a unu = fai ccn. cosa pro portai a unu a nàrriri o a fai su chi no bollit; segai is cordas a unu = segai sa matza, dàreli ifadu; fàghere sa corda a sa musca = èssiri susuncus, limidos; èssere a cordillongu = a filera, a portessione
Frasi
sa chiterra est un'aina a cordas
2.
sa corda arrustu o a cassola est cosa licantza ebbia!
3.
a su rellozu li cheret dadu corda, segundhu ite rellozu est
4.
de su feli, a su sennori dhi fiant ingrussadas is cordas de su tzugu
Cognomi e Proverbi
smb:
Corda, Cordedda
Etimo
ltn.
chorda
Traduzioni
Francese
corde
Inglese
rope
Spagnolo
cuerda
Italiano
còrda,
tèndine
Tedesco
Seil,
Sehne.
codràu , nm: cordau Definizione biga posta in paris in sa teulada Frasi no dhu bit cussu codrau, totu arranau e callagalla de frommiga?! ◊ torra, rúndili, e calenta su niu in su cordau! Etimo srd.
codrimingiài , vrb: codromingiai Definizione
agiustare, aprontare po calecuna cosa
Sinonimi e contrari
cuncodrai,
conziminare,
ordimignare
| ctr.
isconsiminzare
Frasi
istau ca no m'iscabbullu de codrimingiai cussu pitzuedhu de arracatu! ◊ est unu giogu codromingiau po bendi cosa ◊ cumentzai a si codromingiai ca s'ora est incarrebendi! ◊ ita anca dhi as a codromingiai a cudhu letu, paris cuncodrendi su seprucu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
préparer,
combiner
Inglese
to prepare,
to combine
Spagnolo
preparar
Italiano
preparare,
combinare
Tedesco
vorbereiten,
vereinigen.
codriòba , nf Definizione currente de linna chi si ponet faendho teuladas.
codriòla , nf, nm: coldiola,
coldiolu,
cordiola,
cordiolu Definizione
genia de funighedha fine, mescamente sa chi si ponet a sa bardúfola; su pl. is cordiolus funt is istentinas
Sinonimi e contrari
balentinu,
cannabitu,
cordedha,
cordigliola,
filadissa,
funedhu,
grosseru,
ispaitu,
lentzinu,
músciu,
presógliu,
toroneu,
tzunghedhu
Modi di dire
csn:
segamentu de cordiolas, de cordiolus = segamentu de matza; istríngiri is cordiolas a unu = istàreli ifatu, custrínghere a fàghere carchi cosa; cordiolu de… (css. cosa)= filera, sia de…
Frasi
piga su coldiolu po acapiare su cane!◊ teniat su cannitzu apicau cun bàtoro cordiolas
2.
ndi tengu de segamentus de conca e de cordiolas in su trabballu!…◊ sa primu persona chi benit a mi segai is cordiolus mi depit timi!
3.
sa mastra aviat torrau a lèghere cussu cordiolu de lúmenes ◊ de contos ndhe isciat cadaune unu cordiolu e una parte l'amus contada
Etimo
itl.
corda
Traduzioni
Francese
ganse,
cordonnet
Inglese
cord
Spagnolo
cordel
Italiano
cordellina,
cordoncino
Tedesco
dünne Schnur.
codrobínu cardolínu
codrógu cadógiu
codrolínu cardolínu
codromingiài codrimingiài
codromíngiu , nm Definizione
preparamentu de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
ammanitzu,
ammàniu 1,
imminzu,
ordiminzu
Frasi
tenit dogna arratza de codromíngiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
préparatif
Inglese
preparation
Spagnolo
preparativo
Italiano
preparativo,
allestiménto
Tedesco
Vorbereitung.
codronèra cardanèra
codrovígliu , nm Definizione genia de frache fine meda po messare trigu Terminologia scientifica ans.