A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

códomu , agt, nm: códumu, cómodu, cómudu Definitzione chi est postu o assentau bene, chi est fàcile o andhat bene, discantzosu a manigiare; nau de ccn., chi si agatat o istat bene po comente est postu, ciciu, o est bivindho, ma fintzes chi po sa preitza no si movet a fàere cosa; logu adatu, comodidade, po fàere de bisóngiu, andhare de su corpus Sinònimos e contràrios cumbeniosu | ctr. iscódumu / bàscia, belledha, comuna 1, privada, tzesso Frases sa computera pro iscríere est códuma meda ◊ za ses códumu chi cheres a ti la zúghere a pes, sa cosa chi ti serbit!… 2. sas domos chi unu tempus fint postas de códomu fint petzi cussas de sos cusinos Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu confortable Ingresu comfortable Ispagnolu cómodo Italianu còmodo Tedescu bequem.

codòne, codòni cadòne

còdora, còdoro , nf, nm Definitzione modhitzi o chessa de monte, genia de linna chi faet a matighedha e faet a innestare a pistàciu Sinònimos e contràrios acodro, chessabera, modhitziera, soperi Frases còdoros e ghiníperos e aliderru chin níbberos lassant in ispantos sas pessones (I.Camarda) Terminologia iscientìfica mt, Pistacia terebinthus Ètimu grc. acródrya Tradutziones Frantzesu térébinthe Ingresu terebinth Ispagnolu terebinto Italianu terebinto Tedescu Terebinthe.

codóscu , agt Sinònimos e contràrios robbustu Frases ajaja mia est bècia ma arrexinosa e codosca.

codòspe cadòspe

codòspo , nm Definitzione unu de is tantis númenes chi narant a margiane Sinònimos e contràrios grodhe, magliane Ètimu srdn.

còdra , nf: colda, corda Definitzione genia de fune longa, grussa, po acapiare, mescamente filada a atrotigadura; genia de filu de metallu in d-unas cantu ainas de sonare; nérbiu o músculu o fintzes àteru, longu e grussu, in sa carena; genia de papare fatu cun istentina filada de animale piticu; tira de làuna forte e corriatza imbodhigada a caragolu po fàere mòvere calecunu ingranàgiu mescamente de is arrellògios / min. cordedha Sinònimos e contràrios fune, soga / córdula / nérbiu Maneras de nàrrere csn: sas cordas de su tuju = sas chi si podent bídere candho unu abbóghinat a forte, arteriadu; sas cordas de sa puzone = parte de su mermu chi si prenat de sàmbene candho si arritzat; c. cadhigada = acuadhigada, subràbari pro carchi irfortzu o movimentu irdeortu; dare c. a unu = bantàrelu, adduire a su chi narat pro lu fàghere chistionare de prus, pro ndhe li tirare carchi segurtade; filai sa c. a unu = fai ccn. cosa pro portai a unu a nàrriri o a fai su chi no bollit; segai is cordas a unu = segai sa matza, dàreli ifadu; fàghere sa corda a sa musca = èssiri susuncus, limidos; èssere a cordillongu = a filera, a portessione Frases sa chiterra est un'aina a cordas 2. sa corda arrustu o a cassola est cosa licantza ebbia! 3. a su rellozu li cheret dadu corda, segundhu ite rellozu est 4. de su feli, a su sennori dhi fiant ingrussadas is cordas de su tzugu Sambenados e Provèrbios smb: Corda, Cordedda Ètimu ltn. chorda Tradutziones Frantzesu corde Ingresu rope Ispagnolu cuerda Italianu còrda, tèndine Tedescu Seil, Sehne.

codràu , nm: cordau Definitzione biga posta in paris in sa teulada Frases no dhu bit cussu codrau, totu arranau e callagalla de frommiga?! ◊ torra, rúndili, e calenta su niu in su cordau! Ètimu srd.

codrimingiài , vrb: codromingiai Definitzione agiustare, aprontare po calecuna cosa Sinònimos e contràrios cuncodrai, conziminare, ordimignare | ctr. isconsiminzare Frases istau ca no m'iscabbullu de codrimingiai cussu pitzuedhu de arracatu! ◊ est unu giogu codromingiau po bendi cosa ◊ cumentzai a si codromingiai ca s'ora est incarrebendi! ◊ ita anca dhi as a codromingiai a cudhu letu, paris cuncodrendi su seprucu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu préparer, combiner Ingresu to prepare, to combine Ispagnolu preparar Italianu preparare, combinare Tedescu vorbereiten, vereinigen.

codriòba , nf Definitzione currente de linna chi si ponet faendho teuladas.

codriòla , nf, nm: coldiola, coldiolu, cordiola, cordiolu Definitzione genia de funighedha fine, mescamente sa chi si ponet a sa bardúfola; su pl. is cordiolus funt is istentinas Sinònimos e contràrios balentinu, cannabitu, cordedha, cordigliola, filadissa, funedhu, grosseru, ispaitu, lentzinu, músciu, presógliu, toroneu, tzunghedhu Maneras de nàrrere csn: segamentu de cordiolas, de cordiolus = segamentu de matza; istríngiri is cordiolas a unu = istàreli ifatu, custrínghere a fàghere carchi cosa; cordiolu de… (css. cosa)= filera, sia de… Frases piga su coldiolu po acapiare su cane!◊ teniat su cannitzu apicau cun bàtoro cordiolas 2. ndi tengu de segamentus de conca e de cordiolas in su trabballu!…◊ sa primu persona chi benit a mi segai is cordiolus mi depit timi! 3. sa mastra aviat torrau a lèghere cussu cordiolu de lúmenes ◊ de contos ndhe isciat cadaune unu cordiolu e una parte l'amus contada Ètimu itl. corda Tradutziones Frantzesu ganse, cordonnet Ingresu cord Ispagnolu cordel Italianu cordellina, cordoncino Tedescu dünne Schnur.

codrobínu cardolínu

codrógu cadógiu

codrolínu cardolínu

codromingiài codrimingiài

codromíngiu , nm Definitzione preparamentu de calecuna cosa Sinònimos e contràrios ammanitzu, ammàniu 1, imminzu, ordiminzu Frases tenit dogna arratza de codromíngiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu préparatif Ingresu preparation Ispagnolu preparativo Italianu preparativo, allestiménto Tedescu Vorbereitung.

codronèra cardanèra

codrovígliu , nm Definitzione genia de frache fine meda po messare trigu Terminologia iscientìfica ans.

codròxa , nf Sinònimos e contràrios camarada, cedha, fiotu.

códru , nm Sinònimos e contràrios córdulu, istentina Frases su codru grussu de su porcu si prenit cun sànguini cundiu po fai is budhedhas ◊ su codru de is angionis si fait a córdula ◊ istichiu su codru in s'imbudedhu de sa mola si incumentzat a dhu preni de sartitzu. Terminologia iscientìfica crn, mng.