copíle , agt Definizione chi est a loba, chi faet parte de una loba Sinonimi e contrari copiolu, cremédhiche, cróbinu, cropaju, fadainu, lobarzu Frasi a issa l'azuat meda sa sorre copile Etimo srd.
copiólu , agt, nm: cupiolu Definizione
chi o chie est naschiu a loba, allobau, de una bentre, frade o sorre de loba; nau de versu, chi faet rima cun s'àteru
Sinonimi e contrari
cróbinu,
cropàgliu,
fadainu,
gupíule
/
ttrs. cupioru
Frasi
copiolu so deo: deo cun frade meu semus unu! ◊ ambos duos amus ideales pretzisos e finas in custas cosas de apentu parimus copiolos naturales ◊ sos copiolos naschesint a sa data signalada ◊ s'úndhighi de cabidanni da in artu sas turres copiolas ant distrutu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jumeau
Inglese
twin
Spagnolo
gemelo,
mellizo
Italiano
gemèllo
Tedesco
Zwillings.
copiòne , nm Traduzioni
Francese
manuscrit,
scénario
Inglese
copycat
Spagnolo
guión
Italiano
copióne
Tedesco
Regiebuch.
copísta , nm Definizione chie tenet s'impreu de copiare, mescamente cosa iscrita Terminologia scientifica prf.
cópiu , nm Definizione prochedhu, prus che àteru pesandho o de pesare a mannale (e si narat fintzes po dhu tzerriare)/ pàrriri sa mardi de is cópius (nadu de fémina) = èssere rassa meda, rassa che porcu Sinonimi e contrari polcu Frasi mòrgio a cópiu e papamus! Terminologia scientifica anall.
còpla cóbbula
copribbústu , nm Definizione píngios de fémina fatu a bestire in codhos e petorras po aguantare is titas Sinonimi e contrari petíglia.
copúdu , agt: cupudu,
cupuru,
gupudu Definizione
nau de cosa fata a cofu, cofuda, mescamente tundha, castiada de sa parte buida
Sinonimi e contrari
acogalzadu,
cafudu,
conculinu,
cunculutzu,
cupútzulu,
fucudu,
pojútulu,
putudu,
tufudu
/
cdh. cuputu
| ctr.
còrcobe,
cucurúciu,
cucurudu
/
planeri,
ladu
Frasi
po pigai su lati si ponint is díscuas mannas cupuras
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
concave
Inglese
concave
Spagnolo
cóncavo
Italiano
còncavo,
incavato
Tedesco
konkav,
hohl.
cópula cóbbula
cópula 1 , nf: cúpula Definizione su chelu de calecunu fràigu, fintzes de su forru a bòveda arcada e a base tundha, o de sa geminera Sinonimi e contrari popoliu, pópula, tzimbóriu / ttrs. cúpura Terminologia scientifica dmo Etimo itl. cupola.
copulàre cobbulàre
copulèta , nf: cupuleta Definizione genia de druche Frasi chin sa melaghidonza mamma faghiat una cusselva chi impitaiat pro pienare sas tericas e sas copuletas (P.Gajas) Terminologia scientifica drc Etimo spn. + itl. cubilete + coppa.
còra còla 1
coràbbili , agt Definizione nau de gente (es. amigu): de su coro, chi si tenet caru meda Sinonimi e contrari amistantziosu, corale.
coràda , nf: corara Definizione
sa canna de is prumones; coro e prumones comente ndhe essint totu a unu tirandho sa canna; su tretu de su coro, mescamente addenanti, in petorras
Sinonimi e contrari
fressura
Modi di dire
csn:
èssiri cotu a corada (nadu de ccn.)= abbituadu, de agguantu; torràrendhe sas coradas = catzàrendhe sos ogros, bombitare totu
2.
mi aciapat e mi sutzat sa corada e sas intragnas male maganzadas unu puzone tirriliolupedhe (S.Baldino)◊ custu binu sanat sa corada
3.
dèu andamu iscrúcia ma ormai fia cota a corara ◊ pro pagu no ndhe torrat fintzas sas coradas, pro s'ischivu!
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
corata
Traduzioni
Francese
fressure
Inglese
pluck
Spagnolo
corazón y pulmón
Italiano
corata
Tedesco
Geschlinge.
coradhéri , nm Definizione
chie piscat, o trebballat o bendhet coradhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
corailleur
Inglese
coral cutter
Spagnolo
coralero
Italiano
corallaro
Tedesco
Korallenschleifer.
coradhínu , agt Definizione
de su coradhu, de coradhu; chi po colore assimbígiat a su coradhu
2.
s'isposa portat is làvuras coradhinas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
corallien
Inglese
coral
Spagnolo
coralino (barriera: arrecife)
Italiano
corallino
Tedesco
korallenrot.
coràdhu , nm Definizione
genia de organísimu de mare a bisura de tubbighedhu pitichedhedhu chi bogat coment'e sustàntzia carcària chi ammuntonandhosi creschet paret cambu de linna, tenet bisura de matighedha, tostau che pedra, de tantas genias po su colore (c. orrúbiu, niedhu, biancu, colore de orrosa), e format colónias deasi mannas chi faet naschire fintzes ísulas e costeras, segundhu su mare: si agatat in is mares sardos puru (prus che àteru s'orrúbiu, in Salighera), pretziau po fàere prendhas; a logos narant custu númene a su balladore o cacalodha, su frutighedhu de s'orruo cràbinu (orrosa canina) ca faet orrúbiu candho est cotu; cun su matessi númene dhue at una genia de erba chi benit de s'América
Sinonimi e contrari
cdh.,
ttrs. curadhu
Modi di dire
csn:
cara de c. = camafeu; pira de c. = zenia de prendha de apicare, illonghiada a zisa de pira
Frasi
s’orrosàriu de oro, prata, coradhu o madrepella dhu teniant is erricus ◊ sa cariasa cota est ruja che coradhu
2.
su coradhu si papat, ma tocat a no dhu cunfúndiri cun su piscialetu venenosu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Coraddu
Terminologia scientifica
rba, Erythrina crista-galli
Etimo
ltn.
corallum
Traduzioni
Francese
corail
Inglese
coral
Spagnolo
coral
Italiano
corallo
Tedesco
Korall.
coràghe , nm Definizione cambos sicaos in sa mata e bècios meda Sinonimi e contrari meudhinu Frasi sa castagna est annanno male, est totu prena de coraghe (G.Locci).
coràgi , nm: coràgiu,
corazu Definizione
sa fortza de fàere calecuna cosa perigulosa, longa, difícile, peleosa, giusta, ue dhue at de tímere o fintzes solu de si pònnere atza, sa capacidade de arriscare; si narat fintzes in cobertantza o a disprétziu de sa manera de fàere de is isfacios e aprofitadores
Sinonimi e contrari
alientu,
atrevimentu,
osadia
/
ttrs. curàgiu
| ctr.
timinzu,
timoria
Modi di dire
csn:
parare, fàchere corazu = chircare de crobare de ànimu, de si fàghere fortza in sas dificurtades, pro unu male, unu dannu; bestire, pònnere corazu a ccn. = animare, giare coràgiu, itl. infóndere coraggio; incorazindhe a unu: Coràgiu!; corazu bàrbaru = atrevimentu a fai mali mannu a unu
Frasi
tui boga su coràgiu e fuedha! ◊ fit custrintu a parare coràgiu e a conca bàscia tucat fatu a su cumpanzu ◊ corazu no est solu a esser eroes (L.Marteddu)◊ para coràgiu, no timas! ◊ isco cales sunt sos trambucos in sa vida, ma su coràgiu de sighire no mi mancat ◊ corazu bàrbaru at tentu a bochire cudhu malevadadu! ◊ su coràgiu no est a facher gherras ma a si abbaitare in ocros un'impiegatu, unu carabbineri, unu giúdice o unu ricu fintzas chi si pisset (M.Pira)
2.
arratza de corazu chi as tentu a mazare una criadura!…◊ bellu coràgiu a iscarrigai s'iscupeta apitzus de unu cristianu batiau!…
Cognomi e Proverbi
prb:
a tempus malu coràgiu forte
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
courage
Inglese
courage
Spagnolo
valor,
coraje
Italiano
coràggio,
fortézza d'ànimo
Tedesco
Mut.