fríchinu fírchina
frichizàre , vrb Definizione frigare cun calecuna cosa a fortza, ma fintzes tocare a lébiu Sinonimi e contrari frigatzare, frigongiai, ifricatzare, sfrigongiai / ifrixare Frasi custas iscarpas no cherent frichizaas ca no lis at pitzicau nudha ◊ sas iscarpas fint rosicàs peus de las àere frichizàs in sa mola. 2. unu puzone est faladu intas a frichizare sas chimas de sas élighes bolandhe a inghíriu
frícia , nf, nm: frissa 1,
fritza,
fritze,
fritzu Definizione
coment'e una pértiga (de linna o de àteru) fata a punta po iscúdere atesu, o fintzes tretu de línia acabbada a punta po inditare cosa (es. ora), o sa parte a ue andhare: in is màchinas, lampadinedha a parte e àtera chi (o s’una o s’àtera) si alluet a lampalughe po inditare sa bandha a ue si bolet girare; in cobertantza, cosa chi faet coment'e a punghidura, punta de dolore forte
Sinonimi e contrari
astile,
britza,
ferce
Frasi
est mortu de una fritza avelenada ◊ sa fritza de campanile che la girat su bentu ◊ ti cherio nàrrere su chi sento, ma ti lanto sena fritza! ◊ cussa moto est currindhe che fritza ◊ si s'oju sou fit fritza fia istadu mortu, de cantu mi ódiat ◊ parent fritzes partidas dae s'arcu ◊ sa fritza morichela! ◊ boga sa fritza pro che colare cussa màchina!
2.
titia, serra sa zanna, chi paret intrendhe fritzas! ◊ una fritza de dolore mi atraessat su coro ◊ ite fritzu crudele! ◊ dogni ojada sua paret fritza!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
flèche
Inglese
arrow
Spagnolo
flecha,
dardo
Italiano
fréccia,
dardo
Tedesco
Pfeil.
fricò , nm Definizione unu papare, cosa cota frissa Frasi s’arrustiu e su fricò nc’est in domu dogna dí (Pillittu) Etimo frn. fricot.
fricóu , nm Sinonimi e contrari abbolotu, carralzu, milciamuredhu.
frícu , nm Definizione su fedu de is bacas apenas naschiu o de pagos meses Sinonimi e contrari bicru* Frasi si ant fatu unu fricu de oro ◊ vois azes a essire a brínchios che fricos dae s’istalla! Cognomi e Proverbi prb: ube bi at boe no bi marrat fricu.
frícu 1 fíca
frída , nf: fríghia,
fríghida Definizione
sonu de sa cosa friendho in s'ógiu, moida de is istídhigos de s'abba betaos a su fogu, de su ferru abbrigau intrau a s'abba, de una ferramenta segandho a serronadura; moida de gente a chistionu
Sinonimi e contrari
frimentu
Frasi
su ferru ruju at fatu sa fríghida in s'abba ◊ s'intendhiat sa fríghida de sas farches messendhe ◊ si mi pesant sas tiliocas a fríghidas e frúscios ◊ in sa perca si at intesu una frida de alas de alibedhes ◊ candho soe pro che revèrtere acurtzu a sa crésia intendho custa frida, paret una truma de abes (B.Mazzone)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grincement
Inglese
screeching
Spagnolo
chirrido,
chillería
Italiano
stridìo
Tedesco
Zischen.
fridànciu, fridànciulu, fridàngiu , agt Definizione chi est unu pagu fridu, no est tanti caente; nau de unu, chi no giaet cunfidàntzia, chi no faet bonu a cara a s’àteru Sinonimi e contrari fridassu Frasi custu cafei chi mi as portau est fridànciu Etimo srd.
fridarósu friarósu
fridàssu, fridàtzu , agt Sinonimi e contrari fridànciu Frasi s'atóngiu innòi est fridatzu Etimo srd.
frídica , nf Definizione sa pobidha de su babbu torrau a cojuare Sinonimi e contrari bídria* Frasi custa terra la fuint che frídica mala.
frídicu , nm Definizione su pobidhu de sa mama torrada a cojuare Sinonimi e contrari bídricu*.
fridièra , nf: bidrièra*, virdiera Sinonimi e contrari imbirdiara.
fridína , nf: vetrina* Sinonimi e contrari imbirdiera Frasi sa cosa est collita in fridina.
fridòlza , nf Definizione istampighedhu chi si faet in sa carrada a parte de pitzu po ispaporare candho ancora su mústiu est budhindho Etimo srd.
fridólzu , agt Definizione de fríere, nau de cosa chi andhat bene a fríere Sinonimi e contrari frighidorju Etimo srd.
fridorósu friarósu
frídu , agt, nm: friru,
fritu Definizione
chi est a unu gradu bàsciu de temperadura, chi giughet pagu calore; nau de gente, chi ndhe dh'importat pagu de s'àteru o fintzes chi no dhi faet bonu a cara, chi no sentit nudha po s'àteru (itl. indifferènte), chi est o si ammostat pagu interessau a una cosa; chi no tenet dinare; chi no narat àteru si no friduras
Sinonimi e contrari
fríghidu
| ctr.
budhidu,
caente
Modi di dire
csn:
fritu che nie = fridu meda; donaindi una frida e una callenti = dàrendhe una cràdia e una lena (de fata, de nada e gai), lassendhe andhare o pretenindhe carchi cosa
Frasi
s'ierru est prus fridu de su beranu ◊ est intrendi s'ierru e s'ària si est fata frira ◊ segundhu sa cosa, frita est prus tètera ◊ sa minestra si papat prus a fridu chi no callenti
2.
inoghi fait giai fridu meda
3.
lampu, totu cussas ispesas nos ant lassadu fritos che nie! ◊ cun isse so fritu fritu ca mi at allimbadu ◊ si fint lassados ambos fritos fritos
Cognomi e Proverbi
prb:
chini aspetat pratu allenu dhu papat fridu
Etimo
ltn.
frig(i)dus
Traduzioni
Francese
froid
Inglese
cold
Spagnolo
frío,
frío
Italiano
fréddo,
frìgido
Tedesco
kalt,
Kälte.
frídu 1 fídru