fianchíle , nm: franchile Definizione sa parte apresu a sa bentre de is fiancos de un'animale, sa petza de su matessi tretu Sinonimi e contrari fiancale, fianchéglia Frasi pedhe chene fianchile no bi ndh'at Terminologia scientifica crn Etimo srd.
fianciaròi , nm: fiantzadore Definizione
chi o chie ponet o giaet cosa, faet fiantza, po seguresa de un'àteru
Sinonimi e contrari
fiantzeri
Traduzioni
Francese
garant
Inglese
guarantor
Spagnolo
fiador
Italiano
garante
Tedesco
Bürge,
Garant.
fiàncu , nm Definizione
parte e àtera a bandha contrària in sensu destra/manca de una cosa, de un'animale, de una persona, mescamente su tretu acanta a bentre, de is lumbos in susu
Sinonimi e contrari
coltazu,
igiarile
Modi di dire
csn:
giúghere fiancos = èssiri grassu; giúghere o chèrrere fiancos = tènniri coràgiu, fortza, passiéntzia meda; pònnere fiancos = ingrassai; èssere, istare a f., a fiancos de… = a costazu, acanta a…
Frasi
dèu ti nau chi ei a crepu de fiancus! ◊ fit crependhe in fiancos de su risu chi si at fatu ◊ za ndhe giughet, de fiancos, cussa fémina: rassa che porcu est! ◊ sa robba rassa ponet fiancos ◊ za si los at prenos sos fiancos, sa robba, in cussa bell'erba!…◊ s'animale mascadu si paret a fiancos
2.
Antoni at giutu fiancos, sinono bi ndh'aiat de s'ispèrdere! (G.Ruju)◊ bi cheret fiancos pro suportare a tie!
3.
comente ant a istare a fiancos suo?
Terminologia scientifica
crn
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
côté,
hanche,
flanc
Inglese
side,
hip
Spagnolo
costado,
lado
Italiano
fianco
Tedesco
Seite,
Weiche,
Flanke,
Hüfte.
fiànda , nf: vianda Definizione una genia de macarrones, ma fintzes su brodu de sa petza fatu cun minestra / calidades de f. po minestra: frégula, findeus, tagliarinus, andarinus, pisus, gintillas, pibiredhus Sinonimi e contrari bidandha, macarrone, pasta Terminologia scientifica mng Etimo itl.l. vianda.
fiandéri , nm: vianderi Definizione maistu chi faet sa fianda Sinonimi e contrari findeàgiu Terminologia scientifica prf Etimo srd.
fiànscia, fiànsa, fiàntza , nf: afiantza,
fiàntzia,
fiassa,
firància,
viansa Definizione
seguresa, cosa chi si ponet o chi si giaet po seguresa de un'àteru; fintzes crétida, fide, mescamente in Deus / fai fiantza a unu = dare seguresa in parte sua; fai firància cun… = fidàresi de… (itl. fare affidaménto su…)
Sinonimi e contrari
fidantza,
pagaria,
seguresa
/
fide
Frasi
si no mi faghet fiànscia vostè, su dutore no mi curat ◊ mi at fatu fiàntzia in sa banca pro unu préstidu ◊ no fatzas mai fiantza a is amigus! ◊ semus suzetos a rúghere in pedes issoro pro fiantza de carchi préstidu de banca ◊ tziu Predu fit torrandhe préstidos de banca picaos chin sa fiàntzia de sas tancas
2.
nois amos fiànscia in Deus ◊ cun cussu no c'est de fai firància
Etimo
spn., ctl.
fiança
Traduzioni
Francese
caution,
fidéjussion,
garantie
Inglese
guarantee,
bail
Spagnolo
fianza
Italiano
cauzióne,
fideiussióne,
mallevadorìa,
garanzìa,
avallo
Tedesco
Bürgschaft,
Kaution,
Garantie.
fiantzadòre fianciaròi
fiantzadúra , nf Definizione su fiantzare Etimo srd.
fiantzài, fiantzàre , vrb: afiantzai* Definizione fàere fidantza, fintzes tènnere fiantza, isperu bonu Sinonimi e contrari afidanzare, assegurai, galentire / cunfiai 2. fiantzendi in sa bona sorti est lómpiu a su logu nomau (E.Sanna/M.B.Lai).
fiantzéri , agt, nm Definizione
chi o chie ponet o giaet cosa, faet fiantza, po seguresa de un'àteru
Sinonimi e contrari
fianciaroi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fidéjusseur,
garant
Inglese
guarantor
Spagnolo
fiador
Italiano
fideiussóre,
garante
Tedesco
bürgend,
garantierend,
Bürge,
Garant.
fiàntzia fiànscia
fiantzósu , agt Sinonimi e contrari afideadu, animosu, isperanciosu, iperansciadu | ctr. isarcadu, scunfiantzosu Etimo srd.
fiàra , nf Definizione
fogu tenendho, sa fràmula chi faet; in cobertantza, genia de sentidu chi si provat in s'ànimu
Sinonimi e contrari
fiaca 1,
fiama,
pampa
Frasi
sa fiara si est pesada a cadharida ◊ custa est sa lughe de sa fiara ◊ mariposa ch'inghírias sa fiara, fue dae sa candhela! ◊ apenas abbasciaiat sa fiara si poniant a brincare su fogarone
2.
fisti su sole chi in sa povertade isparghiat fiaras de calore ◊ cantas fiaras dae coro tou!…◊ est sempre atzesa sa fiara de s'amore ◊ custos sunt sónnios cun fiara de mezoru
Etimo
itl.
fiara
Traduzioni
Francese
flamme
Inglese
flame
Spagnolo
llama
Italiano
fiamma
Tedesco
Flamme.
fiàrgiu, fiàrzu , nm: freàgiu,
freàgliu,
frealzu,
freàrgiu,
frearju,
frearzu,
freaxu,
freazu,
frebarju,
frevàrgiu,
frevarju,
friàrgiu,
friaxu Definizione
su de duos meses de s'annu, e su prus curtzu puru, cunsiderau fartzu ca totinduna chi paret tempus bonu càmbiat in malu
Sinonimi e contrari
brearju
/
ttrs. fribàgiu
Modi di dire
csn:
durare che su sole de frearzu = paghitzedhu; friaxu in faci in faci = nadu de unu, chi un'iscuta est goi un'iscuta est gai e no bi at de si fidare, fartzu o de pagu frimmesa che a frearzu etotu
Frasi
de donniasantu a ghennàrgiu fut s’aríngiu, de freàgiu a abrile su marríngiu e in maju fut s’illimpióngiu ◊ su mundhu est gai, falsu che frealzu ◊ fateit un'iscanzadedha de risu chi dureit che su sole de frealzu ◊ est a duas caras che frealzu ◊ su binti bàtero de su mese de freàrgiu mi dh'ant mannau a nàrrere
Cognomi e Proverbi
smb:
Friargiu
Terminologia scientifica
tpc
Etimo
ltn.
febrarius
Traduzioni
Francese
février
Inglese
February
Spagnolo
febrero
Italiano
febbràio
Tedesco
Februar.
fiaschèra , nf: fraschera Definizione genia de frascu po abba Sinonimi e contrari fiascu Frasi zughiat sa fraschera prena andhendhe a triballare ◊ regollet sa fraschera, sa bértula e si ndhe andhat ◊ mi at lassau unu cantu de chivarzu e una fraschera de abba Terminologia scientifica stz Etimo srd.
fiàscu , nm: fràsciu, frascu Definizione istrégiu de terra, che unu carradedhu piticu, po pònnere abba, cun buca che a is brocas e duas asas in mesania; butillione de imbidru bestiu cun pertighitedhas fines o àteru Sinonimi e contrari brochitolu, fiaschera Modi di dire csn: cuare su frascu in mala mata = andai mali (de ccn. cosa), apicai mali is crais; atuaisí su frascu = bufai a bruncu, bufare dae su frascu etotu; èssere o agatàresi che frascu chen'abba = male, chentza gana nudha in pidinu pro carchi cosa Frasi tengu su frascu cun s'àcua frisca ◊ in tupa mala che as postu su frascu: no ti dao mancu sodhu, si chircas dinari a mie! 2. mai si fut agatada deasi in pistighíngiu e s'intendhiat buida che unu frascu chena abba Cognomi e Proverbi prb: isposai fémina no cannota est a bufai àcua a frascu ◊ fiascu malu no si segat impresse Terminologia scientifica stz Etimo itl. fiasco.
fiàscu 1 , nm Definizione nughe de s’orroda, inue intrat su fusu de su carru e de ue is ràgios andhant a su cricu Sinonimi e contrari butu, maltàgiu.
fiàssa fiànscia
fíast , bvrb Definizione boghe (2ˆ p. indic. imp.) de su verbu èssiri (= fis) e de su verbu fai (= faghias): parias mortu poita no fiast perunu motu = faghias; no mi ant nau aundi fiast andau = fis andhadu; gai etotu fiat (= fit e faghiat) e fiant (= fint e faghiant) Frasi fiat comenti iat fatu, candu si fiat agatau campaniau, a nc'istupai de sa fentana po si podi libberai ◊ nci fiant cudhas piscinas chi si fiant a ghiàciu.