gortédhu , nm: gurtedhu,
gutedhu Definizione
genia de aina segante a un'atza de pigare a una manu, mescamente impreau in coghina, in mesa; in is ògronos po magiare su linu, genia de màniga fata cun duas tàulas chi calant de atza in is imbagas de sa càscia / partes de unu gurtedhu: sa màniga, s'atza, sa punta, su tolu; genias de gurtedhos: de buciaca, de mesa, de iscroxai animalis, de crastai, de innestai; gortedhu sbucau o ingurdu = irmarradu, totu marras, chi no segat; g. assarretau = cun s'ata a dentighedhas
Sinonimi e contrari
boltedhu,
leputzedhu
Frasi
est abboxinendi che animali tocau de gortedhu! ◊ su pani dh'at segau a gortedhu ◊ sciadau, una giovunedha boit: gei no boit mancu un'istichida de gortedhu, no!…
Terminologia scientifica
ans
Etimo
ltn.
cultellus
Traduzioni
Francese
couteau
Inglese
knife
Spagnolo
cuchillo
Italiano
coltèllo da tàvola
Tedesco
Tischmesser,
Küchenmesser.
gortíciu , nm: corticru*, gurtíciu Definizione su de duos corgiolos de su suérgiu bonu po isolante, tapos e àteru; a logos, fintzes sa mata chi dhu faet, su suérgiu Sinonimi e contrari boltígulu, boltiju, forticru, oltígiu, urtiche, vrustica / subérgiu Frasi at fatu mesichedhos de gurtíciu pro sèdere ◊ sa bajone est de gortíciu.
gortogòrto , avb Definizione
nau de sa manera de camminare, a pampas, a s'acucacuca, a baubbau 1, ponendho is manos e is benugos in terra, a s'istichi istichi, ma fintzes mudu mudu, chentza si fàere intèndhere
Sinonimi e contrari
imbàtoro
Traduzioni
Francese
à quatre pattes
Inglese
on all fours
Spagnolo
a gatas
Italiano
carpóni
Tedesco
auf allen vieren.
gòsa , nf, nm: gosu Definizione
su gosare, su tènnere soddisfatzione, su abbarrare o istare cuntentos, alligros / pro unu gosu = po unu gustu
Sinonimi e contrari
ajubore,
arrecreu,
biadesa,
biadia,
contentu,
cuntentesa,
dícia,
gaju,
gódiu,
prégiu
/
allibbiamentu,
gosamentu,
gosura,
isciúscia,
ispaju,
lobru,
reconsizu
| ctr.
patimentu,
patiscione,
tormentu
Frasi
su gosu abbramidu l'incontras donzi die in s'umbra de custu chercu! (A.Serra)◊ cantu trista mi paret custa vida cun pagu gosu e meda patimentu! ◊ gei dh'est passau su gosu, de candu est mortu su pobidhu, scerada! ◊ chiterra mia cara, regàlami istasero cudhu gosu chi mi fureit una note giara
Cognomi e Proverbi
prb:
su tramposu at pagu gosu
Etimo
spn.
gozo
Traduzioni
Francese
plaisir,
jouissance,
joie
Inglese
pleasure,
mirth
Spagnolo
placer,
gozo
Italiano
godiménto,
gàudio
Tedesco
Genuß,
Freude.
gosadòre , agt Definizione
chi o chie gosat, godit de calecuna cosa, chi est gosandho
Sinonimi e contrari
goseri
| ctr.
patidore
Etimo
srd
Traduzioni
Francese
bénéficiaire
Inglese
user,
consumer
Spagnolo
usuario
Italiano
fruitóre
Tedesco
Nutznießer.
gosàe, gosài , vrb: gosare Definizione
su provare praxere, cuntentesa, pigare gustu in calecuna cosa, istare bene, no àere perunu male e ne pentzamentos / gosai unu bèni = serbiresindhe
Sinonimi e contrari
bodire,
godire
| ctr.
patire,
sufrire
Frasi
gosaizis e gosao in mesu a tantu alimentu ◊ a si gosai custu fillu cun alligria! ◊ como chi ses in su chelu gosendhe su reposu e sa paghe meritada, prega pro custa zente chi est restada! (S.Canu)◊ gosaisí saludi!
Cognomi e Proverbi
prb:
chie no patit no gosat
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
se réjouir,
jouir
Inglese
to enjoy
Spagnolo
disfrutar,
gozar
Italiano
godére,
usufruire
Tedesco
Freude haben,
nießbrauchen.
gosaméntu , nm Definizione
su gosare, su godire
Sinonimi e contrari
allibbiamentu,
gódiu,
gosa,
gosura,
isciúscia,
ispaju
| ctr.
patimentu,
sufrimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plaisir,
jouissance
Inglese
pleasure
Spagnolo
gozo,
placer
Italiano
godiménto
Tedesco
Genuß,
Freude.
gosàre gosài
goséri , agt, nm Definizione
chi o chie gosat, est godindho
Sinonimi e contrari
gosadore
Traduzioni
Francese
bon vivant,
jouisseur
Inglese
hedonist
Spagnolo
que goza
Italiano
gaudènte
Tedesco
genießerisch,
Genießer.
gósi, gosíe gòe
gosillànimu , agt Definizione
nau de ccn., chi no portat face, no tenet atza
Sinonimi e contrari
bergungiosu,
cocode,
timiditu
| ctr.
atreviu,
coragiosu
Terminologia scientifica
ntl
Traduzioni
Francese
timide,
pusillanime
Inglese
shy,
cowardly
Spagnolo
tímido,
pusilánime
Italiano
tìmido,
pusillànime
Tedesco
schüchtern,
scheu,
feig.
gosínche gòe
gosínu , nm: cosinu* Definizione chie no bestit in costúmene, gente chi istat bene, errica, istat in bidha, est istudiau, bestit che segnore Frasi bi aiat príntzipes e gosinos ◊ nóbbiles sunt, gosinos, sos chi in domo su passu bi ant arressu ◊ cavaglieris e gosinos a dispréssiu tenent su fresi Cognomi e Proverbi smb: Gosinu, Gusino, Gusinu.
gosónzu , nm Definizione su gosare Sinonimi e contrari godimentu, gosa, gosura | ctr. patimentu, sufrimentu Etimo srd.
gòsos gòcius
gosósu , agt Definizione
de gosu, chi tenet o provat gosu, cuntentesa
Sinonimi e contrari
goseri,
pregiau
Frasi
fei chi sa genti naviganti lompat a terra gososa! ◊ osatrus seis prus gososus serbendi s'Onnipotenti ◊ in su primu mistériu gososu eus a cunsiderai comenti Gesugristu si fiat incarnau in is intragnas de Maria Santíssima
Etimo
srd.
Traduzioni
Italiano
gaudióso
gósu gòsa