ispigamúrina 1 , nf: spigamurra 1 Definizione erba múrina, órgiu de topis, una calidade de erba chi faet un'ispiga chi assimbígiat a s'ispiga de s'órgiu Terminologia scientifica rba, Hordeum murinum.
ispigàre ispicàre
ispigàtzu , nm Definizione coígiu de ispiga, in s'argiola Sinonimi e contrari cerfa.
ispighighèdha ispichichèdha
ispighínzu , nm Definizione su ispigare de is laores, de unas cantu erbas, su fàere s'ispiga Sinonimi e contrari ispicadura, scabidhadura Etimo srd.
ispighíre , vrb Definizione
bogare o fàere s'ispiga, nau de unas cantu erbas e laores
Sinonimi e contrari
iscabidhai,
iscabissare,
ispicare*
Traduzioni
Francese
épier,
monter en épi
Inglese
to glean
Spagnolo
espigar
Italiano
spigare
Tedesco
Ähren aussetzen.
ispigiàre , vrb: ispizare 1, spillai Definizione piscare su pígiu o napa de grassu chi si format in su late o àteru (soru, ógiu); segare su pígiu de pitzu, bogare o fàere una cosa a pígios; nau de pobidhu e pobidha, isciusciai su santuanni, essire fora de pare Sinonimi e contrari ischelare, istizonare / fresare Modi di dire csn: i. su pane = iscopercare, furriare unu de sos duos pizos de su pane de fresa, coghindhe, a manera de l'agatare de totunu betu pro lu torrare a su furru a lu assare; lama de i. = zenia de terudha pro ndhe tènnere s'ozu dae s'abbagrasta in sos molinos; ispigiabane = chie ispizat, fresat su pane carasau pro lu torrare a su furru a lu assare: in cobertantza e nadu de ómine, cogonedhu, unu chi li piaghent sas fainas de domo, de sas féminas Frasi addaghi li apo preguntadu si su babbu ispizat su late no at nadu mancu "Bah!"◊ candho ndhe la boco dae su focu, sa peta, nche l'ispizo ◊ late ispizadu, regotu lanzu! 2. pro sas cochitas, sa pasta si faghet a fozolos fines, si coghent pagu e no s'ispizant ◊ su pane cotu si ndhe bogat, si fresat, s'ispizat e si boltat Etimo srd.
ispigioladúra , nf: ispizoladura Sinonimi e contrari
arràschiu,
arrasigadura,
ispizolada,
ispuligadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
excoriation,
écorchure
Inglese
graze,
abrasion
Spagnolo
excoriación,
abrasión
Italiano
escoriazióne,
sbucciatura
Tedesco
Hautabschürfung.
ispigiolàre , vrb: ispijolare,
ispizolare Definizione
illimpiare de su pigiolu, segare su pigiolu, sa corgiola, nau de frutuàriu e fintzes de su primu pigighedhu de sa pedhe
Sinonimi e contrari
ispigirigare,
ispulicare,
spilloncai
Frasi
sa patata, candho est apenas bogada, si podet ispizolare a rasigadura ◊ si bi la faches a ispizolare s'arantzu in d-unu cantzu solu t'isposas intro de s'annu…◊ su chiu de sa méndhula ispizolat candho est friscu, o sicu si est postu in abba budhida ◊ depo ispijolare sa castagna
2.
sa brusiadura li at ispizoladu su dossu che una figu fata, sa pedhe ndh'essiat a corriolos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éplucher,
écorcher
Inglese
to abrade,
to graze
Spagnolo
pelar,
excoriarse,
pelarse
Italiano
sbucciare,
escoriare
Tedesco
abschürfen.
ispigirigàre , vrb: spigioligai Sinonimi e contrari ispigiolare.
ispígiu ispíciu
ispigliòne ispidhòne
ispignarúra Definizione its, spinniadura? Frasi su pisci de Santa Illa, dhu bendu a ispignarura, friscu, ancora giumpendi.
ispígnere , vrb: ispínghere,
spingi Definizione
fortzare una cosa a cara a calecuna bandha, prus che àteru fortzandho de parte de apalas, ponendho ananti sa cosa de mòvere, e de una manera pàsida; cumbínchere, fortzare a fàere cosa / pps. ispintu / ispínghere boghe = chesciaisí, abbogàresi, fàgheresi intèndhere pro su chi bisonzat
Sinonimi e contrari
impèlliri
| ctr.
remare 1,
tirai,
tostare
Frasi
in is pigadas mannas is passigeris depiant ispínghere su trenu! ◊ ispinghesit su poltone e lu muntenzesit abbeltu ◊ sa zente est a càticu e ti sunt totus a inghíriu e ispinghent a imbertas (G.Pau)◊ fiat ispingendidhu po dhu fai torrai a intrus ◊ su ventu survat ispinghènneche sas nues a innedha ◊ in su puntissusu sos pitzinnos l'azudavant ispinghèndhelu
2.
s'arresone m'ispignet a iscríere!◊ custu podit ispingi is malintentzionaus e is furbus a si serbí de nosu po is malefatas insoru ◊ su disizu m'ispinghet a cúrrere
Cognomi e Proverbi
prb:
dolore ispinghet boghe
Etimo
ltn.
expingere
Traduzioni
Francese
pousser
Inglese
to push
Spagnolo
empujar
Italiano
spìngere
Tedesco
schieben.
ispignicídu , agt Definizione nau de matedu, chi est coment'e ispinniau, chentza de fògia Sinonimi e contrari irfozadu Frasi su chercu aciapo ispignicidu.
ispígniu , nm: ispínniu, spínniu Definizione coment'e punghidura a bentre, a s'istògomo, ma fintzes pentzamentu, pistighíngiu Frasi no podiat asseliai is ispínnius de su fàmini 2. ma ita tenis, ca custu mengianu mi paris a ispínnius?! ◊ su maistu donàt impunnadas fàcias a s’enna, si biat ca fut a ispígnius, no biat s’ora de nci essiri.
ispigónzu , nm Definizione su arregòllere s'ispiga orruta a terra, su chi faent is ispigadores in is laores messaos Sinonimi e contrari ispicadura, spigadórgiu Etimo srd.
ispigótu , nm Definizione piciochedhu spiscinetu, allutinedhu, ispabillu.
ispígu ispícu
ispígula , nf: spígula Definizione
ambas calidades de s'archimissa, s'areste, o archimíscia cadhina o vóina (genia de erba linnosa chi lassat andhare arrancu bellu), e sa prantada
Sinonimi e contrari
abioi 1,
alchemissa,
comissu,
ispicu,
putzema
Terminologia scientifica
rbl, Lavandula latifolia, L. stoechas
Etimo
ltn.
spicula
Traduzioni
Francese
lavande
Inglese
lavender
Spagnolo
espliego
Italiano
spigo
Tedesco
gemeiner Lavendel.