microscópicu , agt Definizione chi est deasi piticu chi si podet bíere solu a microscópiu; si narat fintzes de cosa tropu pitica po su chi serbit.
microscópiu , nm Definizione
aparíciu a lentes o eletrónicu chi serbit po ammanniare cosas deasi piticas chi no faet a dhas bíere a ogu límpiu
Traduzioni
Francese
microscope
Inglese
microscope
Spagnolo
microscopio
Italiano
microscòpio
Tedesco
Mikroskop.
midàde meidàde
midantzégu! , iscl Definizione ancu mi bidant tzegu!: genia de giuramentu Sinonimi e contrari gadamasta!, gadimassèstata!
midhighínas medhighínas
mídhu , avb, iscl: millu,
mílluru Definizione
mih + lu, mih a isse, mih cussu! (f. -a), foedhu chi si narat, coment'e po inditare, po unu o ccn. cosa chi essit o benit totinduna, o fintzes candho est acant'acanta a acontèssere (o unu est faendho) ccn. cosa chi no andhat bene: cuncordat sèmpere cun is númenes
Sinonimi e contrari
achelu,
acodhu,
addeallu,
allodhu,
ladhu,
lallodhu,
mirodhu
Frasi
millas, mih, sas cantones chi cherias! ◊ millu! ◊ mílluru, commo, su primu cantu de su pudhu! ◊ mílloros inoche duos sodhos!
2.
millu, mih, tronendhe: como proet! ◊ millu, mih, faghindhe machines, su macu! ◊ millos, mih, cudhos zòvanos!
Traduzioni
Francese
le voilà
Inglese
there he is (it)
Spagnolo
¡helo aquí!
Italiano
èccolo!
Tedesco
da kommt,
dort ist er,
dort ist es.
midòne madòne
midúdhu maódhu
míe , prn Definizione
prn. de 1ˆ persona sing. m. e f. impreau sèmpere cun prep., siat cmpl. indiretu o ogetu: a mie, pro a mie, de a mie, in a mie, cun a mie (raru, cust'úrtimu, ca si narat prus cun megus)
Sinonimi e contrari
mea 1,
mene,
mimi
/
mi
Frasi
mi pariat chi, in a mie etotu, calchi cosa no cumbinaiat ◊ ndhe agatas mezus de a mie ◊ faghe comente ti naro, chi est menzus pro a mie ◊ apartadebboche dae a mie! ◊ cussa cosa dàela a mie ◊ a mie no mi at nadu nudha ◊ si de a mie ndhe faghes cussu contu mi che andho ◊ tue no ses che a mie ◊ beni a mie!◊ sighi comente cheres cun a mie ca ndh'apo bidu menzus de a tie! (Moretti)
2.
candho at bidu a mie est bénnidu deretu a mi faedhare ◊ pro curpa sua azis brigadu a mie
Etimo
ltn.
mihi
Traduzioni
Francese
moi,
me
Inglese
to me
Spagnolo
mí
Italiano
me,
mi
Tedesco
mich (Akk.),
mir (Dat.),
meiner (Gen.).
mietitrébbia , nf Definizione màchina chi, in logos chi faet, messat, béntulat e ponet su laore in sacos Terminologia scientifica mssr.
migalína , nf Sinonimi e contrari babboserra, culinughe, ipusedha, senegra Terminologia scientifica crp.
míghi! , iscl Definizione mih chi!… = càstia ca!…, lah ca!…: si narat po fàere giare tentu, fàere atuire a calecuna cosa, fintzes coment'e po ispantu, o coment'e ammeletzu Frasi l'apo sempre perdonadu, e mighi ndh'at fatu a cadhu e a pè! ◊ mighi ch'est atesu! ◊ mighi che ruet cussa cosa, curre! ◊ mighi ses fadhindhe! ◊ isse no perdet mai sa passéssia: e mighi bi ndhe cheret a baliare zente reberde! 2. - Mighi!… - Mighi ite, cun chie t'impessas chi mi minetas puru?! ◊ mighi buscas, pisedhu!
mighína medichína
mighinàrzu , nm Definizione chie faet meighina, meighinas Frasi tiu Bobbore est essidu disisperadu in chirca de dutores e de mighinarzos ca su fizu est cun sa frebba.
mighirimíghiri , avb Definizione manera de fàere sa cosa addàsiu tropu, a s'inghíria inghíria chentza ndhe fàere fine / abarrai o istai m. = a cagallente, tropu abbellu Sinonimi e contrari abbellu, billibilli, cagallente, filisigavilísiga, immajonu Frasi fendi is cosas abarrat a su mighirimíghiri Etimo srd.
mígia , nf: míngia,
miza Definizione
genia de pinzos fine a bistire in peis e in cambas / genias de mígia: mígia grussa, fini, de lana, de seda, inciaspiada, rigada o traversada, sentza de peuncu; min. migigedha, migixedha; camminai a peis de mígia = chentza si fàere sapire
Sinonimi e contrari
caltza,
caltzeta
Frasi
unu tempus sos ómines a pes si poniant sas petzas: como sas mizas ◊ no ses bonu a t'isciacuai una pariga de mígias! ◊ fit cun sas mígias de seda e sas botedhas iscolladas ◊ sa fémina nci passàt su tempus fendu mígias de lana cun is busas ◊ dèu sigu a aprontai míngias ◊ tzia Antioga fait mígia a cincu busas
2.
ti ndi ses andau comenti as bíviu, a peis de mígia! (G.Contini)
Terminologia scientifica
bst
Etimo
ctl.
mitja
Traduzioni
Francese
chaussette (da uomo),
bas (lunga da donna)
Inglese
sock,
stocking
Spagnolo
media
Italiano
calza
Tedesco
Strumpf.
mígia 1 , nf: mintza,
mitza,
miza 2 Definizione
vena de abba chi essit de sa terra, in pitzu, prus che àteru in calecuna atza o trèmene, ma fintzes in logu paris
Sinonimi e contrari
antana,
fantana,
mizotu,
orgale,
orgosa
Frasi
apu agatau una mitza de àcua frisca acanta de un'arroca ingunis ◊ nci at una mígia de àcua sèmpiri calendi, sa chi fíncias a pagu tempus fait serbèt po sa necessirari de sa bidha
Terminologia scientifica
slg
Etimo
ltn.
*mitia
Traduzioni
Francese
source
Inglese
source
Spagnolo
fuente,
manantial
Italiano
sorgènte
Tedesco
Quelle.
migiàna , nf Definizione in iscalas serradas, aintru de domo, genna a pianu de terra Sinonimi e contrari portamigiana Terminologia scientifica dmo Etimo ctl. mitjana.
migiànu , nm Definizione in is fundhos de sa carrada, sa doa chi serrat a una parte e àtera, s'úrtima Etimo ctl. metjano.
migiuràdu mezoràdu