mufiàca , nf Definizione losinga, totu su chi si faet a losinga po che cumbínchere s'àteru a calecuna cosa; est fintzes brulla Sinonimi e contrari allisadura, impraniamentu / brúglia.
mufiacàre , vrb Definizione pigare a mufiacas, a brullas Sinonimi e contrari allosingai, improsae / brugliare Frasi e cudhu, mufiacandhe a modu suo, a nàrrere torra: - Antiocu, a intendhes?! Etimo srd.
mufiachéri , agt, nm Definizione chi o chie acostumat a pigare s'àteru a mufiacas, a brullas Sinonimi e contrari befianu, brullagiolu Frasi custas sunt otadas mufiacheras Etimo srd.
mufiacósu , agt Sinonimi e contrari mufiacheri.
mufíre , vrb Definizione pònnere su mucore, fàere sa lanedha Sinonimi e contrari afungorai, allanire, ammucorai, ammufai, annabrai, atufai, morighinire.
mufòne , agt, nm Definizione chi o chie est giau a su bufóngiu, a su binu Sinonimi e contrari imbreacone, mufosu, ticajolu Terminologia scientifica ntl Etimo srd.
muforàdu , pps, agt Definizione de muforare 2. o tempus, de s'andhera tua ses lassendhe solu muforadas bijones de mizas de pudhiles e ingalos (F.Murtinu).
muforàre , vrb: murfurare Definizione nau de su tempus, de s'ària, èssere a mufore, úmidu, faendho népide ma chentza pròere Terminologia scientifica tpm Etimo srd.
mufòre , nm Definizione genia de nepidedha, ària úmida, chi isciundhet puru ma chentza betare / m. de inserru = atúfidu Sinonimi e contrari arrevinedha Frasi su mufore de su manzanu ti carpit su dossu ◊ su mufore li fit de impedimentu a che ispínghere s'ojada atesu Terminologia scientifica tpm Etimo srd.
muforósu , agt Definizione chi portat mufore, umidore, chi est úmidu Frasi est falendhe unu lentore muforosu ◊ fit una die muforosa, totu néula Etimo srd.
mufósu , agt Definizione nau de ccn., chi dhi praghet a bufare, a s'imbriagare Sinonimi e contrari imbreacone, mufone, ticajolu Frasi no passat die chi no torras cotu, mufosu, e pro de piús a ora feriada! Etimo srd.
mufròne, mufròni , nm, agt: murvone,
murvoni,
muvlone,
muvrone,
muvroni Definizione
unu de is animales arestes chi méngius distinghent sa Sardigna (impare a sa Córsica), de ue si est ispainau in àteros logos: est una genia de brebè in colore de castàngia craru, orrubiastu, po su prus múdula sa fémina, a corros grussos e atrotigaos su mascu, pilosu meda ma no lanosu coment'e is brebès; nau de ccn., chi tenet naturale malu, arestosu / sa fémina: mugra, bítara; su fedu: anzone muroninu, bitu
Sinonimi e contrari
mugrone*
/
agrestosu,
mudurcu,
murvonassu
2.
genti murvona o pronta a incirdinai su coru e intostai is sentidus no nd'at mai nàsciu in bidha ◊ fiat un'ómini rústicu e murvoni
Terminologia scientifica
anra, ovis ammon musimon
Traduzioni
Francese
mouflon
Inglese
mouflon,
wild sheep
Spagnolo
musmón,
muflón
Italiano
muflóne
Tedesco
Mufflon,
Muffelwild,
Muffel.
mufuítu mofoítu
mufuladòri , nm Definizione genia de aina a bisura de iscrapedhu, cun lama a canale cun atza segante (in is oros longos puru) po fàere su mafu in is carradas Terminologia scientifica ans.
mufurràlla , nf Definizione avantzu, coígiu de cosas de bufare, de fuliare Sinonimi e contrari fundaina, fundhalíssia, fundhuluza Frasi candu unu binu est s'úrtimu, fexosu, cussu est mufurralla Etimo srd.
múga , nf, nm: mughe Definizione
dhu narant po cosas diferentes, ma pruschetotu po su brutore bastat chi siat; a logos fintzes su fundhurúgiu de s'ógiu, de su cafè
Sinonimi e contrari
atiza,
cadassa,
crosta,
pagiagoda,
solla,
tizola
/
brutore,
cadhossímini,
cadràngia,
crisore,
lorinia,
lorra,
ludrinzu,
sudre,
trojéntzia
/
cidhica
/
mucra
| ctr.
limpiesa
Frasi
su linu si poniat a modhe in s'abba a manera de s'isòlvere sa muga chi aunit sas partes linnosas a sas tramas de tessonzu (G.Addis)
Traduzioni
Francese
saleté,
malpropreté
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad,
mugre
Italiano
sporcìzia
Tedesco
Schmutzigkeit,
Schmutz.
mugàle , nm Definizione pische, su chi faent sicau intreu o apertu e saliu a bacagliare Sinonimi e contrari merlutzu, mútzaru Terminologia scientifica psc, gadus callarias.
mugàmine , nm Definizione brutore, malesa, cosa bruta Sinonimi e contrari cadhossímini, lorra, muga Frasi a fora daent sa bella apariéntzia pro si pòdere cuare su mugàmine! (G.Tilocca) Etimo srd.
mugaràdu mucoràu
mugère , nf: mullei,
mulleri,
mutzere,
muzere Definizione
fémina cojuada chi tenet su pobidhu / min. mulleredha; leare a muzere
Sinonimi e contrari
pobidha
/
cdh. mudheri,
ttrs. muglieri
Frasi
a chie si che at leadu a muzere? ◊ unu giòvunu est andau a si domandai una fémina po mulleri ◊ tènela contu e faghe su dovere, ca si chilcat s'anzena su maridu tandho chilcat s'anzenu sa muzere!
3.
unu giòvunu in edadi de si cojai
Cognomi e Proverbi
smb:
Mulleri
/
prb:
muzere manna cuerrat maridu ◊ si disígias ammasedai pigadí mulleri!
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
muliere(m)
Traduzioni
Francese
femme
Inglese
wife
Spagnolo
mujer,
esposa
Italiano
móglie
Tedesco
Ehefrau,
Frau.