A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

múghita moída

múgi múgghere

mugiadítu , agt: muxaditu Definizione chi trochet bene, cun facilidade, chi no est téteru Sinonimi e contrari abbentaditu, bolàntigu, lentu | ctr. chídrinu, téteru Frasi sas frunzas de chessa sunt muxaditas Etimo srd. Traduzioni Francese flexible Inglese flexible Spagnolo flexible Italiano flessìbile Tedesco biegsam, flexibel.

mugiànu , agt: muzanu Sinonimi e contrari múgiu Etimo srd.

mugiàre muciàre

múgiri múgghere

múgiu , agt: muzu Definizione nau de su pilu de is cuadhos (cabadhu muzu, ebba muza), chi est coment'e in colore orrubiastu; a logos, colore de chinisu / terra muza = calidade de terra orrúbia; gelu múgiu = aera annuada Sinonimi e contrari cerassu, ferulatu, mélinu / chijinatu, cinixali Terminologia scientifica clr Etimo ltn. mulleus Traduzioni Francese isabelle Inglese tawny Spagnolo isabelino Italiano isabèlla Tedesco isabellfarbig, graugelb, bräunlichgelb.

múgiu 1 múciu

múglia , nf: mulza, múrgia, murja, murxa, murza Definizione abba salia meda po dhue pònnere su casu a dh'intrare su sale, o fintzes po salire àteru / suerare a murza = colagola, a una murca Sinonimi e contrari salamuja / iscabece Frasi manigaiat su pane untinadu o inciupidu in murza ◊ in sa pinneta bi aiat logu a fàghere su casu, a lu pònnere in murza e a lu sicare ◊ tenit sa cubidina de sa múrgia 2. su brodu dh'at fatu saliu che múrgia Cognomi e Proverbi smb: Muglia, Murgia Etimo ltn. muria Traduzioni Francese saumure Inglese pickle Spagnolo salmuera Italiano salamòia Tedesco Lake, Salzlake.

muglidúra , nf: mullidura Definizione su múlliri Sinonimi e contrari mullimenta, multura, murghidura Etimo srd.

múgliri , vrb: mulli, múlliri, múxere, múxiri Definizione istrínghere sa tita (o is tzimingiones) a manos o fintzes passare is tzimingiones in mesu de is pódhighes coment'e a tiradura a manera de ndhe fàere essire su late; nau de àtera cosa, istrínghere o trochigiare sa cosa a manera de ndhe fàere essire abba o àteru (fintzes iscúdere, pistare)/ pps. múgliu, múlliru, múlliu, múxiu / m. su giuncu = profizare e colare in carchi ata su zuncu (mascru) friscu pro lu triballare a lu fàghere a presorzos; múlliri is cambas = dòrchere, profizare de sa debbilesa (o pro irfortzu) Sinonimi e contrari iscrapicare, múgghere* Frasi su pastori dónnia dí depit acorrai e mulli is brebeis ◊ acorru is brebeis e dhas mullu: ma portant pagu lati… a candu mi acatu ca funta is duas de chitzi! ◊ fui muxendu sa baca de siu Danieli 2. dhi mullint is cambas ca su chi portat apitzus est tropu grai ◊ ti timu pagu e chi ti movis ti mullu cument'e unu giuncu! Cognomi e Proverbi smb: Múlliri Traduzioni Francese traire Inglese to milk Spagnolo ordeñar Italiano mùngere Tedesco melken.

múgliu , pps, agt Definizione de múgliri; nau de linna, chi dh'ant atrotigada (de longu) a manera chi essat prus lenta e no si seghet manigiandhodha po acapiare cosa Sinonimi e contrari múlghidu, multu / fortzicau, trotoxau.

múgna , nf: múngia, munza Definizione pelea manna, arrebbentu; totu is fainas de domo, su trebballu, su frutu chi giaet su bestiàmene Sinonimi e contrari cadha, cària, dimazu, fadiori, frica, impodha, matana, pista, rebbatu / trabballu Modi di dire csn: m. de suore, de prantu, de tzacu; àcua de m. = abba pro samunare; giare una mugna a ccn. = donai una surra, una carda Frasi s'assessore faedhanne s'afutat e achicat po sa munza (A.Cossu)◊ solu tue mi ses de cunfortu e m'illébias sa munza ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ betat s'arzola cun tribàgliu e munza ◊ l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! 2. me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ s'àcua serbit meda po is múngias de domu ◊ su de cumpònnere s'orrostu est múngia de is ómines Etimo ltn. munia Traduzioni Francese fatigue, grande fatigue, surmenage Inglese weariness, strain Spagnolo reventón, paliza Italiano affaticaménto, strapazzo Tedesco Strapaze, Anstrengung.

mugnèca , nf Definizione errichesa, abbundhàntzia Sinonimi e contrari arrichesa.

mugnèco , agt Frasi ma abbàida custu mugneco lendhe in giru a mie!…

mugnigòni , nm Definizione orrobba, trastos a muntone / fai m. de robba Sinonimi e contrari fagotu, imbóligu Etimo ctl. munyeca.

múgnu mògno

mugòne, mugòni , nm Definizione malu manígiu, cosa fata male, a improdhu (ma fintzes feghe o fundhurúgiu de ógiu)/ m. malu = usàntzia o costuma mala Sinonimi e contrari algadaria, disórdine, impródhiu, trobodhu Frasi no bollu custus mugonis! ◊ su maistu ispiegàt chi unu tempus sa Sardigna fiat unu mugoni de línguas e dónnia língua teniat cunfinis… Cognomi e Proverbi smb: Mugoni. Etimo ita

mugoràdha , nf Definizione cosa mugorada, totu annarbada, prena de mucore Etimo srd.

mugoràdu mucoràu