munziàdu , pps, agt Definizione de munziare; chi at pigau múngia, arrebbentadu, immarriu meda Sinonimi e contrari arrebbentadu, istracu 2. acudit su dutore e l'agatat munziadu, pedindhe agiudu ◊ rupet su muru, rujat sa chisura e che imberghet apalas de un'altura totu isfilinzonadu e munziadu ◊ in cussos logos bi so istadu munziadu e rematendhe fin'a betzu.
munziàre , vrb: ammunzare* Definizione
pigare o giare múngia, cadha, pelea manna
Sinonimi e contrari
ismunziare
Traduzioni
Francese
rudoyer,
maltraiter,
gronder,
réprimander
Inglese
to scold
Spagnolo
agotar,
matar
Italiano
strapazzare
Tedesco
überanstrengen,
strapazieren.
múra , nf Definizione orroca coment'e a muru chi sestat una punta de monte; terrenu pedrosu o terra de muras, pedra arregorta ammuntonada / una mura de pane, de casu, de recatu, de luche = unu bículu, parfaruza, unu mugru de pane, de casu e gai Sinonimi e contrari taca, toneri / moderina Terminologia scientifica slg Etimo srdn.
múra 1 , nf: amura Definizione
su frutu de s'orruo, ma fintzes sa tupa; su frutu de sa morighessa (a logos m. de mata) e fintzes custa mata etotu; genia de anedhu cun trebballu a bisura de mura / m. de terra = fràula; niedhu che m. = niedhu píghidu
Sinonimi e contrari
arrú,
lama 1,
muramura,
murarrú,
murena 1
Frasi
cantu est niedha, sa mura, chi tinghet finas su pannu! ◊ a pitzinnos istaimis girendhe sos logos tirendhe mura e chirchendhe nidos
Cognomi e Proverbi
smb:
Mura
Traduzioni
Francese
mûron (du ronce),
mûre (du mûrier)
Inglese
mulberry,
blackberry
Spagnolo
mora
Italiano
mòra di róvo,
di gèlso
Tedesco
Brombeere,
Maulbeere.
múra 2 , nf: mugra,
muvra Definizione
genia de brebè areste: su muvrone fémina
Sinonimi e contrari
bítara,
mulva*
Frasi
levendhe su sirbone bido una mura e mi fato bàsciu bàsciu pro li tirare ◊ bi fint sas muras a fiotos
2.
si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at
Terminologia scientifica
anar, ovis ammon musimon
Traduzioni
Francese
mouflon
Inglese
mouflon (hen)
Spagnolo
musmón,
muflón hembra
Italiano
muflóne fémmina
Tedesco
Mufflonsweibchen.
murabbúrda , nf Sinonimi e contrari àbiu, àlinu, altzu Terminologia scientifica mtm, rbc, Alnus glutinosa Etimo srd.
muràche , nm Definizione
muru de pedra assentada chentza impastu; a logos fintzes nuraghe
Sinonimi e contrari
muragadha,
murubbullu
/
nurache*
Frasi
at tancau sas cussorjas a muraches ◊ si est pasau in d-unu murache
Traduzioni
Francese
mur de pierres sèches
Inglese
dry wall
Spagnolo
muro en seco,
tapia
Italiano
muro a sécco
Tedesco
Trockenmauer.
muradèrra , nf Definizione mura de terra, fràula areste Sinonimi e contrari fràgula, lentigina Terminologia scientifica rba, Fragaria vesca Etimo srd.
muràdha , nf Definizione muntone de pedra, fintzes de muros orrutos Sinonimi e contrari moderina / arruinabi Etimo srd.
muradòre , nm Definizione maistu chi faet is muros e àteros trebballos a fràigu, domos Sinonimi e contrari fraigamuru Frasi is muradores bonos si bient in is finiduras ◊ pro achipire triballu ant postu àteros muradores puru Terminologia scientifica prf Etimo itl. muratore.
muràdu , agt: amurau, muratu Definizione de colore orrúbiu cotu, agiummai furriandho a niedhu Frasi si cosis a sos cossos murados tela nida, faghes a ríere sa zente! ◊ ndi portat de tantis coloris: grogus e muraus ◊ bella est sa rosa murada! Terminologia scientifica clr Etimo spn. morado.
muradúra , nf Definizione su ammurare, fàere muru; muru fatu, fraigau Sinonimi e contrari ammuronzu.
muragàdha , nf Definizione muru gurdu, fatu de pedra chentza impastu, a sicu; fintzes muntone de pedra Sinonimi e contrari murache, murubbullu / moderina Frasi un'atitu irjacau si est pesandhe dae sa muragadha mesu ruta ◊ unu brocu de gheníperu chi essiat de sa muragadha de sa loza nche li at tentu sa túnica Etimo srdn.
muragèrsa, muragèssa, muraghèssa morighèssa
muràglia , nf: muralla, muràllia Definizione muraglione mannu Sinonimi e contrari muraglioni Frasi su palatu meu in giru arreu tenet muràglias ◊ sa zente fit totu a fiotos suta de sas muràllias de Castedhu ◊ su logu l'ant tancadu a muralla ◊ in su castedhu dhui at muralla ca dhui at granu e palla…
muragliài, muragliàre , vrb Definizione serrare o inghiriare a muràglia Frasi ant muragliau sa tzitadi.
muragliòne, muragliòni , nm: murallioni,
murallone Definizione
muru mannu meda, grussu e artu e po su prus fraigau, arretirau a manu a manu chi pesat in artu, fatu po difesa o po agguantare in logu de trèmene artu: famaos is muragliones de Castedhu de susu, chi ancora dhue funt, e de is citades de unu tempus
Frasi
su campusantu est serrau a murallioni artu
Traduzioni
Francese
muraille
Inglese
wall
Spagnolo
muralla,
muro
Italiano
muràglia
Tedesco
Mauer.
murài , vrb: ammurai*, murare Definizione fàere muru, serrare a muru 2. custa est una domo totu murada a pedra.
murajólu , nm Definizione muru piticu Sinonimi e contrari muredhu Frasi su fogu l'aiat fatu a pinna de unu murajolu a sicu in sa corte Etimo srd.
muràle molàre