munziàdu , pps, agt Definitzione de munziare; chi at pigau múngia, arrebbentadu, immarriu meda Sinònimos e contràrios arrebbentadu, istracu 2. acudit su dutore e l'agatat munziadu, pedindhe agiudu ◊ rupet su muru, rujat sa chisura e che imberghet apalas de un'altura totu isfilinzonadu e munziadu ◊ in cussos logos bi so istadu munziadu e rematendhe fin'a betzu.
munziàre , vrb: ammunzare* Definitzione pigare o giare múngia, cadha, pelea manna Sinònimos e contràrios ismunziare Tradutziones Frantzesu rudoyer, maltraiter, gronder, réprimander Ingresu to scold Ispagnolu agotar, matar Italianu strapazzare Tedescu überanstrengen, strapazieren.
múra , nf Definitzione orroca coment'e a muru chi sestat una punta de monte; terrenu pedrosu o terra de muras, pedra arregorta ammuntonada / una mura de pane, de casu, de recatu, de luche = unu bículu, parfaruza, unu mugru de pane, de casu e gai Sinònimos e contràrios taca, toneri / moderina Terminologia iscientìfica slg Ètimu srdn.
múra 1 , nf: amura Definitzione su frutu de s'orruo, ma fintzes sa tupa; su frutu de sa morighessa (a logos m. de mata) e fintzes custa mata etotu; genia de anedhu cun trebballu a bisura de mura / m. de terra = fràula; niedhu che m. = niedhu píghidu Sinònimos e contràrios arrú, lama 1, muramura, murarrú, murena 1 Frases cantu est niedha, sa mura, chi tinghet finas su pannu! ◊ a pitzinnos istaimis girendhe sos logos tirendhe mura e chirchendhe nidos Sambenados e Provèrbios smb: Mura Tradutziones Frantzesu mûron (du ronce), mûre (du mûrier) Ingresu mulberry, blackberry Ispagnolu mora Italianu mòra di róvo, di gèlso Tedescu Brombeere, Maulbeere.
múra 2 , nf: mugra, muvra Definitzione genia de brebè areste: su muvrone fémina Sinònimos e contràrios bítara, mulva* Frases levendhe su sirbone bido una mura e mi fato bàsciu bàsciu pro li tirare ◊ bi fint sas muras a fiotos 2. si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at Terminologia iscientìfica anar, ovis ammon musimon Tradutziones Frantzesu mouflon Ingresu mouflon (hen) Ispagnolu musmón, muflón hembra Italianu muflóne fémmina Tedescu Mufflonsweibchen.
murabbúrda , nf Sinònimos e contràrios àbiu, àlinu, altzu Terminologia iscientìfica mtm, rbc, Alnus glutinosa Ètimu srd.
muràche , nm Definitzione muru de pedra assentada chentza impastu; a logos fintzes nuraghe Sinònimos e contràrios muragadha, murubbullu / nurache* Frases at tancau sas cussorjas a muraches ◊ si est pasau in d-unu murache Tradutziones Frantzesu mur de pierres sèches Ingresu dry wall Ispagnolu muro en seco, tapia Italianu muro a sécco Tedescu Trockenmauer.
muradèrra , nf Definitzione mura de terra, fràula areste Sinònimos e contràrios fràgula, lentigina Terminologia iscientìfica rba, Fragaria vesca Ètimu srd.
muràdha , nf Definitzione muntone de pedra, fintzes de muros orrutos Sinònimos e contràrios moderina / arruinabi Ètimu srd.
muradòre , nm Definitzione maistu chi faet is muros e àteros trebballos a fràigu, domos Sinònimos e contràrios fraigamuru Frases is muradores bonos si bient in is finiduras ◊ pro achipire triballu ant postu àteros muradores puru Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. muratore.
muràdu , agt: amurau, muratu Definitzione de colore orrúbiu cotu, agiummai furriandho a niedhu Frases si cosis a sos cossos murados tela nida, faghes a ríere sa zente! ◊ ndi portat de tantis coloris: grogus e muraus ◊ bella est sa rosa murada! Terminologia iscientìfica clr Ètimu spn. morado.
muradúra , nf Definitzione su ammurare, fàere muru; muru fatu, fraigau Sinònimos e contràrios ammuronzu.
muragàdha , nf Definitzione muru gurdu, fatu de pedra chentza impastu, a sicu; fintzes muntone de pedra Sinònimos e contràrios murache, murubbullu / moderina Frases un'atitu irjacau si est pesandhe dae sa muragadha mesu ruta ◊ unu brocu de gheníperu chi essiat de sa muragadha de sa loza nche li at tentu sa túnica Ètimu srdn.
muragèrsa, muragèssa, muraghèssa morighèssa
muràglia , nf: muralla, muràllia Definitzione muraglione mannu Sinònimos e contràrios muraglioni Frases su palatu meu in giru arreu tenet muràglias ◊ sa zente fit totu a fiotos suta de sas muràllias de Castedhu ◊ su logu l'ant tancadu a muralla ◊ in su castedhu dhui at muralla ca dhui at granu e palla…
muragliài, muragliàre , vrb Definitzione serrare o inghiriare a muràglia Frases ant muragliau sa tzitadi.
muragliòne, muragliòni , nm: murallioni, murallone Definitzione muru mannu meda, grussu e artu e po su prus fraigau, arretirau a manu a manu chi pesat in artu, fatu po difesa o po agguantare in logu de trèmene artu: famaos is muragliones de Castedhu de susu, chi ancora dhue funt, e de is citades de unu tempus Frases su campusantu est serrau a murallioni artu Tradutziones Frantzesu muraille Ingresu wall Ispagnolu muralla, muro Italianu muràglia Tedescu Mauer.
murài , vrb: ammurai*, murare Definitzione fàere muru, serrare a muru 2. custa est una domo totu murada a pedra.
murajólu , nm Definitzione muru piticu Sinònimos e contràrios muredhu Frases su fogu l'aiat fatu a pinna de unu murajolu a sicu in sa corte Ètimu srd.
muràle molàre