munziàdu , pps, agt Definitzione de munziare; chi at pigau múngia, arrebbentadu, immarriu meda Sinònimos e contràrios arrebbentadu, istracu 2. acudit su dutore e l'agatat munziadu, pedindhe agiudu ◊ rupet su muru, rujat sa chisura e che imberghet apalas de un'altura totu isfilinzonadu e munziadu ◊ in cussos logos bi so istadu munziadu e rematendhe fin'a betzu.
munziàre , vrb: ammunzare* Definitzione
pigare o giare múngia, cadha, pelea manna
Sinònimos e contràrios
ismunziare
Tradutziones
Frantzesu
rudoyer,
maltraiter,
gronder,
réprimander
Ingresu
to scold
Ispagnolu
agotar,
matar
Italianu
strapazzare
Tedescu
überanstrengen,
strapazieren.
múra , nf Definitzione orroca coment'e a muru chi sestat una punta de monte; terrenu pedrosu o terra de muras, pedra arregorta ammuntonada / una mura de pane, de casu, de recatu, de luche = unu bículu, parfaruza, unu mugru de pane, de casu e gai Sinònimos e contràrios taca, toneri / moderina Terminologia iscientìfica slg Ètimu srdn.
múra 1 , nf: amura Definitzione
su frutu de s'orruo, ma fintzes sa tupa; su frutu de sa morighessa (a logos m. de mata) e fintzes custa mata etotu; genia de anedhu cun trebballu a bisura de mura / m. de terra = fràula; niedhu che m. = niedhu píghidu
Sinònimos e contràrios
arrú,
lama 1,
muramura,
murarrú,
murena 1
Frases
cantu est niedha, sa mura, chi tinghet finas su pannu! ◊ a pitzinnos istaimis girendhe sos logos tirendhe mura e chirchendhe nidos
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mura
Tradutziones
Frantzesu
mûron (du ronce),
mûre (du mûrier)
Ingresu
mulberry,
blackberry
Ispagnolu
mora
Italianu
mòra di róvo,
di gèlso
Tedescu
Brombeere,
Maulbeere.
múra 2 , nf: mugra,
muvra Definitzione
genia de brebè areste: su muvrone fémina
Sinònimos e contràrios
bítara,
mulva*
Frases
levendhe su sirbone bido una mura e mi fato bàsciu bàsciu pro li tirare ◊ bi fint sas muras a fiotos
2.
si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at
Terminologia iscientìfica
anar, ovis ammon musimon
Tradutziones
Frantzesu
mouflon
Ingresu
mouflon (hen)
Ispagnolu
musmón,
muflón hembra
Italianu
muflóne fémmina
Tedescu
Mufflonsweibchen.
murabbúrda , nf Sinònimos e contràrios àbiu, àlinu, altzu Terminologia iscientìfica mtm, rbc, Alnus glutinosa Ètimu srd.
muràche , nm Definitzione
muru de pedra assentada chentza impastu; a logos fintzes nuraghe
Sinònimos e contràrios
muragadha,
murubbullu
/
nurache*
Frases
at tancau sas cussorjas a muraches ◊ si est pasau in d-unu murache
Tradutziones
Frantzesu
mur de pierres sèches
Ingresu
dry wall
Ispagnolu
muro en seco,
tapia
Italianu
muro a sécco
Tedescu
Trockenmauer.
muradèrra , nf Definitzione mura de terra, fràula areste Sinònimos e contràrios fràgula, lentigina Terminologia iscientìfica rba, Fragaria vesca Ètimu srd.
muràdha , nf Definitzione muntone de pedra, fintzes de muros orrutos Sinònimos e contràrios moderina / arruinabi Ètimu srd.
muradòre , nm Definitzione maistu chi faet is muros e àteros trebballos a fràigu, domos Sinònimos e contràrios fraigamuru Frases is muradores bonos si bient in is finiduras ◊ pro achipire triballu ant postu àteros muradores puru Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. muratore.
muràdu , agt: amurau, muratu Definitzione de colore orrúbiu cotu, agiummai furriandho a niedhu Frases si cosis a sos cossos murados tela nida, faghes a ríere sa zente! ◊ ndi portat de tantis coloris: grogus e muraus ◊ bella est sa rosa murada! Terminologia iscientìfica clr Ètimu spn. morado.
muradúra , nf Definitzione su ammurare, fàere muru; muru fatu, fraigau Sinònimos e contràrios ammuronzu.
muragàdha , nf Definitzione muru gurdu, fatu de pedra chentza impastu, a sicu; fintzes muntone de pedra Sinònimos e contràrios murache, murubbullu / moderina Frases un'atitu irjacau si est pesandhe dae sa muragadha mesu ruta ◊ unu brocu de gheníperu chi essiat de sa muragadha de sa loza nche li at tentu sa túnica Ètimu srdn.
muragèrsa, muragèssa, muraghèssa morighèssa
muràglia , nf: muralla, muràllia Definitzione muraglione mannu Sinònimos e contràrios muraglioni Frases su palatu meu in giru arreu tenet muràglias ◊ sa zente fit totu a fiotos suta de sas muràllias de Castedhu ◊ su logu l'ant tancadu a muralla ◊ in su castedhu dhui at muralla ca dhui at granu e palla…
muragliài, muragliàre , vrb Definitzione serrare o inghiriare a muràglia Frases ant muragliau sa tzitadi.
muragliòne, muragliòni , nm: murallioni,
murallone Definitzione
muru mannu meda, grussu e artu e po su prus fraigau, arretirau a manu a manu chi pesat in artu, fatu po difesa o po agguantare in logu de trèmene artu: famaos is muragliones de Castedhu de susu, chi ancora dhue funt, e de is citades de unu tempus
Frases
su campusantu est serrau a murallioni artu
Tradutziones
Frantzesu
muraille
Ingresu
wall
Ispagnolu
muralla,
muro
Italianu
muràglia
Tedescu
Mauer.
murài , vrb: ammurai*, murare Definitzione fàere muru, serrare a muru 2. custa est una domo totu murada a pedra.
murajólu , nm Definitzione muru piticu Sinònimos e contràrios muredhu Frases su fogu l'aiat fatu a pinna de unu murajolu a sicu in sa corte Ètimu srd.
muràle molàre