netzessàriu necessàriu
netzessidàde necessidàdi
netzessitàre , vrb Definizione àere bisóngiu, su serbire de calecuna cosa chi mancat Sinonimi e contrari bisongiai Frasi fintzas sa limba netzessitat de méigos bonos e de cuscéscia (S.Seu).
netzessitósu , agt Definizione nau de ccn., chi est in su bisóngiu; nau de cosa, chi serbit Sinonimi e contrari bisonzile / necessàriu.
netzessítu , nm Sinonimi e contrari bisognu, necessidadi, pretzisidade Frasi si no tenes netzessitu, inoghe passa deretu! ◊ amus meda netzessitu in custa malasorte! ◊ de su netzessitu, addaghi est netzessitu abberu, ndhe leant intesa totu.
néu nèa 1
néua nèba
neúdhu , nm: niudhu,
nuedhu 1 Definizione
sa parte de mesu de is ossos grussos, de colore e duresa coment'e gheladina: serbit a fàere glóbbulos orrúbios e glóbbulos biancos chi si ndhe andant in su sàmbene; massa nervosa chi de su crebedhu s'isterret in totu su filu de s'ischina, fascada cun is mentes fines, e de ue is nérbios s'isterrent a totu sa carena
Sinonimi e contrari
maodhu*
Frasi
iscumpàrfidu in ossos su neudhu ◊ fint chena nuedhos e pro cussu zughiant pagu fortza ◊ Bachis sonendhe bi ponzeit ànima, coro e neudhos ◊ si no bastat sa pulpa, finas s'ossu segant pro su neudhu!
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
moelle
Inglese
marrow
Spagnolo
médula
Italiano
midóllo
Tedesco
Mark.
néula , nf: néura Definizione
nues de vapore de abba no tanti cracu chi calant bàscias bàscias in sa terra o fintzes in pitzu de s'abba; foedhandho de matas e pruschetotu de erbas (laores), genia de maladia, coment'e narba niedha (Tilletia caries), chi dhis ponet e dhos guastat
Sinonimi e contrari
abboeru,
boiratzu,
bòrona,
nébida,
neulore
/
gurtizone
Modi di dire
csn:
néulas giagadas a pighe = néula russa, nébida aici meda chi no lassat biri nudha; n. de abba, de sole = nébida chi si fúrriat a pròiri, chi si fúrriat a soli (chi isparessit comenti àrtziat su soli); issacare n. = pistai àcua, fai cosas debbadas; n. de sos ocros = napa; èssere prenos de n. = totu barra, bantaxeri, creitosu chentza sustàssia
Frasi
in montes si est betendhe sa néula ◊ candho si betat sa néula carca est malu a bídere, atesu ◊ custa est néula chi comente essit su sole che la pesat dereta
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
nebula
Traduzioni
Francese
brouillard,
nielle
Inglese
fog,
smut
Spagnolo
niebla,
niebla,
caries,
tizón
Italiano
nébbia,
gólpe
Tedesco
Nebel,
Steinbrand.
néula 1 nèba
néula 2 , nf Definizione pígiu fine de pasta Etimo ctl. néula.
neulàche , nm: neulaghe,
neulagi,
neulasche Definizione
'erba' chi faet isturridare, genia de linna chi faet a tupa, e fintzes a mata ma no manna, faet cambos e mescamente pigionatzos noos nébidos, deretos, e creschet meda erriu erriu, ma si prantat puru, po bellesa, ca istat càrrigu de frore meses e meses; portat is fògias longas, a punta, mannas, faet unu frore in colore de orrosa, biancu o orrúbiu segundhu sa calidade, e cumprit una teghighedha ue faet su sèmene: fògia e sèmene funt toscosos
Sinonimi e contrari
aliandru,
lannaxi,
leonaghe,
olionaxu,
olivandru
Frasi
sos presetos s'iscontzant in códulas istérrias a lecucu tra neulaches mortos e frunzudos de su riu
Terminologia scientifica
mt, Nerium oleander
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
laurier-rose
Inglese
oleander
Spagnolo
adelfa
Italiano
oleandro
Tedesco
Oleander,
Rosenlorbeer.
neuladòri , agt Definizione nau de s'ossu in mesu de petorras (ispíciu o punta de petorra), chi acabbat o est acanta a sa neba, a gannighinas Etimo srd.
neulàdu , pps, agt Definizione
de neulare; chi est carragiau de népide, nau de su logu; chi est guastu, malàidu de sa népide (nau de laores, erbas)
Sinonimi e contrari
afumatzau,
anneuladu,
nebidosu
2.
su trigu est creschindhe neuladu che ispiga múrina
Traduzioni
Francese
brumeux
Inglese
foggy
Spagnolo
nebuloso
Italiano
nebbióso
Tedesco
neblig,
von Steinbrand befallen.
neulàghe, neulàgi neulàche
neulàre , vrb: anneulare* Definizione betare o pònnere sa népide ammontandho su logu Sinonimi e contrari afumigai Terminologia scientifica tpm.
neulàrzu , nm Definizione ammassu de népide, mescamente comente si podet bíere de artu in is basciuras Etimo srd.
neulàtzu , nm Sinonimi e contrari nebidàrgiu, nebidatzu Frasi custu est su mesi de su neulatzu! Etimo srd.
neulèdha , nf Definizione népide paga coment'e fumighedhu; una genia de druche Sinonimi e contrari nebidatzu, neulita Terminologia scientifica tpm, drc Etimo srd.